Stajyer sigortası nasıl olur?
Stajyer Sigortası: Nelere Dikkat Etmelisin?
Staj döneminde sigorta konusu kafanı karıştırabilir, biliyorum. Ama aslında oldukça net ve önemli bir konu. Gel, bu işin içine biraz daha yakından bakalım.
Zorunlu Stajlarda Sigorta Durumu
Öncelikle şunu bilmelisin: Eğer okulun tarafından zorunlu tutulan bir staj yapıyorsan, sigortan büyük ihtimalle okul tarafından karşılanıyor. Bu sigorta, genellikle iş kazası ve meslek hastalığı sigortasıdır. Yani staj sırasında başına bir iş gelirse veya mesleğe bağlı bir rahatsızlık yaşarsan, bunun masrafları ve hakların bu sigorta üzerinden yürütülür.
Örnek vermek gerekirse, bir inşaat firmasında zorunlu staj yapan bir mühendis adayı düşünsene. Staj yerinde bir kaza geçirdiğinde, bu durumun okulunun yaptırdığı SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) sigortası kapsamında değerlendirilmesi beklenir. Stajın zorunlu olduğunu belgeleyen evraklar ve staj başlangıç/bitiş tarihlerini içeren yazı, okulunun ilgili birimine teslim edilir. Sigorta primin de bu okul aracılığıyla ödenir.
Pratik İpucu: Stajına başlamadan önce okulunun kariyer merkezi veya ilgili bölüm sekreterliği ile görüşüp sigorta durumunu netleştir. Hangi numaralı sigorta kolunun aktif olacağını ve herhangi bir acil durumda izlemen gereken prosedürü öğren.
İsteğe Bağlı Stajlarda Sigorta
Peki, okulun zorunlu tutmadığı ama senin kendin isteyerek yaptığın stajlarda durum ne? İşte burada işler biraz değişiyor. Eğer staj yaptığın firma sana SGK'lı bir giriş yapıyorsa, bu durum senin için çok daha avantajlı. Bu durumda firma, senin adına prim yatırır ve genel sağlık sigortası haklarından yararlanmanı sağlar. Hatta bazı durumlarda iş kazası sigortası da kapsam dahilinde olabilir.
Örneğin, bir yazılım şirketinde gönüllü staj yapan bir bilgisayar mühendisi adayı için firma SGK girişi yaparsa, bu hem sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlar hem de çalışma süresince başına gelebilecek olası iş kazalarına karşı güvence sunar. Bu tür stajlarda, SGK girişinin yapılıp yapılmadığını ve hangi hakların tanındığını net olarak sorman önemlidir.
Eğer firma sana SGK girişi yapmıyorsa, bunun bazı riskleri olabilir. Özellikle iş kazası gibi durumlarda herhangi bir güvencen olmayabilir. Deneyimlerime göre, çoğu kurumsal firma gönüllü stajyerler için de SGK girişini yapmaya özen gösterir çünkü bu hem yasal bir yükümlülük hem de stajyerine verdiği değeri gösterir.
Pratik İpucu: Staj teklifini kabul etmeden önce, sigorta durumunu ve SGK girişinin yapılıp yapılmayacağını mutlaka yazılı olarak teyit et. Bu, ileride yaşanabilecek olası anlaşmazlıkların önüne geçecektir.
Bağ-Kur (4B) Sigortası ve Staj
Bazı stajyerler, özellikle kendi işini kurma yolunda ilerleyenler veya girişimcilik faaliyetlerinde bulunanlar için Bağ-Kur (4B) sigortası da gündeme gelebilir. Ancak genel olarak stajyerlik döneminde Bağ-Kur primi ödemen beklenmez. Çünkü staj, genellikle bir işverene bağlı olarak belirli bir süre yapılan bir öğrenme sürecidir ve bu kapsamda SGK (4A) sigortası daha uygundur.
Eğer sen zaten kendi adına esnaf veya serbest meslek faaliyetinde bulunup Bağ-Kur'luysan ve üzerine bir de staj yapıyorsan, bu durumda staj yerinden ayrıca bir sigorta girişi yapılmasını beklemezsin. Zaten kendi sigortan devam eder.
Pratik İpucu: Eğer staj yaparken kendi Bağ-Kur'luğun da varsa, bunu staj yapacağın yerle paylaş. Hem çakışmaları önlemek hem de olası durumları netleştirmek adına faydalı olacaktır.
Stajyer Sigortasının Getirdikleri
Unutma ki stajyer sigortası sadece bir güvence değil, aynı zamanda ilerideki çalışma hayatın için de bir temel oluşturur. SGK'lı bir şekilde staj yapmak, hem emekliliğin hem de genel sağlık sigortan açısından ileride sana fayda sağlayacak bir birikimin başlangıcıdır.
Örneğin, bir stajyerin staj süresi boyunca 30 gün SGK bildirimi yapılmışsa, bu ilerideki emeklilik hesaplamalarında dikkate alınacak bir süre olacaktır. Aynı şekilde, bu süreçte sağlık hizmetlerinden yararlanman, herhangi bir hastaneye gittiğinde SGK'lı olmanın rahatlığını yaşaman demektir.
Pratik İpucu: Staj sonrası SGK hizmet dökümünü mutlaka al ve staj sürenin doğru işlenip işlenmediğini kontrol et. Herhangi bir hata varsa, ilgili kurumlara başvurarak düzelttirebilirsin.