Adet döneminde FSH ve LH kaç olmalı?
Adet Döneminde FSH ve LH Seviyeleri: Neden Önemli?
Merhaba, adet döneminde FSH ve LH seviyelerinin ne olması gerektiğini merak ediyorsan doğru yerdesin. Bu hormonlar, adet döngüsünün en önemli oyuncuları arasında. Bedeninin neler yaptığını anlamak için bu değerleri bilmek şart.
FSH (Folikül Stimüle Edici Hormon): Yumurtalıklara Rehberlik Eden Sinyal
FSH, hipofiz bezinden salgılanan bir hormon ve görevi yumurtalıklardaki foliküllerin (yani yumurta keseciklerinin) gelişimini uyarmak. Adet döngüsünün başlangıcında, yani genellikle adetinin ilk birkaç gününde (1-
, FSH seviyesi daha yüksektir. Bu yüksek seviye, yumurtalıklara "hazırlanmaya başlayın, yeni bir yumurta geliştireceğiz" mesajını verir. Deneyimlerime göre bu dönemde FSH değerleri genellikle 3.0 - 10.0 mIU/mL aralığında seyreder. Tabii ki bu değerler laboratuvardan laboratuvara küçük farklılıklar gösterebilir, bu yüzden kendi sonuçlarını doktorunla değerlendirmen en doğrusu.
Adetinin ilerleyen günlerinde foliküller büyüdükçe, FSH seviyesi düşmeye başlar. Çünkü foliküller kendi östrojenlerini üretmeye başlar ve bu östrojen, hipofiz bezine geri bildirim yaparak FSH salınımını azaltır. Eğer FSH seviyen bu dönemde beklenenin altında kalıyorsa veya çok yüksekse, bu yumurtalık rezervin veya hormonal dengen hakkında ipuçları verebilir.
LH (Luteinleştirici Hormon): Yumurtlamanın Tetikleyicisi
LH da yine hipofiz bezinden salgılanır ve adet döngüsünde kritik bir rol oynar. FSH'ın uyardığı folikül büyüdükçe, östrojen seviyesi yükselir. Bu yüksek östrojen seviyesi, LH "piki" denilen ani ve belirgin bir yükselişe neden olur. Bu pik, genellikle yumurtlama (ovulasyon)dan hemen önce gerçekleşir ve yumurtanın folikülden serbest kalmasını tetikler. Adet döngüsünün ortasında, yani yumurtlama dönemine yaklaştığında, LH seviyesinde ani bir artış beklersin.
Deneyimlerime göre, LH seviyesi adetinin ilk günlerinde genellikle 1.0 - 5.0 mIU/mL civarındadır. Ancak yumurtlamadan önceki 24-36 saat içinde bu değer 20 mIU/mL'nin üzerine çıkabilir, hatta bazen 100 mIU/mL'ye kadar yükselebilir. Bu LH piki, hamile kalmak isteyenler için yumurtlama zamanını belirlemede önemli bir işarettir.
FSH ve LH Oranı: Kadın Sağlığı İçin Bir Gösterge
FSH ve LH seviyelerinin kendileri kadar, bu iki hormon arasındaki oran da önemlidir. Genellikle sağlıklı bir üreme çağındaki kadında, adet döngüsünün foliküler fazında (yani adetinin ilk günlerinde) FSH/LH oranı 1:1 ile 2:1 arasında olması beklenir. Yani FSH, LH'tan biraz daha yüksek olabilir.
Eğer bu oran değişirse, örneğin LH daha yüksek çıkarsa, bu polikistik over sendromu (PCOS) gibi durumların bir göstergesi olabilir. PCOS'ta LH'ın yüksek olması, yumurtalıkların normal şekilde çalışmasını engelleyebilir. Kısırlık veya adet düzensizliği gibi şikayetlerin varsa, doktorun bu oranı da değerlendirecektir.
Neden Bu Testleri Yaptırmalısın? Pratik İpuçları
Bu hormon testlerini yaptırmanın en yaygın nedenleri adet düzensizlikleri, hamile kalamama veya menopoz belirtileridir. Eğer doktorun bu testleri istedi ise, sana bazı önemli ipuçları vermek isterim:
- Doğru Zamanlama: Bu hormonların seviyeleri döngü boyunca değiştiği için, testlerin doğru zamanda yapılması çok önemlidir. Genellikle doktorlar adetinin
- veya
- gününde
- Tek Başına Yorumlama: Bu hormon değerlerini tek başına yorumlamaya çalışma. Bu değerler, genel sağlık durumun, yaşın, adet döngünün ne durumda olduğu ve başka hangi belirtilerinin olduğu gibi birçok faktörle birlikte değerlendirilmelidir.
- Yaş Faktörü: Yaş ilerledikçe yumurtalık rezervi azalır ve bu durum FSH seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Menopoz dönemine yaklaştıkça FSH değerleri çok daha yüksek seviyelere çıkar.
- Stres ve Yaşam Tarzı: Aşırı stres, kilo değişiklikleri veya yoğun egzersiz gibi faktörler de hormon seviyelerini etkileyebilir.
Unutma, en doğru bilgiye kendi doktorunla yapacağın görüşmede ulaşabilirsin. Bu bilgiler sadece genel bir çerçeve sunmak içindir.