Çinliler ne tür yemek yerler?
Çinliler Ne Yer? Lezzetlerin Derinliklerine Yolculuk
Çin mutfağı dediğimizde aklına ne geliyor? Muhtemelen acı tatlar, pirinç ve bambu filizleri... Ama aslında durum bundan çok daha fazlası, inan bana. Yıllarca süren araştırmalarım ve sayısız denemelerim gösteriyor ki, Çin'in her köşesinde bambaşka bir dünya yatıyor.
Bölgesel Çeşitlilik: Bir Mutfak Mozaiği
Çin o kadar büyük bir ülke ki, tek bir mutfaktan bahsetmek mümkün değil. Her bölgenin kendine has gelenekleri, malzemeleri ve pişirme teknikleri var.
* Sichuan Mutfağı: Eğer acı ve baharatlı lezzetlere bayılıyorsan, Sichuan tam sana göre. Burada kırmızı biber ve Sichuan biberi (yani o hafif uyuşturan, karıncalanma hissi veren biber) başrolde. Mesela meşhur Kung Pao Tavuk veya Mapo Tofu'yu denediğinde ne demek istediğimi anlayacaksın. Özellikle Sichuan biberinin kendine has aroması, yemeklere bambaşka bir boyut katıyor.
* Kanton Mutfağı: Güney Çin'in bu bölgesi, daha hafif ve doğal tatları ön plana çıkarır. Buharda pişirme, kızartma ve haşlama gibi teknikler sıkça kullanılır. Deniz ürünleri burada çok önemli bir yere sahip. Dim Sum dediğimiz o minik, buharda pişmiş börekler ve mantılar Kanton mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Bir de Sütsüz Kestane Tatlısı gibi hafif tatlıları var ki, yemeğin sonunda harika gider.
* Pekin Mutfağı: İmparatorluk başkenti Pekin'in mutfağı, daha zengin ve gösterişli lezzetlere ev sahipliği yapar. Meşhur Pekin Ördeği, çıtır derisi ve sulu etiyle gerçekten bir başyapıttır. Burada kullanılan soslar ve baharatlar daha yoğun olabilir.
* Şanghay Mutfağı: Doğu kıyısındaki Şanghay ise tatlı ve ekşi tatların dengesini ustaca kurar. Deniz ürünleri ve pirinç bazlı yemekler burada da popülerdir. Hong Shao Rou (kızartılmış domuz göbeği) gibi yemekler, tatlı ve tuzlu dengesiyle damaklarda iz bırakır.
Temel Malzemeler ve Pişirme Teknikleri
Çin mutfağının temelinde birkaç anahtar malzeme ve teknik yatar. Bunları bilmek, Çin yemeklerini daha iyi anlamanı ve evde denemelerini kolaylaştırır.
* Pirinç ve Erişte: Çin'de pirinç, sadece bir garnitür değil, başlı başına bir besin kaynağıdır. Kuzeyde daha çok buğday bazlı erişte ve mantı tüketilirken, güneyde pirinç daha baskındır. Çin böreği (spring roll) gibi her iki türde de kullanılan yemekler de mevcuttur.
Soya Sosu ve Fermente Ürünler:* Soya sosunun farklı türleri (açık, koyu, tatlı) her yemeğe farklı bir derinlik katar. Ayrıca fasulye ezmesi, turşu ve fermente sebzeler de lezzetlerin olmazsa olmazlarıdır. Yağda Hızlı Kızartma (Stir-fry):* Wok adı verilen derin, yuvarlak tabanlı tavada yüksek ateşte hızlıca pişen yemekler, hem besin değerini korur hem de inanılmaz bir lezzet verir. Bu teknikte malzemeler genellikle küçük parçalar halinde doğranır ve sürekli karıştırılarak pişirilir. Evde denemek istersen, en önemli şey tavayı iyice ısıtmak ve malzemeleri aşama aşama eklemek.* Buharda Pişirme: Özellikle sebzeler ve balık için kullanılan bu teknik, yiyeceklerin doğal lezzetini ve suyunu korumasını sağlar. Mantılar ve bazı tatlılar da buharda pişirilir.
Yemeğin Sosyal Boyutu ve Etiketi
Çin'de yemek yemek sadece karın doyurmak değil, aynı zamanda sosyal bir etkinliktir. Aile ve arkadaşlarla bir araya gelip, masanın ortasındaki yemekleri paylaşmak çok yaygındır.
* Paylaşım Kültürü: Genellikle her kişi kendi pirinç kasesini alır ve masadaki çeşitli yemeklerden alarak kendi tabağını doldurur. Bu, farklı lezzetleri aynı anda deneyimleme fırsatı sunar.
* Çubuk Kullanımı: Çubuklarla yemek yemek ilk başta zorlayıcı olabilir ama pratikle oldukça kolaylaşır. Çubuklarını asla dikey olarak pirinç kasesine saplama, bu kötü bir işaret olarak kabul edilir.
* İkram ve Misafirperverlik: Birinin evinde yemek yiyorsan, genellikle ev sahibi sana en iyi parçaları sunmaya çalışacaktır. Bu nezaketi karşılıksız bırakma, sen de ona en beğendiğin parçayı ikram et.
Çin mutfağının derinlikleri gerçekten büyüleyici. Eğer henüz keşfetmediysen, en yakın Çin restoranına gidip farklı bölgelerin lezzetlerini denemeni şiddetle tavsiye ederim. Belki de senin için de bambaşka bir favori ortaya çıkar.