Sürerlik fiili ne örnekler?
Sürerlik Fiili ve Pratik Kullanımı
Sürerlik fiili, bir eylemin devam ettiğini, kesintisiz bir şekilde sürdüğünü anlatır. Türkçede bu anlamı vermek için "-yor" ekini kullanırız. Ancak bu ek, yalnızca şimdiki zamanı ifade etmez, aynı zamanda bir durumun veya eylemin sürekliliğini de vurgular.
- Devam Eden Eylemler: "Şimdiki Zaman"dan Fazlası
En bilinen kullanım alanı, elbette şu anda gerçekleşen eylemlerdir. Örneğin, "Ben okuyorum." dediğinde, bu eylemin şu anda devam ettiğini anlarsın. Ama bu ek, geçmişten bugüne uzanan ve hala devam eden durumları da ifade edebilir.
- "Küçüklüğümden beri yüzüyorum." Bu cümlede, yüzme eyleminin geçmişte başladığını ve hala sürdüğünü belirtiyorsun.
- "Babam bu işi yapıyor." Burada babanın bu işi uzun süredir yaptığını ve hala yaptığını ima edersin.
Deneyimlerime göre, bu tür kullanımlarda eylemin ne kadar süredir devam ettiği önemliyse, yanına bir zaman zarfı eklemek netliği artırır. "10 yıldır bu mahallede oturuyorum." gibi.
- Alışkanlıklar ve Tekrarlanan Eylemler
Sürerlik fiili, düzenli olarak tekrarlanan alışkanlıkları anlatmak için de sıkça kullanılır. Bu, eylemin "şimdi" olmasa bile belirli periyotlarla tekrarlandığını gösterir.
- "Her sabah erken kalkıyorum." Bu, bir alışkanlıktır, her gün gerçekleşir.
- "Haftada bir kütüphaneye gidiyorum." Tekrarlanan bir aktiviteyi ifade eder.
Bu tip cümlelerde, "her", "sık sık", "genellikle", "düzenli olarak" gibi zarflar anlamı güçlendirir. Eğer bu zarfları kullanmazsan, bağlamdan anlamın çıkarılması gerekir. Mesela, "Pazarları spor yapıyorum." dediğinde, pazarları spor yapma alışkanlığın olduğunu karşıdaki kişi anlar.
- Bir Durumun veya Özelliğin Sürekliliği
Bazen sürerlik fiili, anlık bir eylemden ziyade, bir durumun, özelliğin veya bir duygunun devamlılığını belirtmek için kullanılır. Bu daha çok mecazi veya durum belirten kullanımlardır.
- "Bu aralar biraz hastayım." Bu, anlık bir durumdan çok, bir süredir devam eden bir rahatsızlığı ifade eder.
- "Çok mutluyum." Burada mutluluk anlık değil, genel bir ruh halini ifade ediyor.
Burada fiil çekimi "-yor" olsa da, eylemsel bir aktivite değil, bir halin veya durumun sürekliliği vurgulanır. Bu kullanımlar, özellikle duygu durumlarını veya geçici durumları belirtirken çok işe yarar.
- Yeni Kazanılmış Özellikler veya Değişimler
Bir kişinin veya bir şeyin yeni kazandığı bir özelliği veya bir değişim sürecini anlatırken de sürerlik fiilini kullanabiliriz. Bu, değişimin henüz tamamlanmadığını ve devam ettiğini gösterir.
- "Artık daha çok kitap okuyor." Bu, eskiden böyle olmadığını, ama şimdi durumun değiştiğini ve bu yeni alışkanlığın sürdüğünü belirtir.
- "Şirketimiz büyüyor." Bu, büyüme sürecinin devam ettiğini, henüz sonlanmadığını gösterir.
Bu tip ifadelerle, bir progressin (ilerlemenin) olduğunu vurgularsın. Örneğin, bir öğrencinin bir derste ilerlediğini "Bu dönem derste çok ilerliyor." şeklinde ifade edebilirsin. Bu, öğrencinin hala o derse çalıştığını ve gelişiminin sürdüğünü anlatır.