Üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıkları nelerdir?

Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: Neler Oluyor Bize?

Kış kapıya dayandığında, burnumuz akmaya, boğazımız ağrımaya başladığında hepimizin aklına aynı şey gelir: "Yine mi üst solunum yolu enfeksiyonu?" Bu durum o kadar yaygın ki, neredeyse hepimiz hayatımızın bir döneminde bu sıkıntıyı yaşıyoruz. Peki, tam olarak ne oluyor bize? Üst solunum yolu enfeksiyonları dediğimizde aslında neyi kastediyoruz? Gelin, bu konuya biraz daha yakından bakalım.

Öncelikle, üst solunum yolları dediğimiz bölge; burnumuz, genizimiz, ağzımız, yutağımız ve gırtlağımızdan oluşuyor. İşte bu bölgelerde meydana gelen enfeksiyonlara genel olarak üst solunum yolu enfeksiyonları (ÜSYE) diyoruz. En sık rastlanan sebep ise virüsler. Hatta öyle ki, görülen ÜSYE vakalarının %90'ından fazlasının sebebi virüsler. Soğuk algınlığından influenzaya, hatta adenovirüs gibi daha spesifik virüslere kadar pek çok farklı virüs bu enfeksiyonlara yol açabiliyor. Bakteriler de zaman zaman bu tabloya eşlik edebiliyor ama ilk etapta virüsler başrolde.

En Sık Karşılaştığımız Misafirler

ÜSYE deyince aklımıza ilk gelenler genellikle:

• Soğuk Algınlığı (Nezle): En masum görünen ama en yaygın olanı. Genellikle burun akıntısı, hapşırma, boğazda hafif yanma ve tıkanıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Etkeni genellikle rinovirüslerdir. Birçok farklı virüs türü soğuk algınlığına yol açabilir.
• Grip (İnfluenza): Soğuk algınlığından daha sert vurur. Ani başlayan yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları, şiddetli baş ağrısı, kuru öksürük ve genel bir halsizlik hali belirgindir. İnfluenza virüslerinin A, B ve C tipleri mevcuttur.
• Farenjit (Yutak İltihabı): Boğaz ağrısının en belirgin olduğu durumdur. Yutkunurken zorlanma, yanma hissi ve kızarıklık eşlik edebilir. Virüsler en sık sebebi olsa da streptokok gibi bakteriler de farenjite yol açabilir.
• Tonsillit (Bademcik İltihabı): Bademciklerimizin şişmesi, kızarması ve üzerinde beyaz plaklar oluşmasıyla kendini gösterir. Yutkunma güçlüğü, yüksek ateş ve boyun lenf bezlerinde şişlik görülebilir. Viral nedenler yaygın olsa da bakteriyel tonsillit de oldukça sık görülür.
• Sinüzit: Yüzümüzdeki sinüs boşluklarının iltihaplanmasıdır. Göz çevresinde, alın veya yanaklarda ağrı, burun tıkanıklığı, koyu renkte burun akıntısı ve bazen baş ağrısı yapar. Genellikle soğuk algınlığının ardından gelişebilir ve viral veya bakteriyel olabilir.
• Larenjit (Gırtlak İltihabı): Ses tellerimizin bulunduğu gırtlak bölgesinin iltihaplanmasıdır. En belirgin belirtisi ses kısıklığıdır, bazen ses tamamen kaybolabilir. Kuru ve ağrılı bir öksürük de görülebilir.

Peki, Neden Bu Kadar Sık Yakalanıyoruz?

Deneyimlerime göre, bu enfeksiyonlara yakalanmamızın temel nedenlerinden biri bağışıklık sistemimizin o anki durumudur. Üşütmek doğrudan hastalığa yol açmasa da, vücudun ısısının düşmesi bağışıklık sistemini zayıflatarak virüslerin daha kolay yerleşmesine zemin hazırlayabilir. Hava yoluyla yayılan bu virüsler, hapşırma ve öksürük yoluyla etrafa saçılır. Kirli ellerle yüzümüze dokunduğumuzda veya enfekte kişilerle yakın temas ettiğimizde kolayca bize bulaşabilir. Okullarda, toplu taşıma araçlarında, ofislerde kalabalık ortamlarda bulunmak da bulaşma riskini artırır. Örneğin, kış aylarında kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirmemiz, virüslerin daha kolay yayılmasına olanak tanır.

Ne Yapmalı? İşte Pratik Çözümler

Bu enfeksiyonlarla başa çıkmak için yapabileceğimiz bazı şeyler var:

• Bol Sıvı Tüketimi: Su, ıhlamur, adaçayı gibi sıcak içecekler hem boğazınızı yumuşatır hem de vücudun enfeksiyonla mücadelesine yardımcı olur.
• Dinlenme: Vücudunuza zaman tanıyın. Enerjinizi toparlamak, bağışıklık sisteminizin daha güçlü savaşmasına olanak tanır.
• Beslenme: C vitamini açısından zengin meyve ve sebzeler tüketmek, bağışıklık sisteminizi destekler.
• Hijyen: Ellerimizi sık sık yıkamak, özellikle kalabalık ortamlardan sonra bu alışkanlığı sürdürmek en etkili önlemlerden biri.
• Kapalı Alanlarda Maske Kullanımı: Özellikle belirtileriniz varsa veya kalabalık ortamlardaysanız maske takmak, virüslerin yayılmasını engelleyebilir.
• Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçınmak: Bunlar bağışıklık sistemini zayıflatır ve iyileşme sürecini olumsuz etkiler.

Unutmayın, çoğu üst solunum yolu enfeksiyonu kendiliğinden geçer. Ancak belirtileriniz şiddetliyse, yüksek ateşiniz düşmüyorsa veya nefes almakta zorlanıyorsanız mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir. Kendinize iyi bakın!