TBMM kurucu meclis midir?

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) kurucu meclis olup olmadığı, Türk siyasi tarihinde sıkça tartışılan bir konudur. Özellikle devletin yeniden yapılanması ve yeni bir anayasanın hazırlanması süreçlerinde bu tartışma daha da önem kazanır. Peki, TBMM gerçekten bir kurucu meclis midir?

Kurucu Meclis Nedir?

Kurucu meclis, mevcut siyasi düzeni yıkarak yerine yeni bir düzen kurma yetkisine sahip olan meclistir. Bu meclisler, genellikle bir devrim, savaş veya siyasi kriz sonrasında ortaya çıkar ve yeni bir anayasa hazırlayarak devletin temel kurumlarını yeniden şekillendirir. Bir kurucu meclisin en temel özelliği, mevcut yasal düzenlemelerle bağlı olmaması ve egemenliği doğrudan halktan almasıdır.

TBMM'nin Kurucu Meclis Özellikleri

TBMM, 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplandığında, Osmanlı İmparatorluğu'nun fiilen sona ermiş olduğu bir dönemdeydi. Meclis, işgal altındaki topraklarda milli mücadeleyi örgütleme ve yönetme görevini üstlendi. Aynı zamanda, yeni bir devletin temellerini atma sorumluluğunu da taşıyordu. TBMM'nin 1921 Anayasası'nı kabul etmesi ve Lozan Barış Antlaşması'nı onaylaması, onun kurucu meclis vasfını güçlendiren adımlardır. Bu süreçte, TBMM, mevcut yasal düzenlemelerle bağlı kalmamış, aksine, halkın iradesini temsil ederek yeni bir siyasi düzen inşa etmiştir.

Sonuç: TBMM Bir Kurucu Meclis midir?

TBMM'nin yukarıda bahsedilen özellikleri dikkate alındığında, onun bir kurucu meclis olduğu söylenebilir. Milli mücadeleyi yönetmesi, yeni bir anayasa hazırlaması ve yeni bir devletin temellerini atması, TBMM'nin kurucu meclis vasfını açıkça ortaya koymaktadır. Ancak, bu durum, TBMM'nin sonraki dönemlerdeki faaliyetlerini ve evrimini de göz ardı etmememizi gerektirir. TBMM, hem milli mücadele döneminde hem de Cumhuriyet'in ilanından sonra Türkiye'nin kaderini şekillendiren önemli bir aktör olmuştur.