Dolar alım satımında vergi var mı?
Dolar Alım Satımında Vergi Var mı? Açıklıyorum!
Dolar alım satımında vergi konusu oldukça kafa karıştırıcı olabiliyor. Ama deneyimlerime göre bu işin aslında hiç de korkutucu olmadığını söyleyebilirim. Gelin, bu konuyu netleştirelim.
Kur Korumalı Mevduat (KKM) ve Stopaj
Eğer dövizini Türk Lirası'na çevirip Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesabına yatırıyorsan, elde ettiğin faiz veya kar üzerinden bir stopaj (vergi kesintisi) söz konusu. Şu anki uygulamada bu oran genellikle %15 civarında. Yani, örneğin 100.000 TL yatırıp yıllık %30 faiz kazandın diyelim, bu kazanç üzerinden devlete %15 stopaj ödemen gerekiyor. Bu, banka tarafından otomatik olarak kesiliyor ve sana net tutar yatırılıyor. Bu vergi, dövizin kendi alım satımından değil, TL'ye çevrilip mevduata yatırılmasından kaynaklanıyor.
Fiziki Dolar Alım Satımında Vergi
Peki, bankadan veya döviz bürosundan dolar alıp sattığında bir vergi ödemen gerekiyor mu? Hayır, doğrudan bir alım-satım vergisi yok. Yani, bugün 1 doları 30 TL'den aldın, yarın 30.50 TL'den sattın; aradaki 0.50 TL'lik kazanç üzerinden sana doğrudan bir vergi matrahı çıkarılmıyor. Bu, hisse senedi alım satımındaki gibi bir işlem vergisi anlamına gelmiyor.
Borsa Üzerinden Döviz Alım Satımı ve Vergi
Daha çok yatırımcıların tercih ettiği borsa üzerinden döviz alım satımı (örneğin TCMB tarafından belirlenen döviz kurları üzerinden vadeli işlemler veya doğrudan döviz fonları gibi araçlar) farklı değerlendirilebilir. Eğer dövizle ilgili vadeli işlem sözleşmeleri yapıyorsan, buradaki karın üzerinden menkul sermaye iradı olarak vergilendirilme ihtimali var. Bu oranlar, işlemi yaptığın platforma ve sözleşme türüne göre değişebilir. Genellikle bu tür işlemlerden elde edilen karın %10'u stopaj olarak kesilebiliyor. Ancak bu, doğrudan doları elinde tutmaktan farklı bir işlem. Eğer fiziksel olarak dolar alıp satıyorsan bu geçerli değil.
Bilinmesi Gerekenler ve Pratik Öneriler
- Fiziki Doların Vergilendirilmesi Yok: En sık sorulan soru bu. Elinde fiziki dolar bulunduruyorsan ve bunu bankaya yatırıp çekiyorsan, bu işlemin kendisi vergiye tabi değil. Ancak bu doları bankada TL'ye çevirip mevduata yatırırsan, az önce bahsettiğim KKM stopajı devreye girer.
- Gelir Vergisi İstisnası: Türkiye'de döviz ve altına dayalı mevduat ve katılım hesaplarına yatırılan tutarlar için elde edilen faiz ve kar payları, 2023 sonuna kadar gelir vergisinden istisna edilmişti. Bu düzenlemeler değişebiliyor, güncel mevzuatı takip etmek önemli. Ancak şu anda KKM'deki faiz stopaja tabi.
- Altın Hesabı Gibi Düşünme: Altın alım satımında olduğu gibi, döviz alım satımında da bir tür “değer artış kazancı vergisi” doğrudan söz konusu değil. Altın hesapları da farklı vergilendirme kurallarına tabi olabiliyor, karıştırmamak lazım.
- Şeffaflık Önemli: Eğer borsa üzerinden karmaşık türev ürünlerle döviz işlemi yapıyorsan, işlem yaptığın aracı kurumdan veya bankadan vergi uygulamaları hakkında bilgi almalısın. Deneyimlerime göre, bankalar bu konuda bilgilendirme yapıyor.
Özetle, elinde fiziki dolar tutuyor veya bankadan alıp satıyorsan, doğrudan bir alım-satım vergisi yok. Ancak bu parayı TL'ye çevirip KKM gibi ürünlere yatırırsan, elde ettiğin gelirin bir kısmı stopaj yoluyla vergilendirilir. Borsada yapılan işlemlerin vergilendirmesi ise farklılık gösterebilir, bu durumda işlemin detaylarını bilmek gerekiyor.