Bilgisayarın ilk mucidi kimdir?
Bilgisayarın İlk Mucidi Kimdir? Gerçekten Tek Bir Kişi Mi?
Bilgisayar denince aklına hemen tek bir isim mi geliyor? Pek çoğumuz gibi sen de belki Charles Babbage'ı düşünüyorsun. Haklısın, Babbage’ın Mekanik Analitik Motor projesi, modern bilgisayarların atası sayılıyor. 1830'larda tasarladığı bu makine, bir işlem birimi (CPU), hafıza (bellek), giriş ve çıkış birimleri gibi günümüz bilgisayarlarının temel bileşenlerini içeriyordu. Hatta kartlarla programlanabilme fikri de onun dehasından çıkma. Ne yazık ki, o dönemdeki teknoloji ve fonlama yetersizliği yüzünden Analitik Motor hiçbir zaman tam olarak hayata geçirilemedi. Ama vizyonu inanılmazdı, değil mi?
### Babbage'dan Önce ve Sonra: Bir Devrim Zinciri
Babbage tek başına bir mucize yaratmadı aslında. Bilgisayarın gelişimine baktığında, bu gerçekten bir zincirleme reaksiyon. Örneğin, Alman mühendis Konrad Zuse, 1930'ların sonu ve 1940'ların başında Z1, Z2, Z3 ve Z4 gibi ilk mekanik ve elektromekanik bilgisayarları yaptı. Özellikle Z3, 1941'de tamamlandığında dünyanın ilk otomatik, programlanabilir dijital bilgisayarı olarak kabul ediliyor. Lehçe aritmetik kullanan Z3, günümüz bilgisayarlarının atası olarak pek bilinmese de, modern hesaplama dünyasının temellerini attı. Zuse'nin çalışmaları, özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nda gerçekleşti ve büyük ölçüde gizli tutuldu. Bu da onun hak ettiği ilgiyi görmesini biraz engelledi.
Bir başka isim de Amerikalı matematikçi ve bilgisayar bilimci John Atanasoff. Atanasoff, 1930'ların sonlarında bilgisayar bilimci Clifford Berry ile birlikte ABC (Atanasoff-Berry Computer) adını verdikleri bir makine geliştirdi. ABC, ikili sayılarla çalışıyor ve elektronik devreler kullanıyordu. Bugünkü bilgisayarlarımızın "ikili sayı sistemi" ile çalışmasının temeli de bu makineye kadar uzanıyor. Ancak ABC de tam anlamıyla genel amaçlı bir bilgisayar değildi ve bitmiş haliyle kullanıma sunulamadı.
### İlk Elektronik Bilgisayar: ENIAC Tartışması
Ve tabii ki ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer). 1945'te tamamlanan ENIAC, genellikle ilk genel amaçlı elektronik dijital bilgisayar olarak anılır. Tam 17.000'den fazla vakum tüpü, 1500 röle ve yaklaşık 70.000 direnç ile inşa edilmişti. Tam bir devasa bir makineydi ve ağırlığı 30 tona yaklaşıyordu! ENIAC, özellikle balistik hesaplamalar için tasarlandı ve inanılmaz derecede hızlıydı, o dönemin mekanik makinelerinden binlerce kat daha hızlıydı. Ancak ENIAC'ı programlamak inanılmaz derecede zordu; fiziksel kabloları ve anahtarları manuel olarak ayarlamak gerekiyordu. Bu da onu, günümüz bilgisayarlarındaki gibi esnek bir programlamadan uzak tutuyordu.
### Sen Neler Öğrenebilirsin?
Bu hikayelerden çıkarılacak önemli bir ders var: Bilgisayar dediğimiz şey, bir kişinin tek başına, bir anda icat ettiği bir şey değil. Aksine, bir dizi yeniliğin, biriken bilgilerin ve birçok dahinin katkısının ürünü. Babbage'ın vizyonu, Zuse'nin pratik uygulamaları, Atanasoff'un elektronik temelleri ve ENIAC'ın gücü; hepsi bir araya gelerek bugünkü bilgisayarların yolunu açtı.
Eğer bilgisayar teknolojisine ilgi duyuyorsan, bu farklı dönemlerdeki çalışmaları ve isimleri incelemek sana harika bir bakış açısı kazandırır. Unutma, her büyük icadın ardında bir hikaye, birçok deneme ve yanılma yatar. Belki sen de ileride bilgisayar biliminde bir devrim yaratırsın, kim bilir?