Mora İsyanı'na Kimler Destek Vermiştir?

Mora İsyanı, 1821'de Yunanistan'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başlayan ve bağımsızlıklarına giden yolu açan önemli bir dönüm noktasıdır. Ancak bu isyan, sadece Yunan halkının kendi çabalarıyla başarıya ulaşmamıştır. Pek çok farklı milletten ve siyasi görüşten insan, farklı motivasyonlarla da olsa Mora İsyanı'na destek vermiştir. Peki, Mora İsyanı'na kimler destek vermiştir ve bu desteğin nedenleri nelerdir?

Filhellenler ve Avrupa'daki Aydınlar

Filhellenizm, Yunan kültürüne ve tarihine duyulan hayranlık anlamına gelir. 19. yüzyılın başlarında Avrupa'da pek çok aydın, Yunanistan'ın Osmanlı egemenliğinden kurtulması gerektiğine inanıyordu. Bu kişiler, Yunanistan'ın antik çağdaki ihtişamına duydukları özlemle, isyana maddi ve manevi destek sağlamışlardır. Lord Byron gibi ünlü şairler, Yunan davasına büyük katkılar sunmuş, hatta bazıları savaş meydanlarında hayatlarını kaybetmişlerdir.

Avrupa'daki aydınlar ve entelektüeller, Yunan halkının özgürlük mücadelesini, kendi ülkelerindeki özgürlük ve uluslaşma hareketleriyle de ilişkilendirmişlerdir. Mora İsyanı, onlar için sadece Yunanistan'ın değil, tüm Avrupa'nın özgürlük ideallerinin bir sembolü haline gelmiştir.

Rusya'nın Ortodoks Dayanışması

Rusya, Osmanlı İmparatorluğu ile tarihsel rekabet içinde olan bir devletti. Ancak Rusya'nın Mora İsyanı'na verdiği destek sadece siyasi çıkarlarla açıklanamaz. Rus halkı, Ortodoks inancına sahip Yunanlılara karşı büyük bir sempati besliyordu. Bu dini dayanışma, Rusya'nın isyana maddi ve askeri destek sağlamasında önemli bir rol oynamıştır. Rus gönüllüler, Yunan ordusuna katılarak Osmanlı'ya karşı savaşmışlardır.

Rus hükümeti de, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasını kendi çıkarlarına uygun gördüğü için isyana dolaylı yollardan destek vermiştir. Bu destek, Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasında kritik bir faktör olmuştur.

Diğer Avrupa Devletlerinin Çıkarları

İngiltere ve Fransa gibi diğer Avrupa devletleri de başlangıçta temkinli yaklaşsalar da, Mora İsyanı'nın seyrini yakından takip etmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflaması ve bölgedeki güç dengelerinin değişmesi, bu devletlerin de çıkarlarına uygun düşüyordu. Özellikle İngiltere, Akdeniz'deki ticari ve stratejik çıkarlarını korumak amacıyla Yunanistan'ın bağımsızlığını desteklemeye başlamıştır.

Navarin Deniz Savaşı gibi olaylar, bu devletlerin Mora İsyanı'na doğrudan müdahalesinin bir sonucu olmuştur. Bu müdahaleler, Osmanlı İmparatorluğu'nun isyanı bastırmasını engellemiş ve Yunanistan'ın bağımsızlık yolunu açmıştır.

Mora İsyanı, sadece Yunan halkının kahramanlık destanı değil, aynı zamanda farklı motivasyonlara sahip birçok aktörün de rol oynadığı karmaşık bir tarihi olaydır. Filhellenlerin idealleri, Rusya'nın dini dayanışması ve Avrupa devletlerinin siyasi çıkarları, Yunanistan'ın bağımsızlık mücadelesine önemli katkılar sağlamıştır. Bu destekler, Yunanistan'ın özgürlüğüne kavuşmasında hayati bir rol oynamıştır.