Atkı örmek için kaç ilmek gerekir?
Atkı Örmek İçin Kaç İlmek Başlamalı?
Atkı örmeye karar verdin ve ilk takıldığın nokta "Acaba kaç ilmek atmalıyım?" sorusu, değil mi? Deneyimlerime göre bu, öreceğin atkının kalınlığına, kullanacağın ipin inceliğine ve tabii ki en önemlisi atkının genişliğine bağlı. Genel bir başlangıç noktası vermek gerekirse, standart bir yetişkin atkısı için genellikle 30 ila 50 ilmek arasında başlanır. Ancak bu sayı, kullandığın örgü tekniğine ve ilmeklerinin sıkılığına göre bile değişebilir.
Örneğin, kalın bir yün ipi ve daha geniş örgü ilmekleriyle çalışıyorsan, 30 ilmek bile oldukça yeterli bir genişlik sağlayabilir. Tam tersine, incecik bir ip ve sıkı bir örgü tekniği kullanıyorsan, 50 ilmek bile yeterli gelmeyebilir. En garantili yöntem ise şudur: Örmek istediğin atkı için ayırdığın ipin bir parçasını al, seçtiğin şişlerle 10-15 ilmek at ve birkaç sıra ör. Sonra bu küçük örneği ölç. Elde ettiğin ilmek sayısını, istediğin atkı genişliğine göre oranlayarak doğru ilmek sayısını bulabilirsin. Mesela 10 ilmek 5 cm geliyorsa ve sen 20 cm eninde bir atkı istiyorsan, 10 x (20/5) = 40 ilmek atmalısın.
İpin Cinsi ve Kalınlığının Önemi
İpin cinsi ve kalınlığı, başlangıç ilmek sayısını belirlemede en kritik faktörlerden biri. Yünlü, akrilik, pamuklu gibi farklı iplerin dokusu ve kalınlığı değişkenlik gösterir. Kalın, kabarık bir yün ipiyle öreceğin bir atkı, ince bir pamuk ipliğiyle öreceğin aynı ilmek sayısındaki bir atkıdan çok daha geniş olacaktır. Bu yüzden, ipini seçtikten sonra mutlaka bir örnekleme yapmanı öneririm.
Kendi deneyimlerime göre, en yaygın kullanılan orta kalınlıktaki akrilik veya yün ipler için 40 ilmek, çoğu atkı projesi için iyi bir başlangıç noktasıdır. Eğer daha kalın bir ip kullanıyorsan, bu sayıyı 25-35 arasına çekebilirsin. İncecik bir bebe yünü veya kaşmir ipiyle çalışıyorsan, 50-60 ilmek bile daha zarif bir atkı elde etmeni sağlayabilir. Unutma, ne kadar çok ilmek atarsan, atkın o kadar geniş olur.
Örgü Tekniği ve İlmek Sıkılığı
Kullandığın örgü tekniği ve ilmeklerinin ne kadar sıkı veya gevşek olduğu da ilmek sayısını etkiler. Örneğin, düz örgü (sadece düz ilmekler) genellikle daha sıkı bir doku oluşturur ve ilmekler daha yayvan durur. Harika örgü (düz ve ters ilmekler dönüşümlü) ise biraz daha gevşek ve esnek bir yapı verir. Daha ajurlu veya burgulu modeller de ilmeklerin daha çok yer kaplamasına neden olabilir.
Eğer çok sıkı örüyorsan, başlangıçta attığın ilmek sayısını biraz artırman gerekebilir. Tam tersine, gevşek bir örgü stilin varsa, daha az ilmekle de istediğin genişliğe ulaşabilirsin. Bunu anlamanın en iyi yolu yine küçük bir örnek örmektir. Örneğin, 10 ilmekle başladığın düz örgüde 20 ilmeklik bir haroşa örneğiyle 10 cm genişlik elde ediyorsan, daha sıkı ördüğün için 30 ilmekle başlaman gereken bir atkı için 40 ilmekle başlaman gerekebilir.
Pratik İpuçları ve Öneriler
Başlangıç ilmek sayısını belirlerken aklında bulunsun:
- Örnek Örmek Şart: Ne öreceksen, onun ipi ve şişiyle mutlaka küçük bir örnek yap ve ölç. Bu, sonradan söküp tekrar başlama derdinden seni kurtarır.
- İstediğin Genişliği Hayal Et: Atkının bitmiş halini gözünde canlandır. Geniş ve salaş mı olsun, yoksa daha ince ve zarif mi? Bu, ilmek sayını belirlemede sana yol gösterecektir.
- Şiş Numaranı Göz Önünde Bulundur: Kullandığın şişin numarası da ilmeklerin ne kadar yer kaplayacağını doğrudan etkiler. Kalın şişle daha az, ince şişle daha çok ilmek atman gerekecektir.
- Gizli Artırma veya Eksiltme Yoksa: Eğer atkının kenarlarında özel bir artırma veya eksiltme yapmayacaksan, başlangıç ilmek sayın, bitmiş atkının genişliğini belirleyecektir.
- Kullanacağın İpin Etiketini Kontrol Et: Çoğu ipin etiketinde hangi şiş numarasıyla örülmesi gerektiği ve önerilen ilmek sayıları hakkında ipuçları bulunur. Bu da sana bir fikir verebilir.
Deneyimlerime göre, başlangıçta biraz fazla ilmek atmaktan çekinme. Eğer fazla olursa, sonradan kenarlardan birkaç ilmek kesmek, eksik ilmekle başlamaktan daha kolaydır.