10 ayına giren bebek neler yapar?
10 Aylık Bebeğiniz: Neler Beklemeli?
Bebeğiniz artık 10 aylık. Bu dönem, gelişiminde pek çok heyecan verici adımı barındırıyor. Deneyimlerime göre, bu ay bebeğinizin hem fiziksel hem de bilişsel dünyasında büyük değişimlerin yaşandığı bir evre. Artık sizi daha iyi anlıyor, çevresiyle daha aktif etkileşim kuruyor ve kendi başına pek çok şeyi keşfetmeye başlıyor.
Motor Becerilerinde Hızlanma: Hareketli Bir Dönem
10 aylık bir bebek, genellikle oturma pozisyonundan destek alarak veya almadan ayağa kalkma denemeleri yapar. Birçok bebek bu dönemde emekleme becerisini iyice geliştirmiş olur. Bazıları emeklemek yerine daha farklı hareket etme yolları bulabilir; örneğin, poposunun üzerinde kayarak ilerleyebilirler. Mobilyalara tutunarak ayağa kalkıp sallanma veya yürüme denemeleri de oldukça yaygınlaşır. Bu, bebeğinizin fiziksel gelişiminin önemli bir göstergesidir.
* Destekli Yürüme: Bebeğiniz, elinden tuttuğunuzda veya ona bir oyuncak uzattığınızda adımlar atmaya başlayabilir. Bu ilk adımlar, hem sizin için hem de onun için büyük bir heyecandır.
* Nesneleri Tutma ve Manipülasyon: Artık parmaklarını daha ustaca kullanmaya başlar. Özellikle başparmak ve işaret parmağını kullanarak küçük nesneleri tutabilir (pincer grasp). Bu, bardak gibi nesneleri daha iyi kavrayıp ağzına götürmesine veya oyuncaklarını çevirip incelemesine olanak tanır. İki elini aynı anda kullanabilme becerisi de gelişir; bir elindeki oyuncağı bırakıp diğer elindekini alabilir.
* Pratik İpucu: Bebeğinizin emeklemesi ve ayağa kalkmaya çalışması için güvenli bir alan yaratın. Mobilyaların etrafına yumuşak minderler yerleştirebilir, keskin köşeleri kapatabilirsiniz. Ona, tutunabileceği sağlam ve güvenli destekler sunmak, gelişimini destekleyecektir.
Bilişsel ve Sosyal Gelişim: Dünyayı Anlama Çabası
Bu ayda bebeğinizin anlama ve iletişim kurma becerileri de inanılmaz bir hızla ilerler.
* Nesne Kalıcılığı: Bebeğiniz artık bir nesne gözden kaybolduğunda onun var olmaya devam ettiğini anlar. Örneğin, oyuncağı bir battaniyenin altına sakladığınızda, onu bulmak için arayacaktır. Bu, hafıza gelişiminin bir işaretidir.
* Basit Emirleri Anlama: "Hayır" gibi temel komutları anlamaya ve bunlara tepki vermeye başlayabilir. Söylediğiniz basit şeyleri (mesela, "topu getir" gibi) daha iyi anlayabilir ve bazı durumlarda yerine getirebilir.
* İşaret Etme ve İletişim: İstediği bir şeyi parmağıyla işaret etmeye başlayabilir. Bu, sözel iletişimin ilk adımlarından biridir. Sizin işaret ettiğiniz nesnelere bakabilir ve sizin dikkatinizi çekmek için sesler çıkarabilir.
* Taklit Becerisi: Sizin yaptığınız bazı basit eylemleri taklit etmeye çalışabilir. Telefonla konuşma hareketi yapmak, bir şeyleri alkışlamak gibi.
* Pratik İpucu: Bebeğinizle bol bol konuşun, işaret ederek kelimeleri ilişkilendirin. Kitap okumak, ona nesneleri göstermek ve isimlerini söylemek bilişsel gelişimini destekler. Oyunlarınızda onun taklit etmesini teşvik edin, bu hem eğlenceli hem de öğreticidir.
Beslenme ve Uyku Düzeni: Yeni Alışkanlıklar
10 aylık bebekler genellikle katı gıdaları daha rahat yerler ve çeşitli tatlara adapte olurlar.
* Çeşitlilik: Kahvaltıda peynir, yumurta sarısı, yulaf ezmesi; öğle ve akşam yemeklerinde sebze püreleri, meyve püreleri, yoğurt, bakliyat ezmeleri gibi çeşitli gıdalarla beslenebilirler. Hala anne sütü veya formül mama da önemli bir besin kaynağıdır.
* Kendi Kendine Beslenme Denemeleri: Parmak gıdaları (finger foods) yemeye daha hevesli olabilirler. Haşlanmış havuç, küçük brokoli çiçekleri, muz dilimleri gibi eline alıp yiyebileceği yumuşak gıdalar sunabilirsiniz. Bu, ince motor becerilerini de geliştirir.
* Uyku: Gündüz uykularında genellikle 2-3 kez uyuyabilirler. Gece uykuları da düzene girmeye başlamış olabilir, ancak bu dönemde de gece uyanmaları veya uyku gerilemeleri yaşanması normaldir. Ortalama olarak gece 10-12 saat kesintisiz uyuması beklenir, ancak bu rakam bebekten bebeğe değişiklik gösterebilir.
* Pratik İpucu: Beslenme konusunda sabırlı olun. Yeni tatlara alışması zaman alabilir. Yemek zamanlarını eğlenceli hale getirmeye çalışın. Uyku konusunda ise düzenli bir rutin oluşturmak faydalı olacaktır. Belirli bir yatma saati belirleyip bu saate kadar sakinleştirici aktiviteler yapmak (masaj, ninni gibi) uykuya geçişi kolaylaştırabilir.