Soru sıfatı nasıl bulunur?
Soru Sıfatını Bulmak: Pratik Rehber
Bir cümlede soru anlamı taşıyan ve bir ismi niteleyen kelimeyi bulmak aslında sanıldığı kadar zor değil. Deneyimlerime göre, bu tür kelimeleri yakalamanın birkaç temel yolu var. Öncelikle, cümlede bir soru kelimesinin olup olmadığına bakmalısın. Bu kelimeler genellikle ne, nasıl, nerede, ne zaman, kim, hangi, kaç gibi yapıları içerir.
Ancak işin püf noktası şu: Bu soru kelimesi tek başına soru sıfatı olmuyor. Mutlaka bir ismi nitelemesi gerekiyor. Yani, "nasıl" kelimesi bir fiili etkiliyorsa (Nasıl gidiyor?), soru zarfıdır. Ama bir ismi etkiliyorsa (Nasıl bir araba?), işte o zaman soru sıfatı oluyor. Bu ayrımı yapmak önemli.
Hangi Kelimeyi Arıyoruz?
Soru sıfatları, adından da anlaşılacağı gibi, bir isme soru yöneltir. Bu soruyu yönelten kelime, kendinden sonra gelen ismi niteleyecektir. Bunu daha iyi anlamak için birkaç somut örnek vereyim:
- Hangi kitap? ("Kitap" ismi, "hangi" kelimesiyle sorulanmış ve nitelenmiş.)
- Nasıl bir ev? ("Ev" ismi, "nasıl" kelimesiyle sorulanmış ve nitelenmiş.)
- Kaç kişi? ("Kişi" ismi, "kaç" kelimesiyle sorulanmış ve nitelenmiş.)
- Ne renk? ("Renk" ismi, "ne" kelimesiyle sorulanmış ve nitelenmiş.)
- Ne kadar para? ("Para" ismi, "ne kadar" tamlamasıyla sorulanmış ve nitelenmiş.)
Gördüğün gibi, burada anahtar kelimeler "hangi", "nasıl", "kaç", "ne", "ne kadar" gibi yapılar ve bunların hemen ardından gelen bir isim.
Yanlış Anlama İpuçları ve Çözümler
Bazen bu kelimeler yanıltıcı olabilir. Örneğin, "Nasıl gidiyor?" cümlesinde "nasıl", fiili (gidiyor) etkilediği için zarftır. Ya da "Ne oldu?" cümlesindeki "ne", tek başına bir isim (olay anlamında) görevindedir. Bu tür durumlarda, kelimenin hemen arkasında bir isim var mı diye kontrol etmek en kesin yöntemdir.
Örnek bir karşılaştırma:
- Soru Sıfatı: Yarın hangi yol? (Hangi kelimesi "yol" ismini nitelemiş.)
- Soru Zarfı: Yola nasıl çıktın? (Nasıl kelimesi fiili "çıktın" etkilemiş.)
- İsim (Soru Zamiri):Ne istiyorsun? (Ne kelimesi doğrudan eylemden etkilenen nesneyi sormuş.)
Bu ayrımı kolayca yapabilmek için, o soru kelimesini kaldırdığında cümlenin hala anlamlı olup olmadığına da bakabilirsin. Örneğin, "Kitapları hangi nedenle aldın?" cümlesinde "hangi"yi kaldırırsan "Kitapları nedenle aldın?" anlamsız olur. Çünkü "hangi" burada "neden" ismini belirliyor.
Pratik İpuçları
Soru sıfatını bulmak için kendine şu soruları sor:
- Cümlede bir soru kelimesi var mı? (Ne, nasıl, hangi, kaç, ne kadar gibi.)
- Bu kelimeden hemen sonra bir isim geliyor mu?
- Bu kelime, gelen ismi niteliyor mu?
Bu basit adımları takip ederek, bir cümlede soru sıfatının olup olmadığını kolayca tespit edebilirsin. Deneyimlerime göre, biraz pratikle bu iş senin için çocuk oyuncağı haline gelecek.