Ardahan'ın meşhur yemekleri nelerdir?
Ardahan mutfağı dediğimizde akla ilk gelenlerden biri, şüphesiz Kete’dir. Bu, aslında bir nevi iç harcı olan, kat kat açılıp pişirilen bir çeşit börektir ama bizim oralarda kete bambaşka bir anlam taşır. Özellikle bayramlarda, özel günlerde bolca yapılır. İçine genellikle kavrulmuş un ve tereyağı karışımı konur, bazen de pirinçli kıyma tercih edenler olur. Önemli olan o kat kat dokusu ve bol tereyağıdır. Bir de unutmamak lazım, yörede genellikle pişirilirken fırınlardan taze çıkan ketenin üzerine bir parça daha tereyağı gezdirilir ki tadına doyum olmaz!
Kaz Etinin Farklı Bir Boyutu
Ardahan'ı bilmeyenler için kaz eti denince akla ilk gelen ne olur bilmem ama bizde kaz eti sadece kışlık bir yiyecek değildir. Tabii ki en meşhuru haşlama kazdır ama Ardahan'da kaz etiyle yapılan başka lezzetler de var. Mesela Kaz Yaprağı dediğimiz bir yemeğimiz var. Bu, kaz ciğerinin incecik doğranıp, haşlanmış kaz etinin içine sarılarak pişirilmesiyle yapılır. Oldukça zahmetli ama tadı bambaşkadır. Bir de kaz etinin yağını ayrı saklarız, o yağla yapılan pilavın lezzeti ise bambaşkadır, adeta tereyağlı pilava rakip! Yaklaşık 1500-2000 metre rakımlarda beslenen kazların etinin bu kadar lezzetli olmasının sırrı da bu sanırım.
Peynirin En Lezzetli Hali: Çeçil Peyniri
Ardahan denince akla gelecek bir diğer önemli lezzet ise tabii ki Çeçil Peyniri’dir. Bu, Kars kaşarı gibi tel tel ayrılan, daha ince ve lifli bir peynirdir. Genellikle taze olarak tüketilir ama kurutulup saklandığında da farklı bir lezzet alır. Kızartması da ayrı bir güzelliktir, çayın yanında kahvaltıda harika gider. Hatta bildiğim kadarıyla bu peynirin yapımında kullanılan süt, bölgenin o yüksek yaylalarında otlayan hayvanlardan elde ediliyor ve bu da peynirin lezzetini doğrudan etkiliyor. Eskiden komşudan bolca bir somun gelir, hepimiz paylaşırdık, o tadı unutamam.
Biraz da Tatlılardan Bahsedelim: Hekel ve Kavut
Tatlısız olmaz tabii. Ardahan'da en çok sevilen ve yapılanlardan biri de Hekel’dir. Bu, genellikle ceviz ve pekmezle yapılan bir çeşit helvadır. Yapımı oldukça kolay olsa da tadı inanılmazdır. İçine konulan ceviz miktarıyla oynayarak kıvamını ayarlayabilirsiniz. Bir de Kavut dediğimiz bir şey var. Bu aslında kavrulmuş buğday ununun pekmez ve tereyağı ile karıştırılmasıyla elde edilen bir enerji deposudur. Özellikle soğuk kış günlerinde vücudu ısıtmak için birebirdir. Sabahları kahvaltıda yendiği de olur. Bu iki lezzet, Ardahan sofralarının vazgeçilmezlerindendir.