Mide de ödem neden olur?
Mide Şişkinliği ve Ödem Neden Olur?
Ödem, vücudunda fazla sıvının birikmesi demek. Bunu hepimiz biliriz, hele ki özellikle bacaklarımız, ayaklarımız şiştiğinde fark ederiz. Ama bazen bu şişkinlik midemizde de kendini gösterir. Yani, mide ödemi dediğimiz durum. Bu, sadece fiziksel bir rahatsızlık değil, aynı zamanda vücudunun bize gönderdiği bir sinyaldir. Neden mi olur bu? Gelin, deneyimlerime göre bu konuya biraz daha yakından bakalım.
- Beslenme Alışkanlıklarımız ve Ödem İlişkisi
Bu işin en temelinde genellikle yediklerimiz yatıyor. Özellikle fazla tuz tüketimi, vücudun su tutmasına neden olur. Tuz, sodyum açısından zengindir ve sodyum, su moleküllerini etrafında tutma eğilimindedir. Bu da özellikle damarların dışındaki dokularda sıvı birikimine yol açar. Düşünsene, bir gün boyunca salamura ürünler, turşu, hazır çorbalar, fast food ağırlıklı beslendiysen, ertesi sabah kendini daha şiş hissedersin. Bu tamamen vücudun denge kurma çabası. Sodyumu atmak için daha fazla su ister, ama bu döngü bazen ters teper ve fazla sıvı birikir.
Bir diğer önemli faktör de karbonhidratlar, özellikle basit karbonhidratlar. Aşırı şeker ve rafine unlu mamuller tüketmek de vücutta insülin seviyesini yükseltir. İnsülinin bir görevi de böbreklerin sodyumu daha az atmasına neden olmaktır. Dolayısıyla, hem tuz hem de basit karbonhidratlar bir araya geldiğinde, ödem oluşumu için ideal bir zemin hazırlamış olursun. Metabolizmanın bu besinleri işlerken daha fazla su kullanması da cabası.
Örnek vermek gerekirse, tatlı bir kaçamak yaptığında veya bir kutu gazlı içeceği bitirdiğinde, kısa süre sonra karnında bir dolgunluk ve şişkinlik hissetmen olası. Bu, o şeker ve karbonhidratların vücudunda yarattığı etkiyle doğrudan ilgili.
- Sindirim Sistemi İşleyişi ve Gaz Oluşumu
Mide ödemi dediğimizde, aslında genellikle kastedilen şey sindirim sistemindeki gaz birikimi ve bunun yarattığı şişkinliktir. Bu gaz, besinlerin sindirilmesi sırasında normalde de oluşur. Ancak bazı durumlarda bu üretim artar veya gazın vücuttan atılması zorlaşır.
Yetersiz lif tüketimi, sindirim sisteminin daha yavaş çalışmasına neden olur. Lif, dışkının hacmini artırarak bağırsak hareketlerini düzenler ve gazın daha kolay atılmasına yardımcı olur. Lifsiz bir beslenme, yani daha çok işlenmiş gıdalarla beslenmek, bağırsaklarda bakterilerin fermantasyonunu artırabilir ve daha fazla gaz oluşumuna yol açabilir. Deneyimlerime göre, sebze ve meyve ağırlıklı beslenenlerde bu sorun çok daha az görülür.
Ayrıca, bazı besinlere karşı hassasiyet veya intolerans da mide ödemine neden olabilir. Laktoz intoleransı olan birinin süt ürünleri tükettiğinde yaşadığı gaz, şişkinlik ve karın ağrısı buna iyi bir örnektir. Gluten hassasiyeti olanlarda da benzer durumlar görülebilir. Vücudun bu besinleri tam olarak sindirememesi, bağırsaklarda fermantasyona ve dolayısıyla gaz birikimine yol açar. Belki de hiç farkında olmadan tükettiğin bir yiyecek, senin ödem kaynağın olabilir.
Örneğin, bir öğünde aşırı miktarda fasulye, mercimek veya lahana gibi gaz yapıcı özelliği bilinen besinler tükettiğinde, birkaç saat sonra karnında belirgin bir şişlik hissedebilirsin. Bu, bu besinlerin sindirim sürecinde açığa çıkan gazın bir sonucudur.
- Yaşam Tarzı ve Hormonal Değişimler
Günlük hayatımızda yaptığımız bazı şeyler de bu duruma katkıda bulunabilir. Özellikle yetersiz su tüketimi, vücudun su dengesini bozabilir. Susuz kaldığında, vücut su depolarını korumak için daha fazla su tutmaya başlar. Bu paradoksal gibi görünse de, yeterince su içmeyenlerin daha çok ödem topladığı gözlemlenmiştir. Günde en az 2-2.5 litre su içmek, vücudun daha iyi çalışmasını ve ödem oluşumunu engellemesini sağlar.
Aynı zamanda, stres de ödemin sessiz ama etkili nedenlerinden biridir. Stres hormonu olan kortizol, vücudun su ve tuz tutmasına neden olabilir. Kronik stres altında yaşayan birinde, sürekli bir şişkinlik ve ödem hali görülebilir. Bu, vücudun stresle başa çıkma mekanizmasının bir parçasıdır.
Kadınlarda ise hormonal değişimler, özellikle adet döngüsü sırasında ödeme neden olabilir. Östrojen seviyesindeki dalgalanmalar, vücudun su tutma eğilimini artırabilir. Bu nedenle, regl dönemine yakın günlerde birçok kadın hafif bir şişkinlik ve dolgunluk hisseder.
Bu durumlardan kaçınmak için neler yapabilirsin? İlk olarak, beslenmene dikkat et. Tuzu azaltmak, işlenmiş gıdalardan uzak durmak ve daha çok sebze, meyve, tam tahıllar tüketmek büyük fark yaratır. Yeterince su içtiğinden emin ol. Eğer belirli bir gıdayı tükettikten sonra hep şişkinlik hissediyorsan, o gıdayı bir süre hayatından çıkarmayı deneyebilirsin. Stresi yönetmek için meditasyon, yoga gibi aktivitelerden faydalanabilirsin. Unutma, vücudun sana bir şeyler anlatmaya çalışıyor.