Şeriat kuranda hangi ayette geçiyor?
Kur'an'da "Şeriat" Kelimesi: Anlamı ve Kullanımı
Merhaba,
Sen de benim gibi Kur'an-ı Kerim'i daha iyi anlamak, oradaki mesajları hayatımıza yansıtmak isteyenlerdensin. Madem "şeriat" kelimesinin Kur'an'daki yerini merak ediyorsun, hemen konuya girelim. Boş laf yok, direkt concrete bilgilere odaklanacağız.
"Şeriat" Kelimesinin Kur'an'daki Varlığı
İlk ve en önemli nokta şu: Kur'an-ı Kerim'de "şeriat" kelimesi, günümüzde sıkça kullandığımız anlamıyla, yani tüm hukuk kurallarını kapsayan bir terim olarak doğrudan geçmez. Ancak, bu kelimenin kök anlamı olan "su yolu", "açık yol", "doğru yol" gibi anlamlarıyla türetilmiş kelimeler veya buna yakın anlamları taşıyan ifadeler buluruz.
Mesela, Casiye Suresi
- Ayet'te Allah Teâlâ şöyle buyurur:
"Sonra seni de emrinden bir yol üzerine kıldık. Sen ona uy, bilmeyenlerin hevalarına uyma."
Buradaki "emrinden bir yol" ifadesi, Allah'ın belirlediği yaşam biçimini, metodu anlatır. Bu, Allah'ın gönderdiği ilahi prensipler bütünüdür ve bizim hayatımızda takip etmemiz gereken "yol"u gösterir. Elmalılı Hamdi Yazır'ın tefsirinde de bu "yol"un Allah'ın şeriatı, yani açık yolu olduğu belirtilir.
Deneyimlerime göre, bu tür ayetler bize şunu gösteriyor: Kur'an'ın kendisi doğrudan "şeriat" kelimesini hukuksal bir sistem olarak tanımlamıyor olsa da, Allah'ın belirlediği yaşam prensiplerinden, yani "yol"dan bahsediyor. Bu yolun takip edilmesi, Allah'ın rızasına ulaşmanın bir gerekliliği.
"Şeriat" Kavramının Gelişimi ve Kur'an'daki Yansımaları
"Şeriat" teriminin daha yaygın ve kapsamlı bir şekilde kullanılmaya başlaması, Kur'an'ın nazil olmasından sonraki dönemlerde, İslam hukukunun şekillendiği zamanlara denk gelir. Ancak Kur'an'ın ruhunda ve temel prensiplerinde bu "ilahi yol"un izleri çok belirgindir.
* Temel İlkeler: Kur'an'da namaz, oruç, zekat, hac gibi ibadet esasları net bir şekilde emredilmiştir. (Örneğin, Bakara Suresi
- Ayet: "Namazı kılın, zekâtı verin ve rükû edenlerle birlikte rükû edin.") Bunlar, o dönemin toplumsal ve bireysel hayatını düzenleyen en temel "yollar"dır.
* Ahlaki ve Etik Kurallar: Kur'an, adaleti, doğruluğu, iyiliği, anne babaya hürmeti, yalan söylememeyi emreder. (Örneğin, Nahl Suresi
- Ayet: "Şüphe yok ki Allah adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayasızlığı, fenalığı ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünesiniz diye size öğüt veriyor.") Bunlar da yaşamın bir parçası olan "yollar"dır.
* Hukuki Hükümler: Boşanma, miras, ticaret gibi konularda da Kur'an'da belirli prensipler ve hükümler bulunur. (Örneğin, Nisa Suresi
- Ayet mirasla ilgilidir.) Bunlar, toplumsal düzeni sağlamaya yönelik "yollar"dır.
Bu ayetlerde doğrudan "şeriat" kelimesi geçmese de, bahsi geçen emirler ve yasaklar, Allah'ın belirlediği "yol"un parçalarıdır. Yani, Kur'an'ın özünde bu "ilahi yol" prensibi zaten mevcuttur.
Anlamayı Kolaylaştıran Pratik Yaklaşımlar
Madem bu konuları hayatımıza taşımak istiyoruz, işte sana birkaç pratik öneri:
* Ayeti Anlamaya Odaklan: Kur'an'daki bir hükmü veya emri okuduğunda, hemen "Bu, benim hayatımda hangi yolu temsil ediyor?" diye düşün. Mesela, bir ayet "iftiradan sakının" diyorsa, bu, benim "iftira atmama" yolunu takip etmem gerektiğini gösterir.
* Sahabe Hayatından İlham Al: Sahabe-i Kiram'ın Kur'an'a uyan yaşantıları, bu "yolu" nasıl takip ettiklerine dair en güzel örneklerdir. Onların hayatlarını inceleyerek Kur'an'ın pratik uygulamalarını görebilirsin.
* Tefsirlerden Yararlan: Elmalılı Hamdi Yazır, Diyanet Vakfı tefsiri gibi güvenilir tefsirlerden ayetlerin "emrinden bir yol" olarak ne anlama geldiğini araştırabilirsin. Bu, kelimelerin arkasındaki derinliği görmene yardımcı olur.
Deneyimlerime göre, önemli olan "şeriat" kelimesinin Kur'an'da kaç yerde geçtiğinden ziyade, Kur'an'ın genel mesajının hayatımıza nasıl bir "yol" çizdiği üzerinde yoğunlaşmaktır. Bu ilahi yolu anlamak ve uygulamak, bizim için en kıymetli olanıdır.
Umarım bu bilgiler sana faydalı olmuştur. Hayat boyu sürecek bir öğrenme yolculuğundayız hepimiz.