İş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili maddi sorumluluk konusu hangi kanunda yer almaktadır?

İş hayatında karşılaşılan en üzücü durumlardan biri olan iş kazaları ve meslek hastalıkları, çalışanların sağlığını ve güvenliğini tehdit ederken, beraberinde ciddi maddi sorumlulukları da getirebilir. Peki, bu tür olaylar sonucunda ortaya çıkan maddi sorumluluklar hangi kanun kapsamında düzenleniyor? Bu yazımızda bu önemli konuya açıklık getireceğiz.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kavramları

Öncelikle iş kazası ve meslek hastalığı kavramlarını doğru anlamak gerekir. İş kazası, iş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, çalışanı bedenen veya ruhen zarara uğratan olaylardır. Meslek hastalığı ise, çalışanın yaptığı işin niteliği veya çalışma koşulları sebebiyle ortaya çıkan hastalıklardır. Her iki durumda da, çalışanların uğradığı zararların tazmini söz konusu olabilir.

Bu tür durumların yaşanması halinde, hem işverenlerin hem de çalışanların hak ve yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu hak ve yükümlülüklerin temel dayanağı ise çeşitli kanunlardır.

Maddi Sorumluluğun Kaynağı: Türk Borçlar Kanunu ve İş Kanunu

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu doğan maddi sorumluluklar esas olarak Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve İş Kanunu hükümleri çerçevesinde değerlendirilir. TBK, genel hükümlerle kusur sorumluluğunu düzenlerken, İş Kanunu ise iş sağlığı ve güvenliği (İSG) yükümlülüklerine uyulmaması durumunda ortaya çıkabilecek sorumluluklara işaret eder.

Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarınca, işveren, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışanın uğradığı zararları tazmin etmekle yükümlüdür. Bu tazminat, çalışanın tedavi giderleri, kazanç kaybı, sürekli sakatlık durumunda gelir kaybı gibi kalemleri kapsayabilir.

İşverenin Sorumluluğu ve Kusur Oranı

İşverenin maddi sorumluluğu, kazanın meydana gelmesinde işverenin ne kadar kusurlu olduğuna bağlı olarak değişir. Eğer işveren, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almamış, gerekli eğitimleri vermemiş veya çalışma koşullarını iyileştirmemişse, kusur oranı artar ve dolayısıyla tazminat miktarı da yükselir.

Ancak, iş kazası veya meslek hastalığı tamamen çalışanın kendi kusurundan kaynaklanıyorsa, işverenin sorumluluğu ortadan kalkabilir veya azalabilir. Bu tür durumlarda, mahkeme tarafından yapılacak inceleme sonucunda kusur oranları belirlenir ve tazminat miktarı buna göre hesaplanır.

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu ortaya çıkan maddi sorumluluklar, karmaşık hukuki süreçleri içerebilir. Bu nedenle, böyle bir durumla karşı karşıya kalan işverenlerin ve çalışanların, uzman bir hukuk danışmanından destek alması önemlidir. Unutulmamalıdır ki, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı, hem çalışanların hem de işverenlerin ortak sorumluluğundadır.