Alışma ne demektir?

Hayatımız boyunca karşılaştığımız yeni durumlar, insanlar, ortamlar... Tüm bunlar bizde farklı etkiler bırakır. Peki, bu yeniliklere karşı gösterdiğimiz uyum süreci, yani alışma tam olarak ne anlama geliyor? Gelin, bu kavramı biraz daha yakından inceleyelim.

Alışmanın Psikolojik Tanımı

Alışma, psikolojik olarak tekrarlanan veya sürekli bir uyarana karşı duyarlılığın azalmasıdır. Basitçe anlatmak gerekirse, yeni bir duruma veya ortama ilk başta verdiğimiz tepkilerin zamanla azalması ve normalleşmesidir. Bu süreç, hem olumlu hem de olumsuz durumlar için geçerli olabilir. Örneğin, yeni bir eve taşındığımızda ilk başta hissettiğimiz heyecan zamanla yerini daha sakin bir duyguya bırakır ya da rahatsız edici bir sese karşı zamanla daha az hassas hale geliriz.

Alışma süreci, beynimizin yeni bilgilere adapte olma ve gereksiz uyaranları filtreleme mekanizması sayesinde gerçekleşir. Bu sayede, sürekli olarak aynı uyaranlara maruz kalmak yerine, daha önemli ve dikkat gerektiren durumlara odaklanabiliriz.

Alışmanın Farklı Yüzleri

Alışma sadece psikolojik bir süreç değil, aynı zamanda sosyal ve fizyolojik yönleri de olan karmaşık bir olgudur. Sosyal açıdan baktığımızda, yeni bir kültüre veya topluluğa adapte olma sürecinde de alışma mekanizması devreye girer. Zamanla, o kültürün normlarını, değerlerini ve davranışlarını benimser, yabancılık hissimiz azalır.

Fizyolojik olarak ise, vücudumuzun sürekli maruz kaldığı sıcaklık, ses veya ışık gibi uyaranlara karşı duyarlılığının azalması da bir alışma örneğidir. Örneğin, soğuk bir suya girdiğimizde ilk başta hissettiğimiz şok zamanla azalır ve vücudumuz suyun sıcaklığına adapte olur.

Alışmak İyi mi, Kötü mü?

Alışma, çoğu zaman adaptasyon sağlamamıza yardımcı olan faydalı bir mekanizmadır. Ancak, bazı durumlarda olumsuz sonuçlara da yol açabilir. Örneğin, kötü bir duruma veya ilişkiye alışmak, motivasyonumuzu kaybetmemize ve değişim için adım atmaktan çekinmemize neden olabilir. Bu nedenle, neye alıştığımızı ve bu alışkanlığın bize ne gibi etkileri olduğunu farkında olmak önemlidir.

Unutmamalıyız ki, hayat sürekli bir değişim ve gelişim sürecidir. Yeni deneyimlere açık olmak, farklı bakış açıları kazanmak ve konfor alanımızın dışına çıkmaya cesaret etmek, kişisel gelişimimiz için önemlidir. Alışkanlıklarımızın farkında olarak, bizi sınırlayan veya olumsuz etkileyen durumlardan kurtulabilir ve daha mutlu, daha tatmin edici bir yaşam sürdürebiliriz.

Özetle, alışma, hayata uyum sağlamamız için önemli bir mekanizma olsa da, bazı durumlarda bizi rehavete sürükleyebilir. Önemli olan, neye alıştığımızı fark etmek ve gerektiğinde değişim için adım atmaya cesaret etmektir.