Türkiyede kaç savaş oldu?

Türkiye Tarihinde Savaşlar: Basit Bir Bakış

Türkiye'nin tarihi, savaşlarla dolu bir coğrafyada var olmanın kaçınılmaz bir sonucu. Ancak "kaç savaş oldu?" sorusunun cevabı, hangi dönemi ve hangi ölçekteki çatışmayı kastettiğimize bağlı olarak değişir. En temel anlamda, Anadolu topraklarında kurulan devletlerin ve imparatorlukların yaptığı büyük ve belirleyici savaşlardan bahsedebiliriz.

Öncelikle, Anadolu Selçuklu Devleti dönemine baktığımızda, Haçlı Seferleri'ne karşı verilen mücadeleler öne çıkar. Özellikle Miryokefalon Savaşı (1176), Bizans İmparatorluğu'na karşı kazanılan ve Anadolu'nun Türk yurdu olduğunun kesinleştiği en önemli zaferlerden biridir. Bu savaş, Anadolu'nun tapusunun alınması açısından kritikti.

Daha sonra ise Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş ve çöküş dönemlerine bakmak gerekir. Osmanlı, var olduğu altı yüzyıl boyunca sayısız savaş yapmıştır. Bunların en bilinenlerinden bazıları:

• Kösedağ Savaşı (1243): Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğollara yenildiği ve parçalanma sürecinin başladığı savaştır.
• Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u Fethi (1453): Sadece bir şehir fethi değil, aynı zamanda yüzyıllarca sürecek yeni bir dönemin başlangıcıdır.
• Çaldıran Savaşı (1514): Osmanlı'nın Safevi Devleti'ne karşı kazandığı ve Doğu Anadolu'daki hakimiyetini pekiştirdiği bir savaştır.
• Viyana Kuşatmaları (1529 ve 1683): Osmanlı'nın Avrupa'daki ilerleyişinin hem zirvesi hem de geri dönüşünün başladığı önemli dönüm noktalarıdır.
• Balkan Savaşları (1912-1913): Osmanlı'nın Balkanlar'daki topraklarının büyük kısmını kaybettiği, ulusal kimliğin şekillenmesinde etkili olan çatışmalardır.
• Birinci Dünya Savaşı (1914-1918): İmparatorluğun sonunu getiren küresel bir savaştır. Bu savaş içerisinde Çanakkale Cephesi gibi destansı direnişler de yaşanmıştır.

Ve elbette ki, Kurtuluş Savaşı (1919-1923). Bu savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun temelini atmıştır. Milli Mücadele'nin en önemli muharebeleri şunlardır:

• İnönü Savaşları (1921): Batı Cephesi'nde Yunan ordusuna karşı kazanılan ve milli mücadelenin seyrini değiştiren ilk büyük zaferlerdir.
• Sakarya Meydan Muharebesi (1921): "Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır; o satıh bütün vatandır" sözünün hayat bulduğu, inanılmaz bir direnişin ürünüdür.
• Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (1922): Yunan ordusunun büyük ölçüde imha edildiği ve Kurtuluş Savaşı'nın kesin zaferle sonuçlandığı muharebedir.

Deneyimlerime göre, bu kadar çok savaşın olması, coğrafyamızın tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olmasından ve farklı güçlerin bu topraklar üzerinde hakimiyet kurma isteğinden kaynaklanıyor. Bir okuyucu olarak şunu aklında tutmakta fayda var: Her savaş, sadece askeri bir çatışma değil, aynı zamanda büyük toplumsal ve siyasi değişimlerin de tetikleyicisidir.

Eğer bu konuya ilgi duyuyorsan, sana önereceğim pratik bir yaklaşım şudur: Tarihi savaşları tekil olaylar olarak değil, birbirini tetikleyen ve birbiriyle bağlantılı zincirler olarak incelemeye çalış. Örneğin, Birinci Dünya Savaşı'nın sonuçları, Kurtuluş Savaşı'nın nedenleri arasında doğrudan yer alır. Ya da Osmanlı'nın Avrupa'daki yenilgileri, Balkanlar'daki milliyetçilik akımlarını nasıl beslemiş, bunları araştırabilirsin. Bu şekilde hem daha derinlemesine bilgi sahibi olur hem de olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkisini daha iyi kavrarsın.