Hanefi mezhebine göre abdesti ne bozar?

Hanefi Mezhebine Göre Abdesti Bozan Şeyler

Hanefi mezhebine göre abdestin hangi durumlarda bozulduğunu net bir şekilde bilmek, günlük yaşamımızda ibadetlerimizi doğru bir şekilde yerine getirmemize yardımcı olur. Boş laflara takılmadan, doğrudan konuya girelim.

Vücuttan Çıkan Şeyler

Hanefi mezhebine göre abdestin bozulmasının en temel sebebi, vücuttan normalin dışında bir madde çıkmasıdır. Bu, hepimizin bildiği üzere idrar ve dışkı gibi şeyler. Ama detaylarına inelim:

• Gaita ve İdrar: Bu ikisi malumunuz, abdesti bozar.
• Yel (Gaz Çıkışı): Gaz çıkışı olup olmadığına dair tereddütler yaşanabilir. Eğer gaz çıktığına dair kesin bir kanaatin varsa, yani hem sesi hem kokusu varsa, abdestin bozulduğu kabul edilir. Eğer sadece bir his varsa ama gaz çıkışı kesin değilse, Hanefi mezhebinde abdestin bozulmadığı kabul edilir. Tecrübelerime göre bu durum oldukça yaygın bir tereddüt konusudur. Şüphe halinde abdesti bozmamak genel bir yaklaşımdır.
• Kan ve İrin: Vücuttan çıkan kan veya irinin miktarı önemlidir. Eğer kan veya irin, çıktığı yerden fazla uzaklaşmıyor ve dışarı akmıyorsa, abdest bozulmaz. Örneğin, bir sivilcenin sıkılmasıyla az miktarda çıkan kanın abdesti bozmayacağı kabul edilir. Ancak bu akan kan, bir dirhemden (yaklaşık 3-4 gram) fazla olursa veya başka bir yere bulaşırsa abdest bozulur. Deri altından dışarı akmayan kan abdesti bozmaz.
• Kusmuk: Ağız dolusu olmayan kusmuk abdesti bozmaz. Eğer kusmuk ağız dolusu ise ve bu kusmuk içinde mide suyu veya yemek kalıntısı varsa, abdest bozulur. Bu konuda önemli olan, kusmuğun ağızdan dışarı ne kadar çıktığı ve içeriği.

Uykunun Halleri

Uykunun abdesti bozup bozmadığı da mezhebe göre farklılık gösterir. Hanefi mezhebinde uyku, bazı şartlar altında abdesti bozar.

• Yatılı Uyku: Yere veya bir yere dayanarak derinlemesine uyuyakaldıysan, yani vücudunun dengesi tamamen kaybolduysa, abdestin bozulur. Bu tür bir uyku, içeriden bir şeyin çıkmasını engelleyen organların gevşemesine neden olabilir.
• Oturarak Uyuma: Eğer oturduğun yerde, vücudun dik duruyorsa ve herhangi bir yere yaslanmıyorsan, uyusan bile abdestin bozulmaz. Çünkü bu durumda organların gevşemesi ihtimali azalır. Bana sorarsan bu ayrımı bilmek, özellikle toplu ibadetlerde veya camide bulunurken önemlidir.

Bayılma ve Sarhoşluk

Akıl sağlığının geçici olarak kaybolduğu durumlar da abdesti bozar.

• Bayılma: Baygınlık geçiren kişinin abdesti bozulur. Bu durum, uykuda olduğu gibi organların kontrolünün kaybedildiği bir haldir.
• Sarhoşluk: Alkollü içecekler veya başka sebeplerle akıl sağlığını kaybedip sarhoş olan kişinin de abdesti bozulur. Akıl, ibadetlerin temel şartlarından biridir ve bu haldayken ibadet kabul olmaz.

Cinsel İlişki ve Meninin Çıkması

Cinsel ilişki ve bu ilişkinin doğal sonucu olan meninin çıkması abdesti definitiv olarak bozar.

• Cinsel İlişki (Cünüplük Hali): Eşler arasında gerçekleşen cinsel ilişki, ister meni çıksın ister çıkmasın gusül abdestini gerektirir. Gusül abdesti, normal abdestin yerine geçer ve alındığında namaz kılmak caiz olur. Ancak gusül abdesti almadan da bu durum abdesti bozar.
• Meni ve Mezi: Meni (sperm) veya mezi (cinsel istek anında gelen berrak sıvı) çıktığında abdest bozulur. Bu, erkeğin veya kadının cinsel uyarılma sonucu vücuttan çıkan sıvılardır. Meni, daha yoğun ve beyaz renklidir; mezi ise daha berrak ve akışkandır. Her ikisi de çıktığında abdesti bozmakla birlikte, mezi çıktığında gusül değil sadece abdest gerekir.

Bu bilgileri bilmek, ibadetlerimizi daha şuurlu yapmamızı sağlar. Tereddüt ettiğin durumlarda, özellikle şüpheli durumlarda, abdestini tazelemek genellikle en hayırlı yoldur.