APA Stili Kaynakça Nasıl Yazılır?
APA Stili Kaynakça Yazımı: Pratik Rehber
Akademik çalışmalarda kaynak göstermenin ne kadar kritik olduğunu biliyorsun. Hem intihalden kaçınmak hem de çalışmanın güvenilirliğini artırmak için doğru stil kullanmak şart. İşte sana APA stili kaynakçada sık yapılan hataları ve doğruları anlatan, deneyimlerime dayanan bir rehber.
Kitap Kaynakları: Temel Yapı ve Farklı Durumlar
Kitaplar, tezlerde en sık karşılaştığımız kaynak türlerinden. APA'da bir kitap kaynağı yazarken temel mantık şu: Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yıl). Kitap Adı. Yayınevi.
Şimdi detaylara girelim:
- Tek Yazar: Örneğin, John Smith tarafından yazılmış "The Art of Writing" adlı kitabı kaynak göstereceksen şöyle yapmalısın: Smith, J. (2020). The art of writing. Academic Press.
- İki Yazar: İki yazarlı kitaplarda her iki yazarın da adını belirtmelisin. Yazar 1 Soyadı, Adının Baş Harfi. & Yazar 2 Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yıl). Kitap Adı. Yayınevi. Örnek: Johnson, M. P., & Williams, K. R. (2019). Research methods in psychology. University Publishing.
- Üç veya Daha Fazla Yazar: Üç ve daha fazla yazar olduğunda ilk yazarın adını yazıp sonrasına "et al." (ve diğerleri anlamına gelir) ekle. Bu, kaynakçayı daha derli toplu tutar. İlk Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi., et al. (Yıl). Kitap Adı. Yayınevi. Örnek: Brown, L. K., Garcia, A. M., Chen, S., & Kim, H. J. (2021). Modern sociological theories. Global Publications. (Bu durumda: Brown, L. K., et al. (2021). Modern sociological theories. Global Publications.)
- Çeviri Kitaplar: Çeviri kitabın orijinal yazarını, çeviri yılını ve kitabın çevrilmiş adını belirtmelisin. Orijinal Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Orijinal Yıl). Çevrilmiş Kitap Adı (Çev. Çevirmen Adının Baş Harfi. Soyadı). Yayınevi. (Orijinal çalışma yayın tarihi) Örnek: Foucault, M. (1975). Discipline and punish: The birth of the prison (A. Sheridan, Trans.). Vintage Books. (Orijinal çalışma 1975'te yayımlandı.)
Önemli Not: Kitap adını her zaman italik olarak yazmalısın. Yayınevi adını yazarken ticari unvanları (Ltd., Inc. gibi) genellikle eklememeye dikkat et. Örneğin, "Pearson Education, Inc." yerine "Pearson Education" yazmak daha yaygındır.
Makale Kaynakları: Dergi ve Ansiklopedi Maddeleri
Dergi makaleleri ve ansiklopedi maddeleri de tezlerde sıkça yer alır. Buradaki yapı da biraz farklılaşır.
- Dergi Makaleleri: Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yıl). Makale Adı. Dergi Adı, Cilt Numarası(Sayı Numarası), Sayfa Aralığı. DOI (varsa).
- Örnek: Yıldırım, A. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(1), 105-
- https://doi.org/10.15015/anfued.2018.51.1.105
- Önemli Noktalar:
- Makale adını düz metin olarak yazarsın.
- Dergi adını ve cilt numarasını italik yaparsın.
- Sayı numarasını italik yapmazsın, sadece parantez içinde belirtirsin.
- DOI (Digital Object Identifier), makalenin kalıcı linkidir ve mutlaka eklenmelidir. Yoksa, varsa derginin web sitesi adresini ekleyebilirsin ama DOI daha makbuldür.
- Ansiklopedi Maddeleri: Ansiklopedi maddeleri için benzer bir yapı izlenir ancak "Yayımlayan" bilgisi eklenir. Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yıl). Madde Adı. In A. Editör Soyadı, B. Editör Soyadı, & C. Editör Soyadı (Ed.), Ansiklopedi Adı (Cilt Numarası, Sayfa Aralığı). Yayınevi.
- Örnek: Giddens, A. (2013). Sociology. In Encyclopædia Britannica (15th ed., Vol. 27, pp. 700-705). Encyclopædia Britannica Inc.
Web Kaynakları: İnternet Siteleri ve Raporlar
Günümüzde web kaynakları vazgeçilmezimiz. Ancak bunları da doğru formatta göstermek gerekiyor.
- Genel Web Sayfası: Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. veya Kurum Adı. (Yıl, Ay Gün). Sayfa Adı. Erişim Tarihi: Gün Ay Yıl, web sitesi adresi.
- Örnek: Türkiye İstatistik Kurumu. (2022, Kasım 15). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/adnks/
- Yazarı Bilinmeyen Durumlar: Eğer yazar belli değilse, doğrudan kurum adını veya yayının adını başa alabilirsin.
- Raporlar: Kurumlar tarafından yayımlanan raporlar için de benzer bir yapı kullanılır. Yazar (Kurum) Soyadı, Adının Baş Harfi. veya Kurum Adı. (Yıl). Rapor Adı (Rapor Numarası, varsa). Yayımlayan Kurum. Erişim tarihi: Gün Ay Yıl, web sitesi adresi.
- Örnek: World Health Organization. (2021). COVID-19: Protecting public health and revitalizing health systems to recover from COVID-19. https://www.who.int/publications/i/item/9789240033517
- Önemli İpucu: Web kaynaklarının güncelliği çok önemlidir. Erişim tarihlerini eklemek, bilginin ne zaman alındığını gösterir ve doğruluğunu teyit etmeye yardımcı olur. Eğer web sayfasında yayın tarihi yoksa, "Tarih yok" (T.y.) yazmak yerine erişim tarihini mutlaka belirtmelisin.
Pratik İpuçları ve Sık Yapılan Hatalar
Deneyimlerime göre, kaynakça hazırlarken dikkat edilmesi gereken birkaç kilit nokta var:
- Tutarlılık: Belirlediğin bir APA versiyonunu (örn. APA 7th Edition) tüm kaynakçanda tutarlı bir şekilde uygula. Küçük nüanslar bile önemlidir.
- Yazım ve Noktalama: Her zaman kaynağın orijinal dilindeki yazım ve noktalama kurallarına dikkat et. Türkçede de orijinalindeki gibi virgül, nokta kullanımı APA kurallarına göre yapılır.
- Yazarların Sırası: Kitaplarda olduğu gibi, makalelerde de birden fazla yazar varsa, sıralamaları APA kurallarına göre doğru yapılmalıdır.
- Kaynak Kontrolü: Metin içinde atıf yaptığın her kaynağın, kaynakçada da yer aldığından emin ol. Tam tersi, kaynakçada olan ama metinde atıfı yapılmayan bir kaynak da olmaz.
- Yazım Denetimi: Kaynakçanı tamamladıktan sonra birkaç kez baştan sona okuyarak yazım ve biçim hatalarını kontrol et. Bir arkadaşından da yardım istemek iyi bir fikir olabilir.
- Yazılım Kullanımı: Word gibi kelime işlemcilerde bulunan kaynakça oluşturma araçları işini kolaylaştırsa da, çıktıları APA'ya tam uygun olup olmadığını kontrol etmek yine sana düşer. Bazen bu araçlar küçük hatalar yapabiliyor.
Unutma, iyi bir kaynakça hem senin emeğine saygı duyar hem de okuyucunun seninle aynı bilgiye ulaşmasını sağlar. Başarılar!