Boğaz ameliyatı nasıl yapılır?

Boğaz Ameliyatı: Ne Zaman, Nasıl Yapılır?

Boğaz ameliyatı, aslında çok geniş bir terim. Genellikle bademcik ameliyatı (tonsillektomi) veya geniz eti ameliyatı (adenotomi) akla gelir ama ses tellerindeki nodüller, kistler veya daha ciddi boyun kitleleri için de ameliyatlar yapılabilir. Biz burada en sık karşılaşılan ve özellikle çocuklarda sıkça merak edilen bademcik ve geniz eti ameliyatlarını ele alacağız.

Deneyimlerime göre, bu ameliyatların yapılma kararı genellikle tekrarlayan enfeksiyonlar veya solunum yolu tıkanıklığı gibi belirtilerin şiddetine göre verilir. Örneğin, bir yılda 7 veya daha fazla bademcik enfeksiyonu geçiren veya uyku sırasında belirgin horlama ve nefes durmaları (uyku apnesi) yaşayan çocuklarda bu ameliyatlar gündeme gelebilir. Yetişkinlerde ise durum daha çok kronikleşmiş boğaz ağrısı, yutma güçlüğü veya enfeksiyonlara bağlı birtakım komplikasyonlar nedeniyle değerlendirilir.

Ameliyat Süreci ve Teknikler

Ameliyatlar genel anestezi altında yapılır. Bu, hastanın tamamen uyuduğu ve hiçbir şey hissetmediği anlamına gelir. İşlem süresi genellikle kısa, ortalama olarak bademcik ameliyatı için 30-60 dakika, geniz eti ameliyatı için ise 20-40 dakika civarındadır. Bu süre, hastanın durumuna ve cerrahın kullandığı tekniğe göre değişiklik gösterebilir.

Ameliyatta kullanılan birkaç farklı teknik var:

• Klasik Cerrahi (Bistüri ile): Bu yöntemde bademcikler veya geniz eti özel aletlerle kesilerek çıkarılır. Kanama kontrolü için genellikle koter (yakma işlemi) kullanılır.
• Koter ile Çıkarma: Elektrik akımı kullanarak hem dokuyu kesme hem de kanamayı durdurma prensibine dayanır.
• Lazer ile Çıkarma: Lazer enerjisi ile doku buharlaştırılarak veya kesilerek işlem yapılır.
• Ultrasonik Disektör (Ultrasonik Aspiratör): Yüksek frekanslı titreşimler kullanarak dokuyu parçalar ve aynı anda vakumlar. Hem kesme hem de kanama kontrolü sağlar.

Hangi tekniğin kullanılacağı hastanın yaşına, bademciklerin veya geniz etinin durumuna ve cerrahın tercihine bağlıdır. Benim gözlemlerime göre, ultrasonik disektör veya koter gibi yöntemler kanama kontrolü açısından daha avantajlı olabiliyor.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat sonrası dönem en hassas dönemdir. İlk birkaç gün yutkunma zor olabilir ve boğazda ağrı hissedilir. Bu ağrı, cerrahi bölgenin iyileşme sürecinin bir parçasıdır. Unutmayın, bölge açık bir yara gibidir.

Dikkat etmeniz gerekenler şunlar:

• Beslenme: İlk günler ılık veya soğuk, yumuşak gıdalar tercih edilmeli. Çorbalar, yoğurt, püre haline getirilmiş meyveler, muhallebi gibi. Sıcak, baharatlı, sert ve keskin gıdalardan kesinlikle kaçınılmalı.
• İlaçlar: Doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri düzenli kullanmak, ağrının şiddetlenmesini önleyecektir. Antibiyotik reçete edildiyse mutlaka tam dozda ve süresince kullanılmalı.
• Dinlenme: Vücudun iyileşmesi için bol bol dinlenmek çok önemli.
• Sıvı Tüketimi: Ağız kuruluğunu önlemek ve iyileşme sürecini desteklemek için bol su içmek kritik.
• Konuşma: Aşırı bağırmak veya sesli konuşmaktan kaçınılmalı.
• Hijyen: Ağız hijyenine dikkat edilmeli ama gargara gibi tahriş edici işlemlerden kaçınılmalıdır.

Bazı hastalar ameliyat sonrası ilk 24-48 saatte hafif kanama yaşayabilir. Bu genellikle burundan veya ağızdan hafif renkte kan gelmesi şeklinde olur. Eğer kanama yoğunsa ve durmuyorsa, derhal doktorunuza başvurmalısınız. Deneyimlerime göre, ameliyat sonrası en sık görülen komplikasyon kanamadır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Ameliyat öncesinde olduğu kadar sonrasında da dikkatli olmak gerekir. Eğer şu belirtileri yaşarsanız mutlaka doktorunuza danışın:

• Şiddetli ve kontrol altına alınamayan kanama (ağızdan koyu kırmızı kan gelmesi)
• Yüksek ateş (38.5°C üzeri ve düşmeyen)
• Şiddetli yutkunma güçlüğü veya nefes almada zorluk
• Bölgede belirgin enfeksiyon belirtileri (aşırı şişlik, kötü koku, iltihap)
• İşitme kaybı veya kulak ağrısı (geniz eti ameliyatı sonrası nadiren görülebilir)

Unutmayın, her hasta farklıdır ve iyileşme süreci kişiden kişiye değişir. Doktorunuzun tüm talimatlarına uymak, hem sizin hem de çocuğunuzun sağlığı için en iyisidir.