Harddisk Nedir özellikleri?
Harddisk Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Bilgisayarının beyni işlemciyse, anıları da harddiskte saklanır. Yani, açtığın her program, kaydettiğin her fotoğraf, yazdığın her yazı… hepsi bu kutunun içinde. Eskiden disketler vardı, sonra CD'ler, DVD'ler derken şimdi en yaygın depolama birimi harddisk (HDD) ve onun daha hızlı kuzeni SSD (Solid State Drive).
Bir harddiskin temel olayı, veriyi manyetik olarak diskler üzerine kaydetmesidir. İçinde dönen diskler ve okuma/yazma kafaları var. Bu da onu biraz daha mekanik ve sesli yapar. SSD'ler ise tamamen elektronik, hareketli parça içermezler, bu yüzden çok daha hızlı ve sessizdirler. Günümüzde çoğu bilgisayar ve dizüstünde SSD görmek mümkün.
Depolama Kapasitesi ve Hız: Ne Kadar Yerim Var, Ne Kadar Hızlı?
Harddisklerin en bilinen özelliği depolama kapasitesidir. Bu kapasite Gigabyte (GB) veya Terabyte (TB) cinsinden ölçülür. Örneğin, 1 TB'lık bir harddisk, yaklaşık 1000 GB veri saklayabilir. Bu, ortalama bir kullanıcı için bol bol yeter. Ama fotoğrafçıysan, video editörüysen veya oyun koleksiyonun kabarıksa, 2 TB, 4 TB hatta daha fazlası gerekebilir.
Hız konusu ise ikiye ayrılır: HDD ve SSD.
- HDD Hızı: Genellikle devir/dakika (RPM) ile ifade edilir. 5400 RPM ve 7200 RPM en yaygın olanlarıdır. 7200 RPM’lik bir disk, 5400 RPM’lik olana göre daha hızlı veri okur/yazar. Bu fark, programların açılma süresinde veya dosya transferlerinde kendini gösterir. Deneyimlerime göre, sistem diski olarak 7200 RPM tercih etmek, bilgisayarın genel performansını belirgin şekilde artırır.
- SSD Hızı: SSD’ler ise veriyi saniyede okuma/yazma hızları (MB/s veya GB/s) ile ölçülür. Geleneksel SATA SSD’ler genellikle saniyede 550 MB civarında hızlara ulaşırken, daha yeni nesil NVMe SSD’ler saniyede 3500 MB hatta daha fazlasını görebilir. Bu, işletim sisteminin saniyeler içinde açılması, büyük oyunların yüklenmesi veya büyük dosyaların kopyalanması gibi konularda devrim yaratır.
Pratik Öneri: Eğer bütçen elveriyorsa, işletim sistemini ve sık kullandığın programları bir SSD'ye kurmanı şiddetle tavsiye ederim. Geri kalan dosyalarını (fotoğraflar, videolar, belgeler) daha uygun fiyatlı büyük kapasiteli bir HDD'de saklayabilirsin. Bu hibrit sistem, hem hız hem de kapasite açısından en iyi sonucu verir.
Bağlantı Türleri: Bilgisayarına Nasıl Bağlanıyor?
Harddisklerin bilgisayara bağlanma şekli de önemlidir. İki ana bağlantı türü vardır:
- SATA (Serial ATA): Bu, geleneksel harddiskler ve çoğu SSD için kullanılan standart bağlantı türüdür. SATA 3.0, saniyede 6 Gbps (Gigabit per second) hız sunar. Çoğu anakartta bu bağlantı noktalarını bulabilirsin.
- NVMe (Non-Volatile Memory Express): Bu, özellikle SSD'ler için tasarlanmış daha yeni ve çok daha hızlı bir arayüzdür. NVMe SSD’ler, anakart üzerindeki M.2 yuvalarına takılır ve PCIe hatlarını kullanarak SATA’dan çok daha yüksek hızlara ulaşır. Eğer anakartında M.2 yuvası varsa ve yüksek hız arıyorsan, NVMe SSD kesinlikle tercih etmelisin.
Pratik Öneri: Bilgisayarının anakartının hangi bağlantı türlerini desteklediğini kontrol et. Eski bir bilgisayarın varsa muhtemelen SATA bağlantılı bir disk alman gerekecek. Yeni nesil bir bilgisayarın varsa ve hız senin için öncelikliyse, M.2 NVMe SSD’lere yönelmelisin. Yanlış bağlantı türünü almak, diskin tam performansını kullanmanı engeller.
Dayanıklılık ve Güvenilirlik: Verilerim Ne Kadar Güvende?
Harddisklerin dayanıklılığı, özellikle mekanik parçalar içerdiği için SSD’lere göre biraz daha düşüktür. Ani sarsıntılar, düşmeler veya darbeler, HDD’lerde veri kaybına yol açabilir. SSD’ler ise hareketli parça içermediği için darbelere karşı daha dirençlidir.
Ancak her iki depolama türünün de belirli bir ömrü vardır. Bu ömür, genellikle yazılan veri miktarı (TBW - Total Bytes Written) veya çalışma süresi (MTBF - Mean Time Between Failures) ile ifade edilir. Günümüzdeki kaliteli harddiskler ve SSD’ler, ortalama bir kullanıcı için yıllarca sorunsuz hizmet verecek kapasitededir.
Pratik Öneri: Verilerini tek bir yerde saklamak yerine, düzenli olarak yedeklemek en akıllıca yoldur. Bu, harici bir harddisk kullanmak, bulut depolama servislerinden yararlanmak veya ağ üzerinden depolama (NAS) gibi yöntemlerle olabilir. Bir depolama birimi arızalandığında tüm değerli verilerini kaybetmek istemezsin.