Çiçek aşısı kaç yaşında yapılır?
İçindekiler
Çiçek aşısı, geçmişte ölümcül sonuçlara yol açabilen çiçek hastalığına karşı geliştirilmiş etkili bir yöntemdi. Günümüzde çiçek hastalığı dünya üzerinden tamamen silindiği için, çiçek aşısı artık rutin aşılama programlarında yer almıyor. Ancak, geçmişte bu aşı çok önemli bir rol oynamış ve milyonlarca insanın hayatını kurtarmıştır. Peki, bu aşı geçmişte kaç yaşında yapılırdı ve günümüzde neden yapılmıyor? İşte bu soruların cevapları.
Çiçek Aşısı Tarihi ve Önemi
Çiçek aşısının tarihi oldukça eskiye dayanır. İlk olarak Çin ve Hindistan'da uygulandığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Ancak modern anlamda aşılama yönteminin geliştirilmesi, İngiliz doktor Edward Jenner tarafından 1796 yılında gerçekleştirilmiştir. Jenner, çiçek hastalığına karşı bağışıklık kazanmanın bir yolu olarak, ineklerde görülen çiçek hastalığı virüsünü (cowpox) insanlara uygulayarak bağışıklık sağlamıştır. Bu yöntem, çiçek hastalığının yayılmasını önlemede büyük bir başarı sağlamıştır.
Geçmişte Çiçek Aşısı Ne Zaman Yapılırdı?
Geçmişte, yani çiçek hastalığının yaygın olduğu dönemlerde, çiçek aşısı genellikle bebeklik döneminde veya çocukluk çağının başlarında yapılırdı. Amaç, çocukları hastalığa yakalanmadan önce korumaktı. Ülkeden ülkeye ve hatta bölgeden bölgeye uygulama zamanı değişebilirdi, ancak genellikle hayatın ilk yıllarında yapılması yaygın bir uygulamaydı. Aşının koruyuculuğu uzun yıllar sürdüğü için, tek doz aşı genellikle yeterli oluyordu.
Günümüzde Çiçek Aşısı Neden Yapılmıyor?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yürütülen yoğun aşılama çalışmaları sayesinde, çiçek hastalığı 1980 yılında tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu büyük başarı, insanlık tarihinde bir dönüm noktasıdır. Hastalığın yok edilmesiyle birlikte, çiçek aşısı da rutin aşılama programlarından çıkarılmıştır. Artık sadece laboratuvar ortamında çalışan bilim insanları ve askeri personel gibi risk altındaki belirli gruplara uygulanmaktadır. Halk sağlığı açısından genel bir tehdit olmadığı için, geniş kitlelere aşı yapılmasına gerek kalmamıştır.
Çiçek Aşısının Yan Etkileri
Her aşıda olduğu gibi, çiçek aşısının da bazı yan etkileri bulunmaktadır. Geçmişte yapılan aşılarda, aşı yerinde kızarıklık, şişlik ve ağrı gibi hafif yan etkiler görülebilirdi. Nadir durumlarda ise daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilirdi. Ancak, hastalığın kendisi çok daha tehlikeli olduğu için, aşının potansiyel riskleri kabul edilebilir düzeydeydi. Günümüzde aşı yapılmadığı için bu yan etkiler artık bir sorun teşkil etmemektedir.
Özetle, çiçek aşısı geçmişte çiçek hastalığından korunmak için hayati bir öneme sahipti ve genellikle çocukluk çağında yapılırdı. Hastalığın dünya üzerinden silinmesiyle birlikte, aşı da rutin uygulamadan kaldırılmıştır. Bu, aşılama çalışmalarının ne kadar etkili olabileceğinin ve halk sağlığı açısından ne kadar önemli olduğunun açık bir göstergesidir.