Etkin dinleme kuralları nelerdir?

Etkin Dinleme Sanatı: Sohbetlerinizi Dönüştürün

İletişim dediğimizde aklımıza ilk gelen şey konuşmak olsa da, aslında işin %50'si dinlemektir. Ne kadar iyi dinlediğin, karşındaki insanla ne kadar derin bir bağ kurabildiğini belirler. Etkin dinleme, sadece duyduğunu değil, karşındakinin ne demek istediğini, hatta demediklerini de anlamaktır. Deneyimlerime göre, bu beceriyi geliştirmek sohbet kalitenizi inanılmaz derecede artırır.

  1. Karşındaki Kişiye Tamamen Odaklanın

Bu madde ilk bakışta basit görünse de, en çok zorlandığımız nokta burasıdır. Telefon elinde, aklında bir sonraki yapacağın iş… Bunların hepsi dikkatinin dağılmasına neden olur. Etkin dinlemenin temeli, karşınızdaki kişiye tüm enerjini vermektir.

  • Göz Teması Kurun: Bu, karşıdaki kişiye değer verdiğini ve onu dinlediğini gösteren en güçlü yollardan biridir. Sürekli olarak gözlerini kaçırmak veya etrafa bakmak, ilgisiz olduğun izlenimini verir. Yüzde 70-80 oranında göz teması kurmak idealdir.
  • Beden Dilinize Dikkat Edin: Kollarını kavuşturmak, arkana yaslanmak gibi hareketler savunmacı veya ilgisiz olduğun mesajını verebilir. Karşına doğru hafifçe eğilmek, başını ara sıra onaylarcasına sallamak, ilgili olduğunu gösterir. Bu basit hareketler, iletişimin %70'ini oluşturur desek yanlış olmaz.
  • Zihinsel Olarak Hazır Olun: Karşıdaki konuşurken aklından "Şimdi ne diyeceğim?" diye düşünmek yerine, söylediği şeylere odaklan. Kendi söyleyeceklerini bir kenara bırakıp, sadece dinlemeye niyet et.

  1. Anladığınızı Gösterin: Geri Bildirim Mekanizmaları

Karşındaki kişinin anlattıklarını sadece dinlemek yetmez, anladığını da göstermen gerekir. Bu, onun daha rahat hissetmesini sağlar ve yanlış anlaşılmaları önler.

  • Özetleme Yapın: Konuşmacı bir fikri bitirdiğinde, kendi cümlelerinle özetleyerek "Yani sen şunu demek istiyorsun, değil mi?" gibi ifadeler kullan. Bu, hem anladığını teyit etmeni sağlar hem de konuşmacıya doğru yolda olduğunu hissettirir.
  • Açıklayıcı Sorular Sorun: Anlamadığın veya daha fazla bilgi istediğin yerlerde "Bunu biraz daha açar mısın?", "Şu konuda tam olarak neyi kastettin?" gibi sorular sormak, hem derinleşmeni sağlar hem de karşıdaki kişiye onu önemsediğini gösterir. Bir araştırmaya göre, doğru sorulan bir soru, konunun %30 daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.
  • Paralel Dinleme Yapın: Konuşmacının anlattığı bir olayı veya durumu kendi benzer deneyimlerinle karşılaştırma yapmadan dinlemek önemlidir. Kendi hikayeni anlatmak için doğru anı beklemek, iletişimin akışını bozmaz.

  1. Yargılamadan ve Kesmeden Dinleyin

Bu belki de etkin dinlemenin en zorlu kısmıdır. Kendi doğrularımızı, önyargılarımızı bir kenara bırakıp, karşınızdakinin perspektifini anlamaya çalışmak gerekir.

  • Ara Vermeden Dinleyin: Karşıdaki kişi konuşurken sözünü kesmek, en sık yapılan hatalardan biridir. Onun anlatımını bitirmesine izin ver. Araştırmalar, bir kişinin düşüncelerini tam olarak ifade etmesi için ortalama 7-10 saniye kesintisiz konuşmasına ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.
  • Önyargılarınızı Kontrol Edin: Bir konuya başlarken bile kendi önceden oluşturduğun fikirlerin varsa, bunları bir kenara bırakmaya çalış. "Böyle düşünmesi yanlış" demek yerine, "Neden böyle düşünüyor olabilir?" diye sorgulamak, anlamanı kolaylaştırır.
  • Empati Kurmaya Çalışın: Kendini karşıdaki kişinin yerine koymaya çalış. Olaylara onun gözünden bakmaya çalışmak, aradaki bağı güçlendirir. Bu, iletişimin doğallığını ve samimiyetini artırır.

Etkin dinleme, bir anda öğrenilen bir beceri değildir. Pratik yaptıkça, bu kuralları hayatına entegre ettikçe, hem sosyal hem de profesyonel ilişkilerinde ne kadar büyük bir fark yarattığını göreceksin. Deneyimlerime göre, iyi bir dinleyici olmak, en değerli iletişim araçlarından biridir.