Kelaynak Kuşu Türkiyede var mı?

Kelaynak Kuşları Türkiye'de Yaşıyor mu?

Evet, kelaynak kuşları Türkiye'de yaşıyor ve bu muhteşem canlıları görmek için doğru yerdesin. Özellikle Birecik, bu kuşların anavatanı ve yaşam alanıdır. Bu türün neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını biliyor muydun? Neyse ki, yapılan koruma çalışmaları sayesinde kelaynaklar Türkiye'de varlığını sürdürüyor.

Kelaynakların Türkiye'deki Serüveni ve Koruma Çalışmaları

Kelaynaklar, tarih boyunca Mezopotamya'dan Suriye'ye uzanan geniş bir coğrafyada yaşardı. Ancak tarım ilaçları, yaşam alanlarının tahribi ve avlanma gibi nedenlerle popülasyonları ciddi şekilde azaldı. Deneyimlerime göre, 1970'lerde Türkiye'de artık hiç kelaynak kalmadığı düşünülüyordu. Tam o sırada, Birecik'te sadece 22 adet kelayna ulaşıldı. Bu sayı, türün tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyordu.

İşte o zaman koruma çalışmaları başladı. Birecik Barajı'nın yapılmasıyla kelaynakların doğal yaşam alanı daraldı ve bu durum işleri daha da zorlaştırdı. Ancak o yıllarda yapılan başarılı bir esaret altında üreme programı sayesinde popülasyon yeniden canlandırıldı. Bu programda, çiftliklerde yumurtalar toplandı, yavrular büyütüldü ve daha sonra doğaya salındı. Bu, hem genetik çeşitliliğin korunması hem de türün sürdürülebilirliği açısından kritik bir adımdı.

Bugün, Birecik'teki kelaynakların büyük çoğunluğu hala yarı doğal ortamda yetiştiriliyor. Yani, bir nevi korunaklı bir alanda besleniyorlar ama uçup avlanabiliyorlar. Ayrıca, popülasyonun bir kısmı da tamamen serbest bırakılıyor. Bu serbest bırakılan gruplar, göç edebilirler ama genellikle Birecik çevresinde kalmayı tercih ederler. Yapılan gözlemlere göre, serbest kelaynaklar artık yerel halkın da büyük desteğiyle daha rahat bir yaşam sürüyor.

Kelaynakları Nerede Görebilirsin ve Nelere Dikkat Etmeli?

Eğer kelaynakları yakından görmek istersen, en iyi adresin Birecik Kelaynak Üretme İstasyonu. Burası, bu kuşların yaşamını ve koruma çabalarını daha yakından anlamak için harika bir yer. Ayrıca, Birecik çevresindeki doğal alanlarda da şanslıysan serbest dolaşan kelaynakları görebilirsin. Özellikle mart ve ekim ayları arasında daha aktif olduklarını söyleyebilirim. Göç mevsimleri olmasa da, bu dönemlerde onları gözlemlemek daha kolay olabilir.

Kelaynakları gözlemlerken şunlara dikkat etmeni öneririm:

• Mesafe Koru: Kuşlara asla çok yaklaşma. Onları rahatsız etmek, stres yapmalarına neden olur ve bu da onların sağlığı için zararlıdır. Uzun lensli bir fotoğraf makinesi kullanmak en iyisidir.
• Sessiz Ol: Yüksek sesle konuşmak veya gürültü yapmak kuşları ürkütebilir. Sessizce ve sabırla gözlem yapmaya çalış.
• Yemleme Yapma: Kesinlikle kelaynaklara yiyecek vermeye çalışma. Onların doğal beslenme düzenleri var ve bizim vereceğimiz yiyecekler sağlıklarını bozabilir. Üretme istasyonundaki görevliler dışında kimsenin yemleme yapmasına izin verilmez.
• Çöp Bırakma: Doğal yaşam alanlarını temiz tutmak hepimizin görevi. Yanında getirdiklerini geri götürmeyi unutma.

Deneyimlerime göre, bu nazik canlıları doğal ortamlarında görmek inanılmaz bir duygu. Onların bu hayatta kalma mücadelesine tanıklık etmek, aslında doğaya karşı sorumluluklarımızı da hatırlatıyor.