Sonbaharda yetişen meyveler ve sebzeler nelerdir?
Sonbaharın Bereketi: Tezgahlarda Yerini Alan Lezzetler
Sonbahar, doğanın bize sunduğu birbirinden lezzetli ve besleyici ürünlerle dolu bir mevsim. Eğer sen de benim gibi mevsiminde yetişen ürünlerin tadını çıkarmayı seviyorsan, sonbahar tezgahlarda bir şölene dönüşür. Bu dönemde sofralarımıza gelen meyve ve sebzeler, kışa hazırlık yapmamız için vücudumuza gereken vitamin ve mineralleri depolamamıza yardımcı oluyor.
Meyvelerin Tatlı Dokunuşu
Sonbaharda en çok sevdiğim meyvelerden biri elma. Eylül ayından itibaren çeşit çeşit elma bulmak mümkün. Özellikle kışlık depolama için uygun olan Amasya, Golden ve Starking gibi cinsleri tercih edebilirsin. Deneyimlerime göre, elma sadece taze tüketmekle kalmayıp, keklerden reçellere, kompostolardan kurutmalara kadar pek çok farklı şekilde değerlendirilebilir. Örneğin, kışa hazırlık için elma kurusu yapmak hem pratik hem de sağlıklı bir atıştırmalık olur. Ayrıca, bir porsiyon elma (yaklaşık 150 gram), günlük C vitamini ihtiyacının önemli bir kısmını karşılar.
Bir diğer sevilen sonbahar meyvesi ise üzüm. Eylül ve Ekim aylarında bolca bulunan sofralık üzümlerin yanı sıra, pekmez yapımı için de harika bir zamandır. Kaliteli bir üzümden yapılan pekmez, demir ve kalsiyum deposudur. Bir yemek kaşığı pekmez, günlük demir ihtiyacının yaklaşık %10-15'ini sağlayabilir. Üzümleri taze tüketmek kadar, onları kurutarak kuru üzüm yapmak da kış aylarında tatlılarınızda veya yemeklerinizde kullanmak için harika bir yöntem.
Bu aylarda tezgahlarda görebileceğin diğer meyveler arasında armut, ayva ve nar da bulunuyor. Özellikle ayva, C vitamini ve lif açısından zenginliğiyle bilinir. Çiğ tüketimi biraz zor olsa da, pişirilince yumuşayan dokusu ve hoş aromasıyla reçellerin ve tatlıların vazgeçilmezidir. Nar ise antioksidan deposudur ve suyunu sıkıp içmek veya salatalara eklemek harika birer alternatiftir.
Sebzelerin Besleyici Gücü
Sonbahar aynı zamanda sebze çeşitliliği açısından da çok zengindir. Lahana bu mevsimin öne çıkan sebzelerinden. Hem beyaz hem de mor lahana, özellikle C vitamini ve lif açısından oldukça zengindir. Lahana salatası veya sarma yapmak kış aylarında da sofralarımızı şenlendiren lezzetlerdir. Mor lahana, içeriğindeki antosiyaninler sayesinde güçlü bir antioksidandır.
Bir diğer önemli sonbahar sebzesi ıspanak. Demir deposu olarak bilinen ıspanak, aynı zamanda A ve K vitaminleri açısından da oldukça zengindir. Ispanağı kavurarak, çorbasını yaparak veya böreğini yaparak kolayca tüketebilirsin. Bir kase pişmiş ıspanak, günlük K vitamini ihtiyacının çok daha fazlasını karşılar.
Sonbaharda bolca bulabileceğin diğer sebzeler arasında pırasa, brokoli, karnabahar, pazı ve havuç sayılabilir. Pırasa, sindirim sistemini düzenleyici etkisiyle bilinirken, brokoli ve karnabahar ise bağışıklık sistemini güçlendiren vitamin ve minerallere ev sahipliği yapar. Havuç, beta-karoten deposu olmasıyla göz sağlığı için çok önemlidir. Bu sebzeleri fırında kızartarak, buharda pişirerek veya çorbalarına ekleyerek rahatlıkla tüketebilirsin.
Pratik Bir Öneri: Mevsim sebzelerini toplu halde alıp, uygun yöntemlerle saklayarak kış boyunca da taze lezzetlere ulaşabilirsin. Örneğin, kök sebzeleri (havuç, pancar gibi) nemden uzak, serin bir yerde saklayabilirsin. Brokoli ve karnabahar gibi sebzeleri ise buharda pişirip dondurarak daha sonra kullanmak üzere saklamak oldukça pratiktir.