Kıta sahanlığı neye göre belirlenir?

Denizler, ülkeler arasındaki sınırları belirlemenin yanı sıra, önemli doğal kaynakları da barındırır. Bu kaynakların adil bir şekilde paylaşılabilmesi için kıta sahanlığı kavramı büyük önem taşır. Peki, kıta sahanlığı neye göre belirlenir ve uluslararası hukukta bu konu nasıl düzenlenir? İşte merak edilenler...

Kıta Sahanlığı Nedir?

Kıta sahanlığı, bir devletin deniz altındaki topraklarının ve doğal kaynaklarının üzerinde egemenlik hakkı iddia edebildiği deniz alanıdır. Bu alan, genellikle kıyı devletinin karasularının ötesinde başlar ve denizin derinliklerine doğru uzanır. Kıta sahanlığının belirlenmesi, ülkelerin denizlerdeki yetki alanlarını ve ekonomik haklarını doğrudan etkiler.

Uluslararası hukukta kıta sahanlığının tanımı ve sınırları, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi ile belirlenmiştir. Bu sözleşmeye göre, bir devletin kıta sahanlığı, o devletin karasularının ötesinde, kıta kenarının dış sınırına kadar uzanır. Ancak bu sınır, belirli koşullar altında 350 deniz milini veya 2500 metrelik derinlik eğrilerini aşamaz.

Kıta Sahanlığı Nasıl Belirlenir?

Kıta sahanlığının belirlenmesi karmaşık bir süreçtir ve çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur. İşte bu faktörlerden bazıları:

• Derinlik Kriteri: 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre, kıta sahanlığı kıyı devletinin kıta kenarının doğal uzantısıdır. Bu, deniz dibi ve deniz altı topraklarının jeolojik yapısı dikkate alınarak belirlenir.
• Mesafe Kriteri: Kıta kenarının dış sınırı belirlenemiyorsa, kıta sahanlığı karasularının başlangıç hatlarından itibaren 200 deniz miline kadar uzanır.
• Sınırlandırma Anlaşmaları: Birden fazla devletin kıta sahanlığı çakışıyorsa, bu devletler arasında anlaşmalar yapılır. Bu anlaşmalar, genellikle adil ve hakkaniyetli bir çözüm bulmayı amaçlar.

Kıta Sahanlığının Önemi Nedir?

Kıta sahanlığı, bir devletin denizlerdeki ekonomik ve stratejik çıkarları için kritik öneme sahiptir. Bu alan, petrol, doğalgaz ve diğer mineraller gibi önemli doğal kaynakları barındırabilir. Ayrıca, balıkçılık faaliyetleri ve deniz ulaşımı açısından da büyük önem taşır.

Sonuç olarak, kıta sahanlığının belirlenmesi, uluslararası hukuk ve deniz politikaları açısından hayati bir konudur. Ülkelerin denizlerdeki haklarını korumak ve doğal kaynakları sürdürülebilir bir şekilde yönetmek için bu kavramın doğru bir şekilde anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir.