Akciğerde nodül nedir nasıl tedavi edilir?

Akciğerde Nodül Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

Akciğerde bir nodül, akciğer dokusunda ortaya çıkan küçük, yuvarlak bir lezyondur. Genellikle 1 ila 3 cm çapında olanlar nodül olarak adlandırılır. Daha büyük olanlar ise kitle olarak tanımlanır. Akciğer nodüllerinin büyük çoğunluğu iyi huyludur, yani kanser değildir. Ancak, nodüllerin varlığı her zaman dikkatli bir değerlendirme gerektirir çünkü bazıları ileride kansere dönüşebilecek lezyonlar olabilir ya da erken evre kanser belirtisi olabilir.

Nodüller Neden Oluşur?

Deneyimlerime göre, akciğer nodüllerinin oluşumunda pek çok farklı neden rol oynar. Bunların başında enfeksiyonlar gelir. Özellikle tüberküloz (verem) gibi eski enfeksiyonların iyileştikten sonra bıraktığı izler nodül şeklinde görülebilir. Mantar enfeksiyonları da benzer şekilde nodül oluşumuna yol açabilir. İyi huylu tümörler, örneğin hamartomlar, en sık rastlanan iyi huylu nodül türlerindendir. Bu tümörler yavaş büyür ve genellikle zararsızdır. Nadiren de olsa, akciğer nodülleri sarkoidoz gibi iltihabi hastalıkların bir belirtisi olabilir.

Kansere gelince, akciğer nodülleri erken evre akciğer kanserinin bir işareti olabilir. Sigara kullanımı, çevresel faktörlere maruz kalma ve genetik yatkınlık gibi risk faktörlerini taşıyan kişilerde bu ihtimal daha yüksektir. Ayrıca, vücudun başka bir yerinde başlayan ve akciğere yayılan metastazlar da akciğerde nodüller şeklinde karşımıza çıkabilir. Örneğin, meme, böbrek veya tiroit kanseri olan hastalarda akciğer metastazları görülebilir.

Nodüller Nasıl Teşhis Edilir ve İzlenir?

Akciğer nodülleri genellikle tesadüfen, başka bir sebeple çekilen akciğer röntgeni veya bilgisayarlı tomografi (BT) sırasında fark edilir. Nodülün boyutunu, şeklini, sınırlarını ve yoğunluğunu belirlemek için en etkili yöntem bilgisayarlı tomografidir. BT taraması, nodülün yapısı hakkında daha fazla bilgi vererek iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olabileceği konusunda doktorlara fikir verir. Bazen nodülün ne kadar sürede büyüdüğü veya değiştiğini görmek için belirli aralıklarla tekrarlanan BT çekimleri yapılır. Eğer nodül küçükse ve değişmiyorsa, doktorunuzun önerisine göre 6 ay veya 1 yıl sonra kontrol BT istenebilir.

Nodülün hangi sıklıkla takip edileceği, doktorun değerlendirmesine göre kişiden kişiye değişir. Örneğin, 6 mm'den küçük, düzgün sınırlı, kalsifikasyon içeren veya yağ dokusu bulunduran nodüllerin büyük çoğunluğu iyi huyludur ve daha az sıklıkla takip edilirler. Ancak, nodülün boyutu daha büyükse, düzensiz sınırlara sahipse, büyüyorsa veya rapil büyüyen bir patern gösteriyorsa, daha ileri tetkikler gerekebilir. Bu tetkikler arasında pozitron emisyon tomografisi (PET-BT) veya nodülden biyopsi alınması yer alabilir. Biyopsi, nodülden küçük bir doku örneği alınarak mikroskop altında incelenmesi işlemidir ve kesin teşhis için en güvenilir yöntemdir.

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Akciğer nodülünün tedavisi, nedenine ve özelliklerine göre belirlenir. Eğer nodül iyi huylu olduğu kesinleşmişse (örneğin, tipik bir hamartom veya enfeksiyon izi gibi), genellikle özel bir tedavi gerektirmez ve sadece düzenli takip yeterli olur. Doktorunuz, nodülün büyüklüğüne ve diğer risk faktörlerine bağlı olarak takibin ne sıklıkta yapılacağını belirleyecektir.

Eğer nodülün kanser olma şüphesi varsa veya kanser olarak teşhis edilmişse, tedavi farklılık gösterebilir:

• Cerrahi Müdahale: Küçük ve erken evre akciğer kanseri nodüllerinde cerrahi, en etkili tedavi yöntemidir. Nodülün bulunduğu akciğer lobu veya segmenti çıkarılabilir. Günümüzde robotik veya laparoskopik cerrahi gibi minimal invaziv yöntemler sayesinde iyileşme süresi daha kısadır.
• Radyoterapi (Işın Tedavisi): Özellikle cerrahiye uygun olmayan hastalarda veya kanserin yayılma riskini azaltmak için radyoterapi kullanılabilir. Stereotaktik Vücut Radyoterapisi (SBRT) gibi daha hedefe yönelik radyoterapi teknikleri, nodüle yüksek dozda ışın vererek kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar.
• Kemoterapi ve Hedefe Yönelik Tedaviler: Eğer kanser akciğer dışına yayılmışsa veya cerrahi sonrası nüks riski varsa, kemoterapi veya hedefe yönelik ilaç tedavileri uygulanabilir. Bu tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesini durdurmayı veya yayılmasını engellemeyi hedefler.

Her hastanın durumu kendine özgü olduğundan, tedavi planı mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanı veya akciğer kanseri cerrahisi konusunda deneyimli bir hekim tarafından belirlenmelidir. Erken teşhis ve doğru tedavi, akciğer nodüllerinde başarı şansını önemli ölçüde artırır.