Göz akının sarı olmasının nedeni nedir?
Göz Akı Neden Sararır?
Göz akının sarı olmasının temelinde yatan birkaç ana neden var. Bunları anlamak, ne zaman endişelenmen gerektiğini de bilmene yardımcı olur.
- Sarılık (Jaundice) ve Bilirubin Yükselmesi
Göz akının sararmasının en sık karşılaşılan ve genellikle daha ciddi nedenlerinden biri sarılıktır. Vücutta bilirubin adı verilen bir madde biriktiğinde ortaya çıkar. Bilirubin, ömrünü tamamlamış kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu karaciğerde işlenir. Eğer karaciğer bu bilirubinini yeterince hızlı işleyemezse veya safra yollarında bir tıkanıklık olursa, bilirubin kana karışır ve dokularda birikir. Göz akı, sklera adı verilen beyaz kısmı, bu birikimin en belirgin görüldüğü yerlerden biridir çünkü ince ve beyazdır. Yeni doğan bebeklerde bu durum oldukça yaygındır ve genellikle birkaç gün içinde düzelir. Ancak yetişkinlerde göz akının sararması, karaciğer hastalığı (hepatit, siroz gibi), safra kesesi taşları veya pankreas sorunları gibi daha ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir.
Deneyimlerime göre, özellikle ani başlayan ve gözlerde kaşıntı, koyu renkli idrar, açık renkli dışkı veya karın ağrısı gibi başka belirtilerle birlikteyse, bir doktora başvurmak şart. Bu belirtiler, karaciğer fonksiyonlarında bir sorun olduğuna işaret edebilir. Doktorlar, kan testleri ile bilirubin seviyesini ölçerek ve karaciğer enzimleri gibi diğer değerlere bakarak durumu teşhis eder.
- Yaşa Bağlı Değişiklikler ve Pingekula/Pterjium
Zamanla, özellikle güneşe sık maruz kalan kişilerde göz akında sarımsı bir tabaka gelişebilir. Buna pingekula denir. Bu, sklera üzerinde, genellikle buruna yakın tarafta oluşan küçük, kabarık bir lezyondur. Genellikle zararsızdır ve görmeyi etkilemez. Ancak zamanla pingekula büyüyebilir ve kornea üzerine doğru yayılabilir. Kornea üzerine doğru büyüyen lezyona ise pterjium denir. Pterjium, korneayı kaplayarak görmeyi bulanıklaştırabilir veya bozabilir. Her ikisi de güneşe, rüzgara ve toza maruz kalmanın bir sonucudur.
Pingekula veya pterjium oluşumunu önlemek için en iyi yol, UV korumalı güneş gözlükleri kullanmak ve dışarıda vakit geçirirken gözlerini tozdan ve rüzgardan korumaktır. Eğer gözlerinde rahatsızlık, kızarıklık veya görme bozukluğu yaşıyorsan, bir göz doktoruna danışmalısın. Bazı durumlarda, özellikle pterjium görmeyi engelliyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir.
- Göz İltihapları (Üveit) ve Diğer Durumlar
Gözdeki çeşitli iltihaplar da göz akının sarı görünmesine neden olabilir. Örneğin, üveit, gözün ortasındaki iltihaplanma katmanıdır ve göz akında kızarıklıkla birlikte sarımsı bir görünüm verebilir. Nadir de olsa, göz çevresindeki ciltte oluşan enfeksiyonlar veya alerjik reaksiyonlar da göz akının geçici olarak sarı görünmesine yol açabilir. Bazı ilaçların yan etkileri de bu duruma neden olabilir.
Eğer göz akının sararması dışında gözlerde ağrı, ışığa hassasiyet, bulanık görme veya çapaklanma gibi belirtiler varsa, bu durum daha ciddi bir göz enfeksiyonunun işareti olabilir. Bu gibi durumlarda da vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurmak önemlidir. Doktorlar, enfeksiyonun nedenini belirlemek için detaylı bir göz muayenesi yapacak ve uygun tedaviyi önerecektir.
Unutma, göz sağlığı çok önemlidir. Göz akındaki herhangi bir değişiklik fark ettiğinde ve bu durum seni endişelendirdiğinde, en doğru adım bir uzmana danışmaktır.