Küçük tansiyon düşerse ne yapmalı?

Küçük Tansiyon Düştüğünde Ne Yapmalı?

Tansiyonun düşmesi dediğimizde aslında genellikle sistolik (büyük) tansiyonun 90 mmHg'nin altına düşmesi ve/veya diyastolik (küçük) tansiyonun 60 mmHg'nin altına düşmesi akla gelir. Ancak bazen sadece küçük tansiyonun belirgin şekilde düşmesi de ciddi belirtilere yol açabilir. Deneyimlerime göre, küçük tansiyonun tek başına düşmesi genellikle büyük tansiyonun da paralelinde düştüğü anlamına gelse de, bazı durumlarda, örneğin belirli ilaçların kullanımı veya bazı kalp problemlerinde farklılık gösterebilir. Önemli olan, tansiyon değerlerinden ziyade kişinin kendini nasıl hissettiğidir.

Eğer tansiyonun düştüğünü hissediyorsan ve bu durum sana rahatsızlık veriyorsa, ilk yapman gereken şey sakin kalmak ve birkaç temel adımı uygulamak. Unutma, düşük tansiyon herkeste farklı etkilere neden olabilir.

Ani Tansiyon Düşüşlerinde Yapılacaklar

Ani bir düşüş hissettiğinde, yani baş dönmesi, göz kararması, sersemlik, halsizlik gibi belirtiler yaşadığında:

• Hemen Otur veya Yat: En önemli adım, ani bir şekilde düşme riskini ortadan kaldırmaktır. Kendini iyi hissetmiyorsan, yere düşmemek için hemen bir yere otur veya uzan. Eğer uzanabiliyorsan, bacaklarını hafifçe yukarı kaldırarak kanın beyne daha kolay pompalanmasına yardımcı olabilirsin. Bu, basit ama etkili bir ilk müdahaledir.
• Bol Su İç: Dehidrasyon (vücudun susuz kalması), tansiyon düşüşlerinin en sık görülen nedenlerinden biridir. Eğer yakın zamanda yeterince sıvı almadıysan, bir bardak su içmek kan hacmini artırarak tansiyonunu dengelemeye yardımcı olabilir. Şekerli içecekler yerine sade su tercih etmek genellikle daha iyidir. Eğer tuzlu bir kraker yiyebilirsen, bu da bir miktar fayda sağlayabilir çünkü sodyum vücutta su tutulmasına yardımcı olur.
• Tuzlu Gıdalar Tüket: Özellikle sıcak havalarda veya egzersiz sonrası terlemeyle vücuttan tuz atılımı artar. Bu durum tansiyon düşüklüğüne yol açabilir. Eğer tansiyonunun düştüğünü düşünüyorsan, bir miktar tuz içeren gıdalar (tuzlu kraker, peynir gibi) tüketmek faydalı olabilir. Ancak yüksek tansiyon hastasıysan veya doktorun tuz kısıtlaması önerdiyse bu adıma dikkat etmen gerekir.

Uzun Süreli Düşük Tansiyon ve Nelere Dikkat Etmeli?

Eğer tansiyonun genellikle düşük seyrediyorsa ve bununla ilgili belirtiler yaşıyorsan, hayat tarzında yapacağın bazı değişiklikler fark yaratabilir:

• Yavaş Hareket Et: Yataktan veya oturduğun yerden kalkarken acele etme. Yavaşça doğrularak vücudunun yeni pozisyona adapte olmasına izin ver. Ani hareketler, özellikle ayağa kalkarken kanın bacaklara doğru çekilmesine ve beyne giden kan akışının azalmasına neden olabilir.
• Yeterli Sıvı Alımına Özen Göster: Gün boyunca düzenli olarak su içmeyi alışkanlık haline getir. Günde en az 2-2.5 litre su tüketmek, vücudunun hidrasyon seviyesini koruyarak tansiyonunun stabil kalmasına yardımcı olur. Sıcak havalarda veya egzersiz yaparken bu miktarı artırmayı unutma.
• Beslenmene Dikkat Et: Dengeli ve düzenli beslenme genel sağlık için olduğu kadar tansiyon yönetimi için de önemlidir. Tuz alımını doktorun önerileri doğrultusunda ayarlamalısın. Bazı durumlarda, örneğin orthostatic hipotansiyon (ayağa kalkınca tansiyon düşmesi) yaşayan kişilerde doktorlar daha fazla tuz alımını önerebilir. Doktoruna danışmadan kendi başına diyette büyük değişiklikler yapma.
• Stresi Yönet: Kronik stres, vücutta hormon dengesizliklerine yol açarak tansiyonu etkileyebilir. Yoga, meditasyon veya düzenli egzersiz gibi stres yönetimi teknikleri genel sağlığını iyileştirerek dolaylı yoldan tansiyonun üzerinde de olumlu bir etki yaratabilir.

Doktora Ne Zaman Başvurmalı?

Her düşük tansiyon vakası acil bir durum değildir. Ancak bazı belirtilerde mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmalısın:

• Belirgin ve Sürekli Halsizlik: Eğer gün boyu sürekli olarak kendini yorgun, halsiz ve sersem hissediyorsan.
• Bayılma Hissi veya Gerçek Bayılma: Tansiyon düşüklüğüne bağlı olarak bayılma (senkop) yaşıyorsan veya bayılacak gibi hissediyorsan bu ciddi bir uyarı işaretidir.
• Göğüs Ağrısı veya Nefes Darlığı: Tansiyon düşüklüğü bu tür belirtilerle birlikte görülüyorsa, altta yatan daha ciddi bir kalp veya damar sorunu olabilir.
• Karışık Düşünce veya Bilinç Bulanıklığı: Beyne yeterli kan gitmediğinde zihinsel fonksiyonlarda bozulmalar görülebilir.
• Belirtilerde Artış: Tansiyon düşüklüğü belirtilerin kötüleşiyorsa ve evde uyguladığın yöntemlerle düzelme olmuyorsa.

Unutma, düzenli tansiyon ölçümleri yapmak ve herhangi bir endişen olduğunda doktoruna danışmak, genel sağlığını yönetmenin en etkili yollarındandır. Deneyimlerime göre, bazen basit önlemler büyük fark yaratabilir, ancak önemli olan vücudunu dinlemek ve gerektiğinde uzman yardımı almaktır.