Tahin pekmez yemek zararlı mı?
Tahin Pekmez: Dost mu Düşman mı?
Tahin pekmez, çocukluğumuzun kahvaltılarından, kışın boğazımızı ısıtan geleneksel tatlarımızdan biri. Peki, bu lezzetli ikili gerçekten de sandığımız kadar masum mu? Gelin, biraz detaya inelim.
Şeker Deposu Mu Yoksa Besin Kaynağı Mı?
Burada kilit nokta miktar ve kalite. Tahin, susamdan elde edilir ve içeriğinde sağlıklı yağlar (özellikle tekli doymamış yağlar), protein, lif ve mineraller (kalsiyum, demir, magnezyum gibi) bulunur. Pekmez ise üzüm, dut gibi meyvelerin kaynatılmasıyla elde edilir ve demir, kalsiyum, potasyum gibi mineraller açısından zengindir.
Ancak işin içine şeker girince dikkatli olmak gerekiyor. Saf pekmezin yaklaşık %70-80'i şekerdir. Tahin de kendi başına yaklaşık %5-10 civarında doğal şeker içerir. Yani ikisini karıştırdığınızda, ortalama bir porsiyonda (2-3 yemek kaşığı tahin ve pekmez karışımı) yaklaşık 20-30 gram arası şeker alabilirsiniz. Bu, bir insanın günlük alması önerilen şeker miktarının önemli bir kısmını oluşturabilir.
Deneyimlerime göre, özellikle marketlerde satılan hazır tahin-pekmez karışımlarında kıvamı artırmak veya lezzeti daha baskın hale getirmek için ek şeker veya farklı şuruplar da bulunabiliyor. Bu nedenle, olabildiğince saf ve katkısız olanları tercih etmek en doğrusu.
Vitamin ve Mineral Deposu: Doğru mu?
Evet, yukarıda bahsettiğim gibi tahin ve pekmez mineraller açısından zengin. Özellikle demirden zengin olmaları önemli bir avantaj. Ancak bu minerallerin vücut tarafından ne kadar iyi emildiği de önemli bir konu.
Örneğin, tahinin içerisindeki kalsiyum, demir gibi mineraller, aynı zamanda içerdiği fitik asit nedeniyle emilimleri bir miktar kısıtlanabilir. Pekmezin demiri ise emilimi daha kolaydır. Yine de, diğer besinlerle birlikte tüketildiğinde bu durum daha dengelenebilir.
Ama şunu unutmamak lazım: Eğer aşırıya kaçarsanız, aldığınız kalori ve şeker miktarı, bu minerallerin faydasını gölgede bırakabilir. Özellikle diyabet hastaları veya kilo kontrolü yapmak isteyenler için bu durum daha hassas.
Sağlıklı Tüketim İçin Neler Yapılabilir?
Tahin pekmezi tamamen hayatınızdan çıkarmak yerine, onu daha akıllıca tüketebilirsiniz. İşte size birkaç pratik öneri:
- Miktarı Kontrol Edin: Bir porsiyonu 2-3 yemek kaşığını geçirmemeye özen gösterin. Sabah kahvaltısında ekmek üzerine sürerken veya yoğurtla karıştırırken bu ölçüye dikkat edin.
- Kaliteye Önem Verin: Mümkünse kendi tahininizi yapın veya güvendiğiniz yerel üreticilerden, katkısız tahin ve pekmez alın. İçindekiler kısmını mutlaka kontrol edin.
- Porsiyonları Bölün: Tüm tahin ve pekmezi tek bir öğünde tüketmek yerine, gün içine yayarak farklı öğünlerde az miktarda tüketebilirsiniz. Örneğin, sabah kahvaltısında biraz, ara öğünde yoğurtla biraz gibi.
- Yanına Ne Yediğinize Dikkat Edin: Tahin pekmezi tek başına tüketmek yerine, tam buğday ekmeği, yulaf ezmesi, yoğurt gibi lifli ve proteinli gıdalarla birlikte tüketmek, kan şekerinin daha dengeli yükselmesine yardımcı olur.
- Daha Az Miktarda Tahin, Daha Az Miktarda Pekmez: Karışımı yaparken oranları kendi damak zevkinize göre ayarlayabilirsiniz. Örneğin, daha çok tahin, daha az pekmez gibi.
Özetle, tahin pekmez zararlı değildir, ancak ne kadar ve nasıl tükettiğiniz önemlidir. Dengeli ve bilinçli bir şekilde tüketildiğinde, doğru bir beslenme düzeninin parçası olabilir.