Ulusal yenidoğan işitme tarama programı nedir?

Ulusal Yenidoğan İşitme Tarama Programı: Neden Önemli, Nasıl Uygulanıyor?

Bebeklerin sağlıklı gelişimi söz konusu olduğunda, ilk dikkat etmemiz gerekenlerden biri de işitme duyusu. Çünkü işitme kaybı, çocuğun konuşma, dil gelişimi, sosyal becerileri ve öğrenmesi üzerinde doğrudan büyük bir etkiye sahip. İşte tam da bu noktada, Ulusal Yenidoğan İşitme Tarama Programı devreye giriyor. Deneyimlerime göre, bu programın temel amacı, henüz bebeklik çağında tespit edilebilen işitme kayıplarını erkenden teşhis ederek, doğru müdahale ile çocuğun hayatına sağlıklı bir başlangıç yapmasını sağlamak.

Erken Tanı ve Müdahalenin Önemi

Bildiğin gibi, bebeklerin işitme duyusu doğduktan kısa bir süre sonra gelişmeye başlıyor. Ancak, her 1000 bebekten yaklaşık 1-3'ünde çeşitli nedenlerle işitme kaybı olabiliyor. Bu oran azımsanacak gibi değil. Eğer işitme kaybı erken fark edilmez ve müdahale edilmezse, çocuğun dil gelişimi sekteye uğrayabilir. Mesela, ilk 6 ay içinde tespit edilip uygun işitme cihazları veya koklear implantlarla desteklenen bebekler, dil ve konuşma becerileri açısından, geç tanı alan akranlarına göre çok daha iyi bir gelişim gösteriyorlar. Araştırmalar, ilk 6 ay içinde tanı ve müdahale ile bu farkın katlanarak arttığını gösteriyor. Bu, bir bebeğin gelecekteki iletişim yeteneği ve sosyal uyumu için kritik bir zaman dilimi.

Tarama Nasıl Yapılıyor? Hangi Yöntemler Kullanılıyor?

Ulusal program kapsamında, genellikle hastanelerde doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde, bebek uyurken bu tarama yapılıyor. En sık kullanılan iki yöntem var:

• Otoakustik Emisyon (OAE) Testi: Bu testte, bebeğin kulağına çok hafif sesler gönderilir ve iç kulak dediğimiz kokleadan geri yansıyan sesler ölçülür. Eğer koklea sağlıklıysa, bu yansıyan sesler de belirli bir düzeyde olur.
• İşitsel Beyin Sapı Yanıtı (ABR) Testi: Bu yöntemde ise, bebeğin başına elektrotlar yapıştırılır ve kulaklarına sesler gönderilirken beyin sapından gelen elektriksel yanıtlar ölçülür. Bu, sesin beyne kadar iletilip iletilmediğini daha net gösterir.

Bu testler ağrısız ve hızlıdır. Çoğu zaman bebek bunları fark etmez bile. Eğer tarama sonucunda "geçmedi" raporu alırsan, bu kesin bir işitme kaybı olduğu anlamına gelmez. Sadece testin o anda sağlıklı bir sonuç vermediğini gösterir. Bu durumda, mutlaka bir kbb uzmanı veya odyolog tarafından detaylı bir işitme değerlendirmesi yapılması gerekir. Birkaç hafta sonra tekrar tarama veya farklı testlerle durum netleştirilir.

Pratik Tavsiyeler ve Nelere Dikkat Etmelisin?

Bebeğin hastaneden ayrılmadan önce işitme taramasının yapıldığından emin ol. Eğer hastanede yapılamadıysa, bebek 1 aylık olmadan mutlaka ilk taramayı yaptır. Eğer ilk taramada "geçmedi" sonucu alırsan, sakın panik yapma. 3 aylık olana kadar detaylı incelemeleri tamamlat ve eğer bir işitme kaybı varsa, 6 aylık olana kadar müdahaleye başla. Bu süreci takip etmek senin elinde.

Unutma, işitme kaybının erken tespiti, bebeğinin geleceğini şekillendirecek en önemli adımlardan biri. Bu programa kulak vermek, bebeğinin dünyayla bağ kurmasını sağlamak demektir.