Dış Ticaret bölümü mezunları ne iş yapar?
Dış Ticaret Mezunları Ne İş Yapar?
Dış ticaret bölümü mezunu olarak kariyer yolculuğuna çıkarken "Ben bu bölümden mezun oldum ama şimdi ne iş yapacağım?" sorusu aklında dönüyor olabilir. Deneyimlerime göre, bu bölüm sana aslında çok geniş bir pencere açıyor. Temelinde, bir ülkenin sınırları dışına mal veya hizmet alıp satma süreciyle ilgili her şey var. Bu da demek oluyor ki, birçok farklı alanda kendine yer bulabilirsin.
Peki, somut olarak neler yapabilirsin? Gel birlikte bakalım:
- İhracat ve İthalat Operasyonları
Dış ticaretin en klasik ve en çok bilinen alanı burası. Bir şirketin yurt dışına ürün satması (ihracat) veya yurt dışından ürün alması (ithalat) sürecinin her adımında yer alabilirsin. Bu, oldukça operasyonel bir iş. Ne demek bu? Siparişlerin alınmasından, sevkiyatın organize edilmesine, gümrük işlemlerinin takibinden, ödeme yöntemlerinin belirlenmesine kadar her şey senin sorumluluğunda olabilir.
Örnek vermek gerekirse, bir mobilya üreticisinin Almanya'ya ürün sattığını düşün. Sen bu ihracat sürecinde şu görevleri üstlenebilirsin:
- Almanya'dan gelen siparişi almak ve onaylamak.
- Üretim departmanıyla koordineli çalışarak ürünlerin zamanında hazır olmasını sağlamak.
- Nakliye firmasıyla anlaşarak ürünlerin limana veya havaalanına taşınmasını organize etmek.
- Gerekli tüm ihracat belgelerini (fatura, konşimento, çeki listesi, menşe şehadetnamesi vb.) hazırlamak ve gümrük müşavirine iletmek.
- Ödeme (örneğin akreditif veya mal mukabili) süreçlerini takip etmek.
- Müşteriyle sürekli iletişim halinde olmak, sevkiyat bilgilerini paylaşmak.
Bu süreçte, özellikle uluslararası nakliye terimlerine (Incoterms gibi) ve ödeme yöntemlerine hakim olman çok önemli. Rakamlar da işin içinde tabii ki; navlun maliyetleri, sigorta primleri, gümrük vergileri gibi kalemleri hesaba katman gerekecek.
- Pazarlama ve Satış (Yurt Dışı Pazarlar)
Sadece operasyonel olmak zorunda değilsin. Dış ticaret mezunu olarak, bir şirketin ürünlerini veya hizmetlerini yabancı pazarlarda tanıtmak ve satmak için de çalışabilirsin. Bu daha çok stratejik bir rol. Yeni pazarlar araştırmak, potansiyel müşteriler bulmak, fuarlara katılmak, yurt dışındaki distribütörlerle ilişkiler kurmak gibi görevlerin olabilir.
Deneyimlerime göre, bu alanda başarılı olmak için sadece dil bilmen yetmez. Kültürel farklılıkları anlaman, hedef pazarın ekonomik ve siyasi durumunu araştırman ve buna göre pazarlama stratejileri geliştirmen gerekir. Örneğin, bir tekstil firmasının Latin Amerika pazarına girmesini planlıyorsun. Senin görevin, Brezilya'daki potansiyel alıcıları tespit etmek, onlara yönelik kataloglar hazırlamak, fuar organizasyonlarını takip etmek ve satış hedefleri belirlemek olabilir.
Burada rakamlar daha çok satış hacimleri, pazar payı, rekabet analizi gibi konularla ilgilidir. Örneğin, hedef pazarda rakip firmaların fiyatlandırma stratejilerini analiz etmek ve kendi ürünün için rekabetçi bir fiyat belirlemek senin işin olabilir.
- Tedarik Zinciri Yönetimi ve Lojistik
Bir şirketin ürünlerini A noktasından B noktasına, yani üretim yerinden son tüketiciye ulaştırma sürecinin tamamı tedarik zinciri ve lojistik. Dış ticaret, bu zincirin en kritik halkalarından biri. Yurtdışından malzeme getiriyorsan veya yurtdışına ürün gönderiyorsan, bu lojistik ve tedarik zinciri yönetimiyle doğrudan ilgili.
Bu rolde, en uygun nakliye yöntemini seçmek, stok yönetimini optimize etmek, maliyetleri düşürmek ve teslimat sürelerini iyileştirmek gibi konularla ilgilenirsin. Örneğin, bir elektronik firmasının Çin'den parça ithalatını yönettiğini düşün. Senin görevin, en uygun deniz yolu navlununu bulmak, konteyner planlamasını yapmak, depolama ihtiyaçlarını belirlemek ve gümrükte sorunsuz bir geçiş sağlamak olabilir. Bu süreçte, verimliliği artırmak ve maliyetleri düşürmek için sürekli olarak süreçleri optimize etmen beklenir.
Bu alanda çalışırken, uluslararası tedarik zincirlerini yöneten yazılımlara (ERP, WMS gibi) aşina olman büyük avantaj sağlar. Rakamlar burada genellikle depo maliyetleri, nakliye maliyetleri, stok devir hızı gibi verimlilik göstergeleriyle ilgilidir.
- Finans ve Ödeme Süreçleri
Dış ticaretin para boyutu da oldukça önemli. Yabancı para birimleriyle yapılan işlemler, döviz kurları, ödeme yöntemleri (akreditif, vesaik mukabili, banka garantisi gibi) hep senin alanın olabilir. Bir finans departmanında veya finans bölümünün dış ticaret operasyonlarından sorumlu biriminde çalışabilirsin.
Görevlerin arasında, yurt dışı alıcı veya satıcılarla yapılacak sözleşmelerdeki ödeme şartlarını belirlemek, akreditiflerin hazırlanmasını sağlamak, ithalat veya ihracat kredilerini takip etmek gibi konular yer alabilir. Döviz kurlarındaki dalgalanmaların şirketin finansal durumunu nasıl etkileyeceğini analiz etmen ve riskleri yönetmen de gerekebilir.
Örnek olarak, bir Türk inşaat firmasının Libya'da bir proje üstlendiğini ve malzeme ithal edeceğini düşün. Senin görevin, Libya'dan gelecek ödemenin güvenli bir şekilde Türkiye'ye ulaşmasını sağlamak için en uygun ödeme yöntemini belirlemek, akreditifleri doğru şekilde hazırlamak ve döviz kuru risklerini yönetmek olabilir. Burada finansal analiz yeteneklerin ve uluslararası finansal enstrümanlara hakimiyetin öne çıkar.
Pratik İpucu: Özellikle İngilizce dışında ikinci bir yabancı dil (Almanca, Fransızca, Arapça, Çince gibi) biliyorsan, iş bulma ve ilerleme şansın önemli ölçüde artar. Ayrıca, gümrük mevzuatına, uluslararası ticaret kurallarına ve finansal terimlere hakimiyetini sürekli güncel tutman çok önemli.