Şefkatli ne demek TDK?

Şefkatli Olmak: TDK Ne Diyor, Peki Hayatta Karşılığı Ne?

Türk Dil Kurumu'na göre "şefkatli", "Acıma, esirgeme, sevgi ve koruma duygusu taşıyan" anlamına geliyor. Bu, kelimenin sözlükteki hali. Ama seninle biraz daha derine inelim. Deneyimlerime göre şefkatli olmak sadece acımak ya da sevmek değil; bu, karşıdaki insanın duygusal durumunu anlama ve ona göre davranma becerisi.

Düşünsene, bir arkadaşın işten çıkarılmış. Şefkatli bir yaklaşım, ona sadece "geçmiş olsun" demek değil. Belki yanında oturup onu dinlemek, belki de ona somut bir yardımda bulunmak. TDK'nın tanımı bu temeli oluşturuyor ama pratikte bu, çok daha fazlası.

Şefkatli Davranışın Temel Bileşenleri

Şefkatli olmak dediğimizde, birkaç önemli unsur öne çıkıyor. Bunları biraz açalım:

• Empati Kurma: Bu, en can alıcı nokta. Karşıdaki kişinin yerine kendini koyabilmek. Onun ne hissettiğini, neler yaşadığını anlamaya çalışmak. Mesela, bir trafik kazası sonrası panikleyen birine bağırmak yerine, onun durumunu anladığını belli eden sakin bir ses tonu kullanmak. Bu, empati kurmanın bir yansıması.
• Anlayışlı Olma: İnsanlar hata yapabilir, yanlış kararlar alabilir. Şefkatli biri, bu hatalara karşı yargılayıcı olmak yerine anlayış gösterir. Bir öğrencinin sınavdan düşük not alması durumunda, sadece kızmak yerine nedenlerini anlamaya çalışmak, ona destek olmak şefkatli bir davranıştır.
• Yardımseverlik: Şefkat, eyleme dökülen bir sevgi biçimidir. Bir ihtiyacı olan insanı görmek ve elinden gelen yardımı yapmak. Bu, bir komşunun yaşlı akrabasına alışverişinde yardım etmek olabileceği gibi, bir derneğe bağış yapmak da olabilir. Küresel verilere baktığımızda, yardımlaşma ve gönüllülük oranlarının yüksek olduğu toplumlarda genel yaşam memnuniyeti de daha yüksek seyrediyor. Örneğin, Birleşmiş Milletler'in Gönüllülük Raporu'na göre, gönüllülük yapan bireylerde depresyon ve anksiyete belirtileri daha az görülüyor.
• Sabır ve Hoşgörü: Özellikle zor zamanlarda, insanlara karşı sabırlı ve hoşgörülü olmak şefkatin bir göstergesidir. Bir çocuğun sürekli soru sorması ya da bir yaşlı insanın unutkanlığı karşısında sabırlı bir şekilde yanıt vermek gibi. Bu, karşıdaki kişinin kişisel gelişimine veya yaşam kalitesine doğrudan katkı sağlar.

Kendine Şefkat: Unutulan Boyut

Çoğu zaman başkalarına karşı şefkatli olmayı konuşuruz ama kendine şefkat de en az o kadar önemlidir. Deneyimlerime göre, kendine şefkat göstermeyen biri, başkalarına da samimi bir şefkat gösteremez. Kendine karşı nazik olmak, hatalarını kabul etmek ve kendine zaman ayırmak anlamına gelir. Örneğin, yoğun bir çalışma temposundayken kendine mola vermek, sevdiğin bir aktiviteyle uğraşmak ya da kendi ihtiyaçlarını ertelememek kendine şefkattir. Araştırmalar, kendine şefkat gösteren bireylerin stresle daha iyi başa çıktığını ve genel olarak daha mutlu olduğunu gösteriyor. Örneğin, psikolog Kristin Neff'in araştırmalarına göre, kendine şefkat gösteren kişilerde öz-değer ve öz-saygı duyguları daha yüksektir.

Günlük Hayatta Şefkatli Olma Yolları

Şefkatli olmak, büyük jestler gerektirmez. Küçük, günlük davranışlarla da bunu hayatına katabilirsin:

• Dinlemeyi Öğren: Birisi konuşurken gerçekten dinle, araya girme, fikrini hemen söyleme. Sadece var olduğunu hissettir.
• Takdir Et: İnsanların yaptığı küçük şeyleri fark et ve takdir et. "Bugün çok iyi bir iş çıkardın" demek bile büyük fark yaratır.
• İhtiyaçları Sor: Bir arkadaşının veya aile üyenin bir şeye ihtiyacı olup olmadığını doğrudan sor.
• Affetmeyi Bil: Hem başkalarını hem de kendini affetmeyi öğren. Bu, geçmişin yükünü hafifletir.
• Küçük Jestler Yap: Sevdiğin birine beklenmedik bir çiçek almak, sevdiği bir yemeği yapmak gibi küçük jestler, şefkatin somut halleridir.

Unutma, şefkat bulaşıcıdır. Sen şefkatli oldukça, çevrendeki insanlar da bu duyguya karşılık verecektir.