Evde süt nasıl kaynatılır?

Sütün Kaynatılması: Neden ve Nasıl Yapılır?

Evde süt kaynatmak aslında düşündüğünden daha önemli. Özellikle çiğ süt kullanıyorsan, bu işlem hem sütü daha uzun süre saklamanı sağlar hem de içinde bulunabilecek zararlı mikroorganizmaları etkisiz hale getirir.

Deneyimlerime göre, sütü doğru ısıtmak sütün besin değerini korumak açısından da kritik. Aşırı yüksek ısı veya çok uzun süre kaynatma sütün içindeki bazı vitaminleri (özellikle C vitamini gibi ısıya duyarlı olanları) azaltabilir. Amaç, sütün güvenli hale gelmesini sağlamak.

Sütün Kaynatılma Süresi ve Sıcaklığı

Genel kabul gören ve benim de uyguladığım yöntem, sütün en az 72°C sıcaklığa ulaşmasını sağlamak. Bu sıcaklık, sütün içindeki çoğu zararlı bakteriyi öldürmek için yeterlidir. Daha çok tercih edilen bir yöntem ise sütün 85-90°C aralığında 15-20 saniye kadar tutulmasıdır. Buna kısa süreli yüksek sıcaklıkta pastörizasyon (HTST) diyebiliriz ama evde bu hassasiyeti yakalamak zor olabilir.

Eğer evde termometren yoksa, sütün kaynama noktasına gelip hafifçe köpürmeye başladığı anı yakalamak yeterlidir. Bu genellikle 100°C civarında olur. Sütü bu noktada 1-2 dakika kadar tutmak, hem zararlıları öldürmeye yardımcı olur hem de sütün lezzetini bozmadan güvenli hale getirir. Fazla köpürmeye başladığında altını hemen kısmalısın. Unutma, taşırma tehlikesi her zaman vardır!

Pratik İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sütü kaynatırken en sık yapılan hata, onu ocakta unutmaktır. Bu hem sütün yanmasına hem de tencerede yapışkan bir tabaka oluşmasına neden olur. Bu yüzden, sütün başından ayrılmamak en önemli kural.

İşte sana birkaç pratik ipucu:

• Tencere Seçimi: Kalın tabanlı bir tencere, ısının daha eşit dağılmasını sağlar ve sütün dibinin tutmasını önler. Paslanmaz çelik tencereler bu iş için idealdir.
• Tencerenin Ağzı: Sütün taşmasını engellemek için tencerenin ağzına yakın bir tahta kaşık koyabilirsin. Köpükler tahta kaşığa değdiğinde taşma eğilimi azalır.
• Karıştırma: Sütü ara sıra karıştırmak, sütün dibinin tutmasını engellemeye yardımcı olur. Özellikle kaynamaya başladığı anlarda karıştırmak önemlidir.
• Soğutma: Kaynattığın sütü hızla soğutmak, üzerindeki kaymağın oluşmasını engellemek ve lezzetini korumak için iyi bir yöntemdir. Eğer hemen kullanmayacaksan, tencereyi soğuk su dolu bir lavaboya oturtarak soğutabilirsin.

Sütün Saklanması

Kaynattığın sütü tamamen soğuduktan sonra temiz ve hava geçirmez bir kapta buzdolabında saklamalısın. Kaynatılmamış taze süt genellikle buzdolabında 2-3 gün tazeliğini korurken, kaynatılmış süt doğru koşullarda saklandığında bu süreyi 4-5 güne kadar uzatabilir.

Eğer daha uzun süre saklamak istiyorsan, sütü porsiyonlar halinde dondurabilirsin. Dondurulmuş süt, çözüldükten sonra tadında veya dokusunda bir miktar değişiklik gösterebilir ama yine de tüketmek için uygundur. Dondurmadan önce sütün tamamen soğuduğundan emin ol.