Sigara bırakma Polikliniği ne yapar?
Sigara Bırakma Polikliniği Ne Yapar?
Sigara bırakma polikliniği, adından da anlaşılacağı gibi, sigara bağımlılığından kurtulmak isteyenlere destek olan bir sağlık kuruluşudur. Burası, sadece "sigara bırak" demekle yetinmeyen, işin mutfağını bilen bir yerdir.
Deneyimlerime göre, bu polikliniklere başvuran birçok kişi, kendi başına denemiş ve başarısız olmuş kişilerdir. İşte sigara bırakma polikliniği bu noktada devreye giriyor:
Bireysel Değerlendirme ve Tedavi Planı
Sigara bırakma polikliniğindeki ilk adım, senin genel sağlık durumunun, sigara kullanım alışkanlıklarının ve bu konudaki motivasyonunun değerlendirilmesidir. Doktorlar ve uzmanlar, seninle konuşarak:
- Ne kadar süredir sigara içtiğini,
- Günde kaç tane içtiğini,
- Önceki bırakma denemelerinin sonuçlarını,
- Sigaranın hayatındaki yerini,
- Sigara içme tetikleyicilerini öğrenir.
Bu bilgiler ışığında, sana özel bir tedavi planı oluşturulur. Bu plan, sadece genel tavsiyelerden ibaret değildir; tamamen senin durumuna odaklanır. Örneğin, bazı kişilerin nikotin replasman tedavisine (yamalar, sakızlar vb.) ihtiyacı varken, bazılarının davranışsal terapilerle desteklenmesi daha faydalı olabilir. Hatta bazı durumlarda, nikotin bağımlılığının aşılmasına yardımcı olacak ilaçlar da reçete edilebilir. ABD'de yapılan araştırmalar, doğru yöntemlerle bırakma oranlarının %30-40'lara kadar çıkabildiğini gösteriyor.
Farmakolojik (İlaçla) Destek
Sigara bırakma sürecinde yaşanan yoksunluk belirtileri (sinirlilik, huzursuzluk, konsantrasyon güçlüğü gibi) kişiyi tekrar sigaraya yönlendirebilir. Sigara bırakma poliklinikleri, bu belirtileri hafifletmek için çeşitli ilaçlar kullanır:
- Nikotin Replasman Tedavisi (NRT): Vücuda az miktarda nikotin alarak, sigara içmeden nikotin ihtiyacını karşılar. Yamalar, sakızlar, spreyler şeklinde bulunur. Bu, yoksunluk belirtilerini azaltmaya yardımcı olur.
- Reçeteli İlaçlar: Vareniklin veya bupropion gibi ilaçlar, nikotinin beyindeki etkilerini değiştirerek sigara isteğini azaltır ve nikotinin verdiği hazzı düşürür. Bu ilaçların kullanımı mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır. Örneğin, vareniklin bazı kişilerde bulantı gibi yan etkilere neden olabilir, bu yüzden doktorunla konuşarak sana en uygun olanı belirlersin.
Unutma, bu ilaçlar sihirli değnek değil; bırakma iradeni destekleyen araçlardır.
Davranışsal ve Psikolojik Destek
Sigara içmek, sadece fiziksel bir bağımlılık değil, aynı zamanda güçlü bir psikolojik alışkanlıktır. Sigara bırakma poliklinikleri bu yönü de göz ardı etmez:
- Danışmanlık: Sigara içme isteği uyandıran durumlarla (stres, sosyal ortamlar, belirli aktiviteler) nasıl başa çıkılacağı konusunda sana stratejiler sunulur. Örneğin, sabah kahvesi içerken sigara içme isteği geliyorsa, kahve yerine bitki çayı içmek veya kahve içerken başka bir aktivite yapmak gibi öneriler alabilirsin.
- Motivasyonel Görüşme: Bırakma kararlılığını güçlendirmek, karşılaşılan zorlukları aşmak için sana destek olunur. Neden bıraktığını, bırakmanın sana sağlayacağı faydaları sürekli hatırlatmak önemlidir.
- Grup Terapileri: Benzer durumda olan diğer insanlarla bir araya gelmek, deneyimlerini paylaşmak ve birbirine destek olmak motivasyonunu artırabilir. Başkalarının başarı öyküleri sana ilham verebilir.
Deneyimlerime göre, sadece ilaç kullanıp bırakma yöntemini beklemek yeterli olmuyor. Sigara içme alışkanlığının altında yatan nedenleri anlamak ve bunlara yönelik stratejiler geliştirmek, başarı şansını önemli ölçüde artırır.
Takip ve Uzun Süreli Destek
Sigara bırakma süreci tek seferlik bir olay değildir. Poliklinikler, bırakma sonrasında da senin yanında olur:
- Düzenli Kontroller: Bıraktıktan sonra da belirli aralıklarla kontrol randevuları verilir. Bu, olası bir nüksü erken fark etmek ve gerekli önlemleri almak için yapılır.
- Nüks Önleme: Sigaraya tekrar başlama isteği uyandığında ne yapman gerektiği konusunda sana rehberlik edilir. Unutma, bazen bir sigara denemek, tüm süreci baltalayabilir ama bazen de ufak bir tökezleme, ders çıkarıp devam etmek için bir fırsat olabilir.
Sigara bırakma poliklinikleri, bu yolculukta sana yalnız olmadığını hissettirir ve bilimsel yöntemlerle destekleyerek başarı şansını en üst düzeye çıkarmayı hedefler. Kendine yapacağın en büyük iyiliklerden biri bu olabilir.