Kafada çıkan egzama neden olur?
Kafada Egzama Neden Olur?
Kafanda çıkan o kaşıntılı, kızarık lekeler canını sıkıyor, biliyorum. Aslında bu durum çoğu kişide görülen ve birkaç temel sebebe dayanabilen bir egzama türü. Gelin, nedenlerine bir göz atalım.
- Seboreik Dermatit: En Yaygın Sebep
Kafada egzamayı tetikleyen en bilindik sebep seboreik dermatit. Bu durum, cildimizdeki yağ bezlerinin aşırı çalışması ve bu yağda beslenen bir mantarın (malassezia globosa) aşırı çoğalmasıyla ortaya çıkıyor. Bu mantar aslında herkeste var, ama bağışıklık sistemimizde bir dengesizlik olduğunda veya stres gibi tetikleyiciler devreye girdiğinde sayıları artarak iltihaplanmaya yol açıyor. Seboreik dermatit genellikle saç diplerinde, kaşlarda, burun kenarlarında ve göğüs gibi yağlı bölgelerde kendini gösterir. Hatta bebeklerdeki konak da aslında bir tür seboreik dermatittir.
- Alerjik Kontak Dermatit: Temasın Suçu
Kafada egzama bazen de doğrudan bir maddeye temas ettiğinde ortaya çıkan alerjik kontak dermatit şeklinde kendini gösterebilir. Kullandığın şampuan, saç boyası, saç kremi, hatta bazı spreyler veya losyonlar cildinde alerjiye neden olabilir. Bu tür egzamada belirtiler genellikle temastan sonra birkaç saat veya gün içinde ortaya çıkar. Kaşıntı, kızarıklık, şişlik ve bazen de su toplamaları görülebilir. Özellikle sık sık saç ürünleri değiştiren veya yeni ürün deneyen kişilerde bu durumla karşılaşmak daha olası.
- Stres ve Yaşam Tarzı Faktörleri
Deneyimlerime göre stres, bağışıklık sistemimizi doğrudan etkileyen en büyük tetikleyicilerden biri. Yoğun stres altında kaldığında vücudun iltihaplanma tepkileri artar ve bu da mevcut egzama eğilimlerini alevlendirebilir veya yeni egzamaların ortaya çıkmasına neden olabilir. Uyku düzenindeki bozukluklar, sağlıksız beslenme ve bazı hormonal değişiklikler de egzamayı tetikleyebilir. Örneğin, yoğun bir proje döneminde veya sınav haftasında kaşıntıların arttığını fark etmiş olabilirsin.
- Genetik Yatkınlık ve Diğer Faktörler
Bazı insanlarda egzama eğilimi genetik olarak daha fazladır. Ailede egzama, astım veya alerji öyküsü olan kişilerde kafada egzama gelişme riski daha yüksektir. Ayrıca, sıcak ve nemli hava, aşırı terleme, sert suyla yıkanma gibi çevresel faktörler de egzamayı tetikleyebilir. Bağışıklık sistemini baskılayan bazı hastalıklar veya kullanılan ilaçlar da dolaylı yoldan egzamayı etkileyebilir.
Peki Ne Yapmalı?
Kafanda çıkan egzama ile başa çıkmak için birkaç pratik adım deneyebilirsin:
- Doğru Şampuan Seçimi: Anti-dandruff (kepek karşıtı) şampuanlar, özellikle seboreik dermatit için etkilidir. İçeriğinde çinko pirition, selenyum sülfit veya ketokonazol bulunan şampuanları düzenli olarak kullanmayı deneyebilirsin.
- Sıcaklık ve Nem Dengesi: Saçını çok sıcak suyla yıkamaktan kaçın. Ilık su daha iyidir. Aşırı terlemeyi önlemek için başını kuru tutmaya çalış.
- Tetikleyicilerden Kaçınma: Eğer kullandığın bir ürünün egzama yaptığını düşünüyorsan, o ürünü kullanmayı bırak ve daha nazik formüllü ürünlere geçiş yap.
- Stres Yönetimi: Stresi azaltmaya yönelik teknikler, meditasyon, yoga veya düzenli egzersiz yapmak faydalı olabilir.
- Doktor Kontrolü: Eğer belirtiler şiddetliyse veya evde uyguladığın yöntemler işe yaramıyorsa, bir dermatoloğa danışman en doğrusudur. Doktor, duruma özel tedavi yöntemleri (kortizonlu kremler, antifungal ilaçlar vb.) önerebilir.