Kayyum nedir kime denir?

Kayyum Nedir, Kime Denir?

Bir şirketin veya bir mal varlığının yönetimine, genellikle mahkeme kararıyla atanan bir kişinin kayyum denir. Bu atama, genellikle şirketin mali durumunun bozulması, usulsüzlükler veya hukuki anlaşmazlıklar gibi durumlarda yapılır. Kayyumun temel amacı, söz konusu varlığı veya şirketi daha fazla zarardan korumak, borçları yönetmek ve nihayetinde paydaşların haklarını güvence altına almaktır.

Deneyimlerime göre, kayyum ataması genellikle şu durumlar için söz konusu olur:

• Şirketlerin İflası veya Borç Sorunları: Bir şirket ödeme güçlüğü çektiğinde veya iflas sürecine girdiğinde, alacaklıların haklarını korumak amacıyla kayyum atanabilir. Örneğin, bir inşaat firmasının projelerini tamamlayamaması ve yüklenici firmalara ödeme yapamaması durumunda, mahkeme projelerin yarım kalmaması ve alacaklıların mağdur olmaması için bir kayyum atayabilir. Bu kayyum, şirketin mevcut projelerini yönetir, yeni ihalelere girmemesini sağlar ve şirketin varlıklarını satarak alacaklılara ödeme yapmaya çalışır.
• Usulsüzlük ve Dolandırıcılık İddiaları: Bir şirkette zimmete para geçirme, dolandırıcılık veya yasa dışı faaliyetler söz konusu olduğunda, delillerin karartılmasını önlemek ve hesapların doğru yönetilmesini sağlamak için kayyum atanması mümkündür. Örneğin, bir yatırım şirketinde yüksek faiz vaadiyle para toplandığı ancak bu paranın gerçekte yatırım yapılmadan harcandığı iddiaları üzerine, şirketin hesaplarına el konulması ve bir kayyum atanması söz konusu olabilir. Kayyum bu durumda şirketin tüm mali işlemlerini inceler ve gerekirse suç duyurusunda bulunur.
• Hukuki Anlaşmazlıklar: Miras paylaşımı, ortaklıklar arasındaki anlaşmazlıklar veya gayrimenkul hukuku gibi alanlarda, taraflardan birinin haklarının korunması amacıyla kayyum atanabilir. Bir miras davasında, mirasçılar arasında anlaşmazlık çıktığı ve terekenin (miras mallarının) kimseye zarar vermeden korunması gerektiği durumlarda, mahkeme bir kayyum tayin ederek miras mallarını yönetir ve mirasçıların haklarını güvence altına alır.

Kayyumun Görevleri ve Yetkileri

Atanan kayyumun belirli görev ve yetkileri vardır. Bunlar genellikle mahkeme kararında açıkça belirtilir. Genel olarak kayyumun başlıca görevleri şunlardır:

• Yönetimi Devralma: Kayyum, şirketin veya mal varlığının yönetimini mevcut yöneticilerden devralır. Bu, tüm hesapların, belgelerin ve fiziksel varlıkların kontrolünü içerir. Örneğin, bir tekstil firmasına kayyum atandığında, firmanın fabrika yönetimi, satın alma departmanı ve muhasebe kayıtları kayyumun kontrolüne geçer.
• Mali Durumu Değerlendirme: Kayyum, şirketin veya mal varlığının mevcut mali durumunu detaylı bir şekilde inceler. Borçları, alacakları, varlıkları ve gelir-gider durumunu analiz eder. Bu analiz, genellikle ilk birkaç hafta içinde tamamlanır ve mahkemeye raporlanır. Örneğin, bir inşaat projesine kayyum atandığında, mevcut borçların ne kadar olduğu, kalan işin maliyeti ve tamamlanabilmesi için ne kadar kaynağa ihtiyaç olduğu gibi bilgiler tespit edilir.
• Varlıkları Koruma ve Yönetme: Kayyumun en önemli görevlerinden biri, yönetimi altındaki varlıkları korumak ve gerekiyorsa bunları işletmektir. Şirket ise kayyum, firmanın operasyonlarını sürdürür, ancak mahkeme tarafından belirlenen sınırlar dahilinde hareket eder. Bir otel işletmesine kayyum atandığında, otelin faaliyetlerinin devam ettirilmesi, personel maaşlarının ödenmesi ve otelin piyasa değerini koruyacak şekilde yönetilmesi kayyumun sorumluluğundadır.
• Borçları Yönetme ve Ödeme: Kayyum, şirketin veya mal varlığının borçlarını yönetir. Mahkeme kararı doğrultusunda, borçların ödenmesi için varlıkların satılması veya diğer finansal düzenlemelerin yapılması gerekebilir. Örneğin, bir zincir marketin iflas etmesi durumunda, kayyum tedarikçilere olan borçları ödemek için marketlerin stoklarını veya gayrimenkullerini satabilir.
• Mahkemeye Raporlama: Kayyum, görev süresi boyunca elde ettiği bilgileri ve aldığı kararları düzenli olarak mahkemeye raporlamakla yükümlüdür. Bu raporlar, sürecin şeffaf bir şekilde ilerlemesini sağlar.

Kayyum Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bir şirkete veya bir mal varlığına kayyum atanması, ilgili taraflar için önemli sonuçlar doğurabilir. Eğer bir şirkette çalışıyorsanız veya bir mal varlığının sahibisiniz ve kayyum atamasıyla karşı karşıya kalırsanız, şu noktalara dikkat etmeniz faydalı olacaktır:

• Hukuki Danışmanlık Alın: Eğer bir şirkete veya mal varlığına kayyum atanması söz konusuysa, derhal bir avukattan hukuki danışmanlık alın. Avukatınız, kayyumun yetkilerini, sizin haklarınızı ve süreci nasıl yönetmeniz gerektiğini konusunda size yol gösterecektir.
• İşbirliği Yapın: Kayyum, yönetimi devraldığında onunla işbirliği yapmak, sürecin daha sorunsuz ilerlemesini sağlar. Gerekli bilgi ve belgeleri zamanında sağlamak, kayyumun doğru kararlar almasına yardımcı olur.
• Yetki Alanını Anlayın: Kayyumun yetkileri mahkeme kararıyla belirlenir. Bu yetkileri ve sizin üzerinizdeki etkilerini tam olarak anlamak önemlidir. Örneğin, kayyum belirli bir satış yetkisine sahipse, sizin bu satışları engelleyemeyeceğinizi bilmeniz gerekir.
• Belgeleri Saklayın: Kayyum süreci boyunca yapılan tüm işlemlere, alınan kararlara ve yapılan ödemelere dair belgeleri dikkatlice saklayın. Bu belgeler, ileride olası itirazlar veya incelemeler için kanıt niteliği taşıyabilir.

Deneyimlerime göre, kayyum ataması zorlu bir süreçtir ancak doğru bilgi ve adımlarla yönetildiğinde, mağduriyetleri en aza indirmek ve adaletin sağlanması açısından önemli bir rol oynar.