Ellerim ve ayaklarım çok terliyor neden?

Ellerim ve Ayaklarım Neden Terliyor?

Ellerinin ve ayaklarının aşırı terlemesi oldukça yaygın bir durum ve bunun ardında yatan birkaç temel neden var. Deneyimlerime göre, bu duruma genellikle hiperhidrozis adı veriliyor ve iki ana türü bulunuyor: birincil (fokal) hiperhidrozis ve ikincil hiperhidrozis.

Birincil (Fokal) Hiperhidrozis: Stres ve Duygusal Tetikleyiciler

Fokal hiperhidrozis, belirli vücut bölgelerinde, özellikle de eller, ayaklar, koltuk altları ve yüz gibi yerlerde aşırı terlemeyle kendini gösterir. Bu türde genellikle altta yatan bir tıbbi neden aranmaz. Daha çok stres, heyecan, korku veya utanç gibi duygusal durumlarla tetiklenir. Vücudun "savaş ya da kaç" tepkisinin bir parçası olarak sempatik sinir sistemi aktive olur ve ter bezleri olağandan fazla çalışır. Örneğin, önemli bir toplantı öncesinde, bir sunum yaparken ya da sosyal bir ortamda kendini rahat hissetmediğinde ellerinin nemlendiğini fark edebilirsin. Bu durum genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar ve yaşam boyu sürebilir. Ailede benzer şikayetleri olanların olması da bu türün genetik yatkınlığını gösteriyor. Günlük hayatta bu terlemeyi kontrol altına almak için bazı yöntemler denenebilir.

Pratik Öneriler:

• Antiperspiranlar: Normal terleme önleyicilerden daha güçlü olan reçeteli veya reçetesiz alabileceğin alüminyum bazlı antiperspiranları düzenli olarak kullan. Ellerin ve ayakların için özel olarak formüle edilmiş olanları tercih edebilirsin. Gece yatmadan önce uygulandığında daha etkili olabilir.
• Nefes Alabilen Ayakkabılar ve Çoraplar: Ayakların için sentetik malzemeler yerine pamuk, bambu veya merinos yünü gibi doğal liflerden yapılmış çorapları tercih et. Ayakkabı seçiminde de deri veya kanvas gibi nefes alan malzemelerden yapılmış olanları seçmek havalanmayı artırır.
• Nem Emici Pudralar: Bebek pudrası veya mısır nişastası gibi ürünleri ellerine ve ayaklarına sürerek nemi emmesini sağlayabilirsin.
• Stres Yönetimi Teknikleri: Derin nefes egzersizleri, meditasyon veya yoga gibi rahatlama teknikleri, stres kaynaklı terlemeyi azaltmada yardımcı olabilir.

İkincil Hiperhidrozis: Altta Yatan Tıbbi Durumlar

İkincil hiperhidrozis ise, genellikle başka bir tıbbi durumun veya kullanılan ilaçların bir yan etkisi olarak ortaya çıkar. Bu türde terleme daha yaygın olabilir ve vücudun genelini etkileyebilir. Örneğin, tiroid bezinin aşırı çalışması (hipertiroidizm), diyabet (şeker hastalığı), menopoz, bazı enfeksiyonlar, hormonal değişiklikler veya belirli antidepresanlar gibi ilaçlar aşırı terlemeye neden olabilir. Eğer daha önce böyle bir sorun yaşamazken aniden ellerinde ve ayaklarında aşırı terleme fark ettiysen, bu durumun bir tıbbi nedeninin olup olmadığını anlamak için mutlaka bir doktora danışmalısın. Doktorun yapacağı testler (kan tahlili gibi) altta yatan nedeni belirlemeye yardımcı olacaktır.

Tedavi Seçenekleri: Kliniğe Başvurmak

Yukarıda bahsedilen evde uygulayabileceğin yöntemler yeterli gelmezse, tıbbi yardım almaktan çekinme. Doktorun senin için uygun olabilecek çeşitli tedavi seçenekleri önerebilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• İyontoforez: Bu yöntemde, ellerin veya ayakların suya daldırılır ve düşük seviyede elektrik akımı uygulanır. Bu akım, ter bezlerinin aktivitesini geçici olarak durdurur. Genellikle birkaç seans gerektirir ve evde de uygulanabilen cihazları mevcuttur.
• Botoks Enjeksiyonları: Botulinum toksini, sinir uçlarından ter bezlerine iletilen sinyalleri bloke ederek çalışır. Özellikle el ve ayaklardaki aşırı terleme için etkili olabilir. Etkisi genellikle 4-6 ay kadar sürer ve tekrarlanması gerekebilir.
• İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, doktorun terlemeyi azaltmaya yardımcı olacak ağızdan alınan ilaçlar reçete edebilir. Ancak bu ilaçların da yan etkileri olabileceği için doktor kontrolünde kullanılmaları önemlidir.

Unutma ki, aşırı terleme sadece fiziksel bir rahatsızlık değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik etkileri de olabilen bir durum. Bu nedenle, kendine iyi bakmak ve gerektiğinde profesyonel destek almaktan çekinmemek önemli.