IgE alerji testi kaç olmalı?
IgE Alerji Testi Kaç Olmalı?
Bir alerji testinin "kaç olmalı" sorusunun cevabı aslında tek bir rakam değildir, çünkü bu testin amacı ve yorumlanması kişiye ve duruma göre değişir. Ama gelin, bu konuya biraz daha yakından bakalım.
IgE Nedir ve Alerjideki Rolü
IgE (İmmünoglobulin E), vücudumuzun alerjenlere karşı ürettiği özel bir antikor türüdür. Alerji durumlarında, özellikle erken tip alerjik reaksiyonlarda IgE seviyeleri yükselir. Bu yükselme, vücudun belirli bir maddeye (örneğin polen, süt, yumurta gibi) karşı hassaslaştığını ve bir dahaki karşılaşmada daha şiddetli bir tepki verebileceğini gösterir.
Deneyimlerime göre, toplam IgE seviyesi genelde bir başlangıç noktasıdır. Bu seviye, kişide genel bir alerjik yatkınlık olup olmadığını gösterir. Ancak bu tek başına yeterli bir bilgi değildir. Örneğin, toplam IgE değeri yüksek olan bir kişide belirli bir alerjenin IgE'si düşük olabilirken, toplam IgE'si normal olan birinde spesifik bir alerjene karşı yüksek IgE bulunabilir.
Spesifik IgE Testleri ve Anlamları
Asıl önemli olan, spesifik IgE testleridir. Bu testler, vücudun belirli alerjenlere karşı ne kadar IgE ürettiğini ölçer. Yani, bir polen alerjisi şüphesi varsa, bu teste bakılır. Birkaç yaygın alerjen için örnek vermek gerekirse:
- Toz akarı (Dermatophagoides pteronyssinus/farinae): Bu akarlar, ev tozlarda bulunan ve alerjik rinit ile astımada sıkça neden olan canlılardır.
- Kedi tüyü (Fel d 1): Kedi alerjisinde en sık karşılaşılan alerjendir.
- Süt (Casein, beta-laktoglobulin): Özellikle çocuklarda alerjisi sık görülen bir besindir.
- Yumurta (Ovalbumin, Conalbumin): Yumurta akı ve sarısındaki proteinlere karşı alerji gelişebilir.
- Yer fıstığı: Ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilen bir besindir.
Bu testlerde çıkan sonuçlar genellikle kU/L (kilounit/litre) cinsinden ifade edilir. Burada önemli olan, belirli bir sınırın üzerindeki değerlerdir. Bu sınırlar laboratuvardan laboratuvara ufak farklılıklar gösterebilir, ancak genel olarak şöyle bir yorumlama yapılabilir:
- 0.35 kU/L altı: Genellikle alerji olasılığı düşüktür.
- 0.35 - 0.70 kU/L arası: Sınırda veya hafif pozitif olarak değerlendirilebilir. Bu durumda klinik bulgularla birlikte yorumlanması gerekir.
- 0.70 kU/L ve üzeri: Alerji olasılığı daha yüksektir.
Deneyimlerime göre, bu rakamlar bir başlangıç noktasıdır. 0.70 kU/L çıkan bir kişide semptom yoksa ve başka bir alerjenle karşılaştırıldığında düşük kalıyorsa, bu durumun klinik önemi daha az olabilir. Ancak 2.5 kU/L veya daha yüksek değerler, genellikle daha belirgin bir alerjik yanıtı işaret eder.
IgE Test Sonuçları Nasıl Yorumlanmalı?
En kritik nokta, IgE test sonuçlarının mutlaka bir doktor tarafından yorumlanmasıdır. Bir değerin yüksek çıkması, tek başına kesin bir tanı koymak için yeterli değildir. Doktorunuz, sizin:
- Semptomlarınıza (hapşırma, burun akıntısı, kaşıntı, nefes darlığı vb.)
- Yaşınıza
- Beslenme alışkanlıklarınıza
- Çevresel faktörlere
- Diğer tıbbi geçmişinize
bakarak bir değerlendirme yapacaktır. Örneğin, çocukluk çağında besin alerjileri için yapılan IgE testlerinde, cilt prik testlerine göre daha hassas sonuçlar elde edilebilir. Yetişkinlerde ise genellikle çevresel alerjenlere yönelik testler daha ön plandadır.
Unutmayın, alerji teşhisi sadece laboratuvar sonuçlarına dayanmaz; hastanın öyküsü ve fizik muayene de en az sonuçlar kadar önemlidir.
Pratik İpuçları ve Öneriler
Eğer bir alerji testi yaptırmayı düşünüyorsanız, şunları aklınızda bulundurun:
- Testi yaptırmadan önce birkaç gün antihistaminik ilaç kullanmamanız istenebilir. Bu ilaçlar IgE seviyelerini etkileyebilir. Doktorunuzun talimatlarına mutlaka uyun.
- Hangi alerjenlerden şüpheleniyorsunuz? Doktorunuzla konuşurken aklınızdaki şüpheli alerjenleri belirtin. Bu, testlerin daha doğru odaklanmasını sağlayabilir.
- Test sonuçlarını okurken panik yapmayın. Bir değerin yüksek çıkması, hemen hayatınızı değiştirmeniz gerektiği anlamına gelmez. Doktorunuzla birlikte bir yol haritası çizeceksiniz.
- Cilt prik testleri ile kan testleri (spesifik IgE) farklı yöntemlerdir. Genellikle biri diğerinin yerini tam olarak tutmaz, duruma göre doktorunuz hangisinin sizin için daha uygun olduğuna karar verecektir. Cilt testleri genellikle daha hızlı sonuç verir ve bazı durumlarda daha hassas olabilir.
Özetle, IgE testlerinde "ideal" bir rakam yoktur. Önemli olan, sizin belirli alerjenlere karşı vücudunuzun verdiği tepkinin ne olduğunu anlamak ve bu bilgiyi doktorunuzla birlikte yorumlayarak doğru önlemleri almaktır.