Manik deliryum nedir?
İçindekiler
Manik deliryum, tıbbi acil durum olarak kabul edilen, yaşamı tehdit edebilen ciddi bir durumdur. Genellikle bipolar bozukluk veya şizoaffektif bozukluk gibi psikiyatrik rahatsızlıkları olan kişilerde görülür, ancak altta yatan başka tıbbi nedenleri de olabilir. Bu yazıda, manik deliryumun ne olduğunu, belirtilerini ve neden bu kadar tehlikeli olduğunu inceleyeceğiz.
Manik Deliryumun Belirtileri Nelerdir?
Manik deliryumun belirtileri genellikle hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve şunları içerebilir:
- Şiddetli ajitasyon ve huzursuzluk: Kişi yerinde duramaz, sürekli hareket halindedir ve sakinleşmekte zorlanır.
- Konuşma bozuklukları: Hızlı, anlamsız veya tutarsız konuşma (basınçlı konuşma) görülebilir.
- Düşünce bozuklukları: Gerçeklikle bağlantının kopması, sanrılar (yanılsamalar) ve halüsinasyonlar (olmayan şeyleri görme veya duyma) yaşanması.
- Oryantasyon bozukluğu: Kişi nerede olduğunu, ne zaman olduğunu veya kim olduğunu bilemeyebilir.
- Motor aktivite artışı: Amaçsız, tekrarlayıcı hareketler veya garip davranışlar sergileyebilir.
- Otonom sinir sistemi belirtileri: Terleme, kalp hızında artış, yüksek ateş gibi fiziksel belirtiler görülebilir.
Manik Deliryum Neden Tehlikelidir?
Manik deliryum, tedavi edilmediği takdirde ciddi sonuçlara yol açabilir. Kişi kendine veya başkalarına zarar verebilir. Aşırı ajitasyon ve fiziksel aktivite, vücudun aşırı ısınmasına (hipertermi), dehidrasyona ve elektrolit dengesizliklerine neden olabilir. Bu durumlar, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle, manik deliryum şüphesi olan bir kişi derhal tıbbi yardım almalıdır.
Manik Deliryumda Ne Yapılmalı?
Manik deliryum yaşayan bir kişi için en önemli şey, hızlı ve etkili tıbbi müdahaledir. Durumu fark ettiğiniz anda 112'yi arayarak acil yardım istemeniz önemlidir. Kişinin güvenliğini sağlamak ve sakinleştirmeye çalışmak da önemlidir, ancak bunu yaparken kendi güvenliğinizi de riske atmamalısınız. Profesyonel yardım gelene kadar, kişiyi kontrol altında tutmaya çalışın ve durumu sakin bir şekilde anlatmaya çalışın.
Manik deliryum, acil bir tıbbi durumdur ve hızlı müdahale hayat kurtarıcı olabilir. Belirtileri tanımak ve doğru adımları atmak, hem hasta hem de çevresindekiler için önemlidir.