Hititler nerede kuruldu başkenti neresidir?
Hititlerin Kökeni ve Başkentleri
Hititler denince aklına Anadolu'nun kadim uygarlıklarından biri geliyordur muhtemelen. Deneyimlerime göre bu konuya ilgi duyanlar için en can alıcı sorular şunlardır: Nerede kuruldu bu güçlü imparatorluk ve başkentleri neresiydi? Gel, bu konuya doğrudan dalalım.
Anadolu'nun Kalbinde Bir Yükseliş
Hititlerin ana vatanı ve kuruluş yeri Anadolu'dur. Özellikle günümüzdeki Kızılırmak yayı içinde kalan Orta Anadolu bölgesi, onların ilk yerleşim yerleri ve güç merkezleri olmuştur. Bu coğrafyanın stratejik konumu, Hititlerin etrafındaki güçlerle etkileşimini ve zamanla bir imparatorluk kurmasını sağlamıştır. Tarihçiler, Hititlerin buraya nerede geldiği konusunda farklı görüşlere sahip olsa da, en yaygın kabul gören teori, onların MÖ
- binyılın sonlarına doğru Kafkaslar üzerinden Anadolu'ya göç etmiş olabileceğidir. Bu göç dalgaları, Anadolu'nun mevcut yerli halklarıyla kaynaşarak Hitit kültürünün temellerini atmıştır.
Boğazköy: İmparatorluğun Kalbi
Hitit İmparatorluğu'nun başkenti ise Hattuşa'dır. Günümüzdeki Çorum ilinin Sungurlu ilçesi yakınlarında bulunan bu antik kent, Hititlerin siyasi, dini ve kültürel hayatının merkezi olmuştur. Hattuşa'nın seçilmesinde coğrafi avantajları önemli rol oynamıştır. Yüksek platolarda, doğal savunma hatlarına sahip bir konumda olması, düşman saldırılarına karşı önemli bir koruma sağlamıştır.
Hattuşa'nın MÖ 1650 civarında başkent olarak kullanılmaya başlandığı düşünülüyor. İmparatorluğun zirve dönemlerinde, özellikle MÖ
- yüzyılda, Hattuşa yaklaşık 50.000 kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapıyordu. Bu devasa şehir, görkemli tapınakları, sarayları, depolama alanları ve etkileyici surlarıyla dikkat çekiyordu. Özellikle bu surların, devasa taş bloklarla inşa edilmiş olması, Hititlerin mühendislik ve mimarlık konusundaki ustalığını gözler önüne serer. Hattuşa'da bulunan ve Hitit çivi yazısıyla yazılmış yüzlerce kil tablet, o dönemin siyasi, ekonomik ve sosyal yapısı hakkında paha biçilmez bilgiler sunmaktadır. Bunlardan en bilineni, Mısır Firavunu II. Ramses ile yapılan ve tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Antlaşması'nın bir kopyasıdır.
Başkent Değişiklikleri ve Sonrası
Hitit tarihinde başkentte bazı geçici değişiklikler de yaşanmıştır. İmparatorluğun erken dönemlerinde veya siyasi çalkantılar sırasında, Sapinuva gibi başka şehirlerin de geçici olarak başkentlik yaptığına dair bulgular vardır. Ancak Hattuşa, Hitit gücünün ve egemenliğinin sembolü olmaya devam etmiştir. MÖ 1200 civarında yaşanan ve Anadolu'yu etkileyen büyük göç dalgaları (Deniz Kavimleri gibi) sonucunda Hitit İmparatorluğu zayıflamış ve nihayetinde yıkılmıştır. Hattuşa da bu yıkımdan payını almış ve terk edilmiştir.
Sen de Hititler hakkında daha fazla bilgi edinmek istersen, Çorum'daki Hattuşa ören yerini ziyaret etmeyi düşünebilirsin. Orada, o görkemli dönemin izlerini doğrudan görebilirsin. Bu antik kenti gezerken, o devasa surların altında yatan tarihi ve o tabletlerde saklı bilgileri hayal etmek, gerçekten etkileyici bir deneyim olacaktır.