Laktik dehidrogenaz LDH yüksekliği nedir?

Laktik Dehidrogenaz (LDH) Yüksekliği Nedir?

Merhaba! Laktik dehidrogenaz (LDH) seviyelerinin yüksek olması, vücudunda bir şeylerin yolunda gitmediğinin bir işareti olabilir. Birçok farklı hücrede bulunan bir enzim bu. Yani hücre hasar gördüğünde veya öldüğünde LDH kan dolaşımına salınıyor. Basitçe düşünürsen, ne kadar çok hücre hasarı varsa, kanda o kadar çok LDH görürsün.

Peki, bu LDH testi ne zaman istenir ve ne anlama gelir? Genellikle doktorlar, çeşitli rahatsızlıkları teşhis etmek veya takip etmek için bu teste başvururlar. Örneğin, karaciğer hastalıkları, kalp krizi, kas yaralanmaları, kanser gibi pek çok durumda LDH seviyeleri yükselebilir. Yani, LDH yüksekliği tek başına bir hastalık değildir; daha çok altta yatan bir sorunun göstergesidir.

LDH Yüksekliğinin Nedenleri ve Sık Karşılaşılan Durumlar

LDH'nin yüksek çıkmasının birçok sebebi var. Deneyimlerime göre, en sık karşılaştığım durumlar şunlar:

• Hücre Hasarı veya Ölümü: En genel neden budur. Vücudundaki herhangi bir hücre hasar gördüğünde veya apoptoz (programlanmış hücre ölümü) süreci hızlandığında LDH salınır.
  • Travma ve Yaralanmalar: Yoğun egzersiz sonrası kaslarda oluşan küçük çaplı hasarlar bile LDH'yi biraz yükseltebilir. Daha ciddi travmalar, örneğin trafik kazaları, kas yırtılmaları durumunda bu yükseliş daha belirgin olur.
  • Enfeksiyonlar: Vücudun enfeksiyonla savaşması sırasında enfekte olan hücreler zarar görebilir ve LDH salınımı artar.
• Organ Hasarları: Belirli organlardaki hasarlar da LDH yüksekliğine yol açar.
  • Karaciğer Hastalıkları: Hepatit, siroz gibi durumlarda karaciğer hücreleri hasar gördüğünde LDH yükselir. Karaciğer fonksiyon testleriyle birlikte değerlendirildiğinde anlam kazanır.
  • Kalp Hastalıkları: Kalp krizi geçiren bir hastada LDH, özellikle de LDH-1 ve LDH-2 izoenzimleri yükselir. Bu, tanı koymada kullanılan eski yöntemlerden biridir ama hala değerli bilgiler sunar.
  • Böbrek Hastalıkları: Böbrek yetmezliği veya böbrek enfeksiyonları da LDH seviyelerini etkileyebilir.
  • Akciğer Hastalıkları: Zatürre, akciğer embolisi gibi durumlarda akciğer dokusundaki hasar LDH'yi yükseltebilir.
• Kanser: Pek çok kanser türünde, özellikle de hızla bölünen ve yayılan kanser hücreleri LDH'yi artırır.
  • Lenfoma, Lösemi: Bu tür kan kanserlerinde LDH seviyeleri sıklıkla yüksektir.
  • Diğer Katı Tümörler: Akciğer kanseri, testis kanseri, melanom gibi kanserlerde de LDH yükselişi görülebilir. Kanser tedavisinin etkinliğini takip etmek için de kullanılır. Örneğin, kemoterapi sonrası LDH düşüşü, tedavinin işe yaradığının bir işareti olabilir.
• Hemolitik Anemiler: Kırmızı kan hücrelerinin normalden daha hızlı yıkıldığı durumlarda da LDH seviyeleri belirgin şekilde yükselir. Bu yıkım sırasında salınan LDH miktarı artar.

LDH Seviyeleri Ne Kadar Olmalı?

Normal LDH değerleri laboratuvardan laboratuvara biraz değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak yetişkinlerde 105-245 U/L (birim/litre) aralığında kabul edilir. Ancak senin değerlerin biraz yüksek çıksa bile hemen paniğe kapılma. Bu değerlerin yorumlanması için mutlaka doktorunla konuşmalısın. Çünkü senin yaşın, genel sağlık durumun ve diğer laboratuvar sonuçların da bu değerin ne anlama geldiğini belirlemede önemli rol oynar.

Örneğin, bazı durumlarda örneğin yoğun egzersiz yaptıysan, testten hemen önce veya biraz yüksekte oturuyorsan (rakım etkisi), LDH seviyelerin geçici olarak biraz yükselebilir.

LDH Yüksekliğinde Ne Yapmalısın? Pratik Öneriler

Eğer LDH seviyen yüksek çıktıysa ve doktorunla görüştüysen, muhtemelen altta yatan nedeni bulmak için ek testler isteyecektir. Bu süreçte senin yapabileceğin bazı şeyler var:

• Doktor Talimatlarına Uy: Doktorunun verdiği ilaçları düzenli kullan ve önerdiği yaşam tarzı değişikliklerine dikkat et.
• Sağlıklı Beslen: Genel sağlık durumunu iyileştirmek için dengeli ve besleyici bir diyet benimse. Bol sebze, meyve ve tam tahıllar tüket.
• Yeterli Su Tüket: Vücudunun fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için bol su içmek önemlidir.
• Stresi Yönet: Kronik stres vücudunda olumsuz etkilere yol açabilir. Rahatlama teknikleri, meditasyon veya hobilerle stresi azaltmaya çalış.
• Egzersiz Dengesi: Aşırı egzersizden kaçınırken, hafif ve düzenli egzersiz yapmaya devam et. Vücudunu dinlemeyi öğrenmek önemli.
• Dinlen: Yeterli uyku, vücudunun kendini onarması ve yenilemesi için kritik öneme sahiptir.
• Sigara ve Alkolden Uzak Dur: Bu alışkanlıklar genel sağlığını olumsuz etkiler ve LDH'yi yükselten faktörlere katkıda bulunabilir.

Unutma, LDH yüksekliği sadece bir ipucudur. Bu ipucunu takip ederek doktorunla birlikte sağlığının sorumluluğunu üstlenmen en doğrusu olacaktır.