Abdülhamit'i kim yıktı?

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde tahtta bulunan ve tartışmalı bir figür olan II. Abdülhamit, döneminin en önemli siyasi aktörlerinden biriydi. Peki, bu güçlü padişahı kim, ya da neler yıktı? Bu sorunun cevabı, karmaşık bir tarihsel sürecin ve birçok farklı faktörün bir araya gelmesiyle şekillenmiştir.

İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Yükselişi

II. Abdülhamit'in iktidarının sonunu hazırlayan en önemli faktörlerden biri, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin yükselişiydi. Başlangıçta gizli bir örgüt olan bu cemiyet, Osmanlı Devleti'ni modernleştirmek ve meşrutiyet rejimini yeniden kurmak amacıyla ortaya çıkmıştı. Zamanla güçlenen ve ordu içinde de etkili olan İttihat ve Terakki, padişahın otoriter yönetimine karşı ciddi bir muhalefet oluşturdu.

Cemiyetin amacı, Abdülhamit'i tahttan indirerek yerine meşrutiyet rejimini getirmekti. Bu doğrultuda, çeşitli propaganda faaliyetleri yürütülerek halkın ve ordunun desteği kazanılmaya çalışıldı. 1908 yılında patlak veren Jön Türk Devrimi ile birlikte İttihat ve Terakki, hedefine ulaşma yolunda önemli bir adım atmış oldu.

1908 Jön Türk Devrimi ve Meşrutiyetin İlanı

1908 Jön Türk Devrimi, II. Abdülhamit'in iktidarını sarsan bir dönüm noktasıydı. Ordunun da desteğini alan İttihat ve Terakki Cemiyeti, padişahı Kanun-i Esasi'yi (Anayasa) yeniden yürürlüğe koymaya zorladı. Bu devrimle birlikte II. Meşrutiyet dönemi başlamış oldu ve padişahın yetkileri büyük ölçüde kısıtlandı.

Meşrutiyetin ilanı, başlangıçta büyük bir coşkuyla karşılandı. Ancak, İttihat ve Terakki'nin iktidarı ele geçirmesiyle birlikte, ülkede siyasi istikrarsızlık ve çeşitli sorunlar baş göstermeye başladı. Abdülhamit, meşrutiyet rejimine karşı çeşitli girişimlerde bulunsa da, gücünü büyük ölçüde kaybetmişti.

31 Mart Vakası ve Abdülhamit'in Tahttan İndirilmesi

1909 yılında meydana gelen 31 Mart Vakası, II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesine giden süreci hızlandırdı. Bu olay, meşrutiyet karşıtı çevrelerin ve bazı askerlerin başlattığı bir ayaklanmaydı. Ayaklanma, İttihat ve Terakki tarafından bastırıldı ve bu durum, padişahın olaylarla ilişkili olduğu şüphesini doğurdu.

İttihat ve Terakki, 31 Mart Vakası'nı bahane ederek Abdülhamit'i tahttan indirme kararı aldı. Padişah, Selanik'e sürgüne gönderildi ve yerine kardeşi V. Mehmet Reşat tahta çıkarıldı. Böylece, II. Abdülhamit'in 33 yıllık saltanatı sona ermiş oldu.

Sonuç olarak, II. Abdülhamit'in yıkılmasında birçok faktör etkili olmuştur. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin yükselişi, Jön Türk Devrimi, 31 Mart Vakası ve dönemin siyasi koşulları, padişahın iktidarını kaybetmesinde önemli rol oynamıştır. Bu olaylar, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşanan çalkantılı sürecin bir parçasıdır ve tarihin önemli bir kesitini oluşturur.