Peygamber bir melek olsaydı ne olurdu?
Peygamber Bir Melek Olsaydı: Farklı Bir Bakış Açısı
Eğer peygamberler bizim bildiğimiz insan formunda değil de, melekler gibi görünmez veya daha farklı bir varlık olsaydı, bu durumun dinî ve toplumsal etkileri ne olurdu? Bu soruyu, elimizdeki bilgileri ve tarihî deneyimleri göz önünde bulundurarak irdeleyelim.
- İnsanlarla Kurulan Bağ ve Empati
Melekler, bizim anladığımız anlamda fiziksel ihtiyaçları, duygusal dalgalanmaları veya biyolojik sınırlılıkları olmayan varlıklardır. Eğer peygamberler de böyle olsaydı, insanlarla kurdukları bağın niteliği tamamen değişirdi.
* Açlık, susuzluk, yorgunluk gibi deneyimleri yaşamazlardı: Bu durum, peygamberin öğretilerini insan hayatının gerçeklerinden ne kadar uzaklaştırırdı? Hz. Muhammed'in (s.a.v.) açlıkla imtihan edildiği, zorluklar çektiği rivayetleri, onun insanlarla olan bağını güçlendiren unsurlardır. İnsanlar, kendi yaşadığı sıkıntıları peygamberlerinin de yaşadığını bilerek ona daha çok bağlanırlar.
* Empati kurma becerisi: Bir melek, bir insanın acısını, sevincini, korkusunu tam olarak hissedebilir mi? Deneyimlerime göre, bir liderin veya bir yol göstericinin, takipçilerinin duygusal durumlarını anlayabilmesi, onlarla empati kurabilmesi, mesajının daha derinlere ulaşmasını sağlar. İnsanlar, kendileri gibi acı çeken, sevinen birini dinlemeye daha meyillidir. Eğer peygamber bir melek olsaydı, bu "benim gibi birisi" hissini yaşatamazdı.
- İlahi Mesajın Algılanması ve Kabulü
Peygamberlerin insan olması, ilahi mesajın insan dilinde, insan anlayışına uygun bir şekilde iletilmesini sağlar. Meleklerin aracılığı ise zaten bildiğimiz bir durumdur (Cebrail a.s. gibi), ancak peygamberin bizzat kendisinin melek olması farklı bir senaryo yaratırdı.
* Görünmezlik ve Anlaşılabilirlik Sorunu: Eğer peygamber bir melek olsaydı, onu nasıl tanıyacaktık? Sürekli görünmez mi olacaktı? Yoksa farklı formlarda mı görünecekti? Kuran-ı Kerim'de, peygamberlerin insan olarak gönderilmesinin hikmetlerinden biri de, insanların onlara ulaşabilmesi ve onlarla iletişim kurabilmesidir. İnsan olmayan bir varlığın mesajını almak, onu anlamak ve uygulamak çok daha zor olurdu.
* Örnek Olma Vasfı: Peygamberler, sadece mesaj getiren değil, aynı zamanda mesajı yaşayan, uygulayan ve örnek olan kişilerdir. Bir melek, insanlara "şöyle yaşayın" derken, kendi yaşam biçimiyle bir örnek teşkil edemezdi. Çünkü meleklere özgü bir yaşam biçimi vardır. İnsanın çektiği sıkıntıyı çekmeden, nefisle mücadele etmeden verdiği öğütler, ne kadar etkili olabilirdi?
- Toplumsal Etki ve İnsanlar Arası İlişkiler
Peygamberlerin insan olması, toplumsal yapı üzerinde de derin etkilere sahiptir.
* Evlilik, aile, ticaret gibi sosyal kurumlar: Peygamberin bir melek olması, onun bu tür insanî ilişkileri kurmasını engellerdi. Bu da, dinin toplumsal hayata entegrasyonunu zorlaştırırdı. İnsanlar, kendi sosyal yaşamlarına dair örnekleri peygamberlerinden göremezdi.
* İman ve İnkârın Sınanması: İnsanların peygamberlere inanıp inanmaması, onlara verilen imtihanın bir parçasıdır. Eğer peygamber, herkesin gözünde apaçık bir melek olsaydı, bu imtihanın anlamı kalır mıydı? Deneyimlerime göre, iman, görünmeyene inanmakla daha çok sınanır. Peygamberin insan olması, bu ince çizgiyi korur.
Eğer peygamber bir melek olsaydı, belki de vahyin iletilmesinde bir engel olmazdı ama vahyin yaşanmasında, anlaşılmasında ve insan hayatına tatbik edilmesinde çok büyük zorluklar yaşanırdı. İnsanların kendi hayatlarından bir parça bulabileceği, onlarla birlikte aynı sıkıntıları yaşayan bir rehber, melek formundaki bir varlığa göre çok daha etkili ve kapsayıcı bir yol gösterici olurdu. Bu nedenle, peygamberlerin insan olarak gönderilmesi, Allah'ın kullarına olan merhametinin ve hikmetinin bir göstergesidir.