Cevize göz aşısı ne zaman yapılmalı?
Ceviz Ağacında Göz Aşısı Zamanlaması: Doğru Anı Yakalamak
Ceviz ağacında göz aşısının ne zaman yapılacağı, başarılı bir sonuç almanın temel anahtarlarından biri. Kuru bir kış ve ardından gelen erken bahar, bu süreci biraz karmaşık hale getirebilir. Deneyimlerime göre, göz aşısı için en uygun zamanı belirlerken birkaç önemli noktaya dikkat etmek gerekiyor.
- Anaç Ağacın Canlılığı ve Kabuğun Kolay Ayrılması
Göz aşısının başarılı olmasının ilk ve en önemli şartı, aşılanacak anaç (yani aşının yapılacağı ceviz ağacı) kabuğunun kolayca ayrılabilir olmasıdır. Bu durum, ağacın özsuyunun akmaya başladığı, yani canlandığı anlamına gelir. Genel olarak, ilkbahar başı, havanın 15-20°C civarında seyretmeye başladığı dönemler idealdir. Ancak, yukarıda belirttiğim gibi, erken gelen sıcaklar bu dönemi biraz öne çekebilir.
Kabuğun ayrılıp ayrılmadığını anlamak için basit bir test yapabilirsin: Anaç dalın üzerindeki bir kabuk parçasını nazikçe çekmeyi dene. Eğer kolayca ve yaprak izleri bırakmadan ayrılıyorsa, aşılama için uygundur. Eğer zorlanıyorsan, henüz erken demektir.
- Gözlerin (Yamaçların) Hazır Olması
Aşılamada kullanılacak gözlerin, yani yamaçların, geçmiş yaz dikilmiş sürgünlerden alınması en doğrusudur. Bu gözler genellikle tam olgunlaşmış ve diri olur. Aşılama zamanı geldiğinde, bu sürgünler üzerindeki gözlerin de hala diri ve sağlıklı olması gerekir. Kışın soğuklarından zarar görmemiş, yeşilimsi renkte ve şişkin görünümlü gözler tercih edilir.
Eğer gözler kurumuş, buruşmuş veya küflenmişse, aşılama için uygun değillerdir. Bu nedenle, aşı gözlerini alacağın anaç çubukları (aşı kalemi) da serin ve nemli bir yerde, tercihen buzdolabında, nemli bir bez veya kağıt havluya sararak saklamak önemlidir. Saklanan aşı kalemlerinin gözleri, aşılama zamanı geldiğinde hala canlılığını korumuş olmalıdır.
- Hava Koşulları ve Riskler
Göz aşısı yapıldıktan sonraki birkaç hafta boyunca hava koşulları kritik öneme sahiptir. Özellikle dona maruz kalmamak çok önemlidir. Göz aşısı, yaprak çıkarmaya başladığı için dona karşı hassastır. Ani sıcaklık düşüşleri veya don olayları, yeni oluşan yamaç gözlerin zarar görmesine neden olabilir.
Bu nedenle, aşı zamanını belirlerken hem anaç ağacın durumu hem de uzun vadeli hava tahminlerini göz önünde bulundurmak faydalıdır. Deneyimlerime göre, don riski geçmiş ve gece sıcaklıklarının genellikle 5°C'nin altına düşmediği dönemler daha güvenlidir.
Pratik İpuçları ve Öneriler
- Aşı Zamanı Kısaca: Genellikle mart sonu ile nisan ortası arası en ideal dönemdir, ancak bu yılki hava şartlarına göre birkaç hafta değişebilir. Anahtar nokta, anaç kabuğunun kolay ayrılması ve don riskinin minimuma inmiş olmasıdır.
- Gözleri Seçerken: Aşı kalemi olarak kullanacağın çubukları, sabah erken saatlerde, çiy kalktıktan sonra almayı tercih et. Bu, gözlerin daha diri olmasını sağlar.
- Aşı Yeri Bandı: Aşı yeri bandını ne çok sıkı ne de çok gevşek sar. Amacımız, yamaç gözü anaç dokusuyla iyi temas ettirmek ve dış etkenlerden korumak, ancak özsu akışını engellememek.
- Bekleme Süresi: Aşı yaptıktan sonra, yamaç gözün şişip şişmediğini ve yeşillendiğini kontrol etmek için yaklaşık 2-3 hafta bekle. Eğer göz yeşillenmeye başlamış ve kabuktan ayrılmışsa, aşı tutmuş demektir.
- Sürgün Oluşumu: Aşı tuttuğunda, yamaç gözün olduğu yerden sürgün vermeye başlayacaktır. Bu yeni sürgünler çıktığında, aşının yapıldığı dalın üzerindeki diğer gözleri veya sürgünleri temizleyerek, enerjinin aşılanan göze yönelmesini sağlayabilirsin.