Histamin artarsa ne olur?

Histamin Nedir ve Neden Sorun Yaratabilir?

Vücudumuzda birçok önemli görevi olan histamin, bazen başımıza dert açabiliyor. Özellikle alerjik reaksiyonlarda, enfeksiyonlarla savaşırken ve mide asidi üretiminde rol oynuyor. Ama işler yolunda gitmediğinde, yani vücudunda histamin seviyesi normalin üzerine çıktığında veya vücut bunu yeterince hızlı parçalayamadığında, işte o zaman "histamin intoleransı" dediğimiz durumla karşılaşıyoruz. Bu, bağışıklık sisteminin aşırı bir tepkisi gibi düşün. Vücudun bazı mekanizmalarının tam çalışmadığı veya tetiklendiği durumlar söz konusu.

Histamin Fazlalığının Belirtileri: Vücudun Sinyalleri

Histamin fazlalığı olduğunda vücudun verdiği sinyaller oldukça çeşitlidir. Deneyimlerime göre en sık karşılaştığım belirtiler şunlar:

• Cilt Reaksiyonları: Kaşıntı, kızarıklık, ürtiker (kurdeşen) gibi durumlar. Özellikle ani başlayan ve yaygınlaşan kaşıntılar histaminin habercisi olabilir.
• Sindirim Sistemi Sorunları: Karın ağrısı, ishal, bulantı, kusma, şişkinlik gibi şikayetler. Yemek yedikten sonra bu tür sorunlar yaşıyorsan, histaminli gıdalarla ilişkili olabilir.
• Solunum Yolu Belirtileri: Burun akıntısı, tıkanıklık, hapşırma, öksürük, nefes darlığı. Astım benzeri semptomlar da histaminle tetiklenebilir.
• Baş Ağrısı ve Migren: Özellikle küme tipi baş ağrıları veya migren atakları, histamin seviyesindeki değişimlerle ilişkilendirilebilir.
• Kalp ve Dolaşım Sistemi Etkileri: Çarpıntı, baş dönmesi, tansiyon düşmesi veya yükselmesi gibi durumlar yaşanabilir.
• Yorgunluk ve Enerji Düşüklüğü: Genel bir halsizlik ve bitkinlik hissi de görülebilir.

Bu belirtilerin birkaçı veya hepsi birden görülebilir. Önemli olan, bu semptomların sürekli olup olmadığını veya belirli gıdaları tükettikten sonra mı arttığını gözlemlemek.

Histamin İntoleransının Arkasındaki Nedenler: Neden Oluyor?

Histamin intoleransının altında yatan birkaç ana neden var. Bunları bilmek, sorunun kaynağına inmek için önemli:

1. DAO Enzimi Eksikliği veya Düşük Aktivitesi: Vücudumuzda histamini parçalayan en önemli enzimlerden biri Diamin Oksidaz (DAO). Eğer bu enzimin üretimi azsa veya aktivitesi düşükse, aldığın histamin vücutta birikiyor. Bu genellikle genetik bir yatkınlık olsa da, bazı ilaçlar veya bağırsak problemleri de DAO aktivitesini düşürebilir. Örneğin, bazı antidepresanlar, tansiyon ilaçları DAO'yu inhibe edebilir.

1. Histamin Salgılayan Maddelerin Etkisi: Bazı ilaçlar veya yiyecek katkı maddeleri, vücutta zaten var olan histaminin daha fazla salgılanmasına neden olabilir. Bunlar arasında alkol, bazı turşu ve fermente ürünler, işlenmiş etler ve bazı ilaçlar bulunur.

1. Bağırsak Sağlığı: Sağlıklı bir bağırsak florası, histaminin dengelenmesinde önemli rol oynar. Bağırsaktaki bakteri dengesizlikleri (disbiyozis) veya geçirgen bağırsak gibi durumlar, histamin toleransını olumsuz etkileyebilir. Hatta bazı bağırsak bakterileri de doğrudan histamin üretebilir.

Ne Yapmalı? Pratik Adımlar ve Öneriler

Eğer histamin fazlalığı belirtileri yaşıyorsan, panik yapmadan bazı adımlar izleyebilirsin. İşte deneyimlerime göre işe yarayanlar:

• Histaminli Gıdaları Tanı ve Sınırla: Herkesin toleransı farklıdır. Başlangıçta yüksek histaminli olduğu bilinen gıdaları bir süre hayatından çıkarıp sonra azar azar tekrar deneyerek toleransını test edebilirsin. Yüksek histaminli bazı gıdalar şunlar:
  • Fermente ürünler: Yoğurt, kefir, turşu, sirke, soya sosu, bazı peynirler.
  • Eski ve beklemiş yiyecekler: Beklemiş etler, balıklar.
  • Alkol: Özellikle kırmızı şarap ve bira.
  • İşlenmiş et ürünleri: Salam, sosis, sucuk.
  • Bazı sebzeler: Domates, ıspanak, patlıcan.
  • Bazı meyveler: Çilek, avokado, muz.
  • Çikolata ve kakao.
  • Maya içeren ürünler.
• Taze Gıdalara Yönel: Mümkün olduğunca taze pişirilmiş ve taze tüketilen gıdalar tercih et. Beklemiş veya tekrar ısıtılmış yiyecekler histamin miktarını artırabilir.
• Gıda Günlüğü Tut: Ne yediğini, ne zaman yediğini ve sonrasında hangi belirtileri yaşadığını not almak, tetikleyici gıdaları belirlemende çok yardımcı olacaktır. Bu, kişisel bir harita oluşturmanı sağlar.
• DAO Enzimi Takviyeleri: Doktorunla veya bir diyetisyenle görüşerek DAO enzimi takviyelerini deneyebilirsin. Özellikle histaminli gıdalar tüketmeden önce alınan takviyeler, enzimatik desteği sağlayarak belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak bu, her zaman bir uzmanın yönlendirmesiyle yapılmalı.
• Bağırsak Sağlığını Destekle: Probiyotikler, prebiyotikler ve genel olarak dengeli beslenme ile bağırsak floranı güçlendirmek, uzun vadede histamin toleransını artırabilir.

Unutma, her birey farklıdır. Bu öneriler genel bir çerçeve sunuyor. Kendi vücudunu dinlemek ve bir sağlık profesyoneli ile çalışmak en doğrusu.