Astigmat Nedir testi?

Astigmat Nedir ve Nasıl Anlaşılır?

Astigmat, göz merceğinin veya korneanın tam bir küre şeklinde olmamasından kaynaklanan bir görme kusurudur. Normalde gözün ön yüzeyi olan kornea ve içindeki lens, ışığı tek bir noktada odaklayarak net görmemizi sağlar. Ancak astigmatı olan kişilerde bu yüzeyler pürüzsüz bir küre yerine, daha çok bir kaşık veya Amerikan futbolu topu gibi eğimli ve düzensiz bir şekle sahiptir. Bu düzensizlik, ışığın göze girerken farklı açılarda kırılmasına neden olur. Sonuç olarak, görüntüyü retinanın tek bir noktasında değil, birden fazla noktada odaklanır. Bu da hem uzaktaki hem de yakındaki nesnelerin bulanık veya çarpık görünmesine yol açar.

Deneyimlerime göre, astigmatın en yaygın belirtileri şunlardır:

• Bulanık veya Çarpık Görme: En belirgin işarettir. Nesnelerin kenarları net olmaz, özellikle ışık kaynakları etrafında hale veya ışık saçılması görülebilir. Örneğin, gece farları veya sokak lambaları etrafında normalden daha fazla ışık dağılımı fark edebilirsiniz.
• Göz Yorgunluğu ve Baş Ağrısı: Gözleriniz sürekli olarak bulanıklığı düzeltmeye çalıştığı için çabuk yorulabilir. Bu durum genellikle gün sonunda baş ağrısı olarak kendini gösterir, özellikle uzun süre kitap okuduktan veya bilgisayar başında vakit geçirdikten sonra.
• Sık Göz Kırpma: Bulanıklığı gidermeye yönelik bilinçsiz bir çaba olarak sık sık göz kırpma davranışı sergilenebilir.
• Çift Görme (Nadiren): Yüksek dereceli astigmatlarda veya astigmatın diğer kusurlarla birlikte görülmesi durumunda tek bir nesne iki gibi görünebilir.

Astigmatın derecesi kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilir. Çok düşük dereceli astigmatlar, hiçbir belirti göstermeyebilir ve günlük yaşamı etkilemeyebilir. Ancak daha yüksek derecelerde, görme kalitesi ciddi şekilde düşebilir. Örneğin, 0.50 diyoptri gibi düşük bir astigmat, fark edilmeyebilirken, 2.00 diyoptri veya daha yüksek bir astigmat, net bir görüş için mutlaka düzeltilmelidir.

Astigmat Nasıl Teşhis Edilir ve Derecesi Nasıl Belirlenir?

Astigmanın teşhisi için yapılması gereken en önemli adım, bir göz doktoruna başvurmaktır. Göz doktorları, astigmatı belirlemek ve derecesini ölçmek için çeşitli testler kullanırlar. Bu testler genellikle acısızdır ve birkaç dakika sürer.

Başlıca teşhis yöntemleri şunlardır:

• Refraksiyon Testi: Bu, görme keskinliğinizi ölçmek için yapılan standart testtir. Farklı harfleri okumanızı isterler. Bu test sırasında, göz doktorunuz sizden "Bu mu daha iyi, yoksa bu mu?" gibi sorular sorarak, farklı lenslerle görmenizi karşılaştırmanızı sağlayacaktır. Bu, tam olarak hangi lensin sizin için en net görüşü sağladığını belirlemeye yardımcı olur.
• Keratometri: Bu test, korneanın eğriliğini ölçer. Kornea, gözün en dışındaki şeffaf tabakadır ve şekil bozukluklarının büyük çoğunluğu burada bulunur. Keratometre adı verilen bir cihaz, korneanızın farklı bölgelerindeki eğrilik derecesini ölçer. Bu ölçümler, astigmatın türünü ve şiddetini anlamada kritik öneme sahiptir.
• Topografi (Bazen Gerekli Olur): Daha karmaşık veya düzensiz astigmat durumlarında, göz doktoru korneanın detaylı bir haritasını çıkarmak için bilgisayarlı göz tomografisi veya benzeri cihazlar kullanabilir. Bu, korneanın yüzeyindeki en ince değişiklikleri bile tespit etmeye olanak tanır.

Astigmatın derecesi genellikle "silindir" (cylinder) değeri ile ifade edilir. Örneğin, bir reçetede "-1.25 x 90" gibi bir ifade görürseniz, bu "-1.25" diyoptri astigmatınız olduğunu ve bu astigmatın 90 derecelik bir eksende yerleştiğini gösterir. Silindir değeri ne kadar yüksekse, astigmat o kadar belirgindir.

Astigmat İçin Hangi Çözümler Mevcut?

Astigmatın düzeltilmesi için birkaç etkili yöntem bulunmaktadır. Hangi yöntemin sizin için en uygun olacağı, astigmatın derecesine, genel göz sağlığınıza ve yaşam tarzınıza bağlıdır.

Yaygın çözüm yolları şunlardır:

• Gözlük: En yaygın ve basit çözümdür. Astigmatı düzeltmek için özel olarak tasarlanmış silindirik lensler kullanılır. Bu lensler, ışığın gözünüze daha doğru bir şekilde odaklanmasını sağlayarak net bir görüş sunar. Gözlük camları, astigmatın derecesine ve eksenine göre özel olarak üretilir.
• Kontakt Lensler: Astigmat için özel olarak üretilmiş "torik" kontakt lensler mevcuttur. Bu lensler, hem sferik kusuru (miyopi veya hipermetropi) hem de astigmatı aynı anda düzeltebilir. Torik lenslerin doğru pozisyonda durması önemlidir, bu nedenle bazen farklı tasarımlarda lensler denemek gerekebilir.
• Lazer Ameliyatları (LASIK, PRK vb.): Gözün kornea yüzeyini yeniden şekillendirerek astigmatı kalıcı olarak düzeltmek mümkündür. LASIK (Lazerle In Situ Keratomileusis) ve PRK (Fotorefraktif Keratektomi) gibi yöntemler, korneanın eğriliğini düzelterek ışığın daha doğru odaklanmasını sağlar. Bu ameliyatlar, uygun adaylar için çok etkili bir çözüm olabilir. Ancak her hasta lazer ameliyatına uygun değildir; göz doktorunuz sizin için uygun olup olmadığınızı belirleyecektir.
• Refraktif Cerrahi (Lens Değişimi): Bazı durumlarda, özellikle yaşa bağlı katarakt ameliyatı ile birlikte, göz içine yerleştirilen yapay lensler (intraoküler lensler) astigmatı da düzeltecek şekilde tasarlanabilir. Bu, özellikle yüksek dereceli astigmatı olan ve katarakt gelişimi riski taşıyan kişiler için bir seçenek olabilir.

Deneyimlerime göre, hangi yöntemi seçerseniz seçin, en önemli adım, düzenli göz muayenesi yaptırmak ve doktorunuzun önerilerine uymaktır. Göz sağlığınız, genel sağlığınızın önemli bir parçasıdır ve astigmat gibi görme kusurlarının erken teşhisi ve doğru yönetimi, yaşam kalitenizi önemli ölçüde artıracaktır.