Bayır-Bucak Türkleri kimdir?
Bayır-Bucak Türkleri: Kimdir ve Neler Yaşadılar?
Bayır-Bucak Türkleri, Suriye'nin kuzeybatısındaki Lazkiye vilayetine bağlı, dağlık ve ormanlık arazide yaşayan bir Türkmen topluluğudur. Tarihleri Osmanlı İmparatorluğu'na kadar uzanan bu insanlar, bölgenin asli unsurlarından biridir.
Tarihsel Kökenleri ve Yerleşimleri
Bayır-Bucak Türklerinin ataları, büyük ölçüde Osmanlı döneminde Anadolu'dan Suriye'ye göç ettirilmiş Türkmen aşiretlerinden oluşur. Özellikle
- yüzyılda bölgeye yerleştirildikleri ve zamanla yerleşik hayata geçtikleri bilinmektedir. Adlarını, yaşadıkları coğrafyanın "bayır" ve "bucak" denilen sarp, ormanlık ve kuytu yerlerinden almışlardır. Bu coğrafya, onlara hem korunma hem de geleneksel yaşam tarzlarını sürdürme imkanı tanımıştır.
Deneyimlerime göre, bu topluluk, geleneksel tarımcılık ve hayvancılıkla geçimlerini sağlamışlardır. Yaylacılık geleneği de önemli bir yaşam biçimidir. Lazkiye'nin çeşitli köylerinde, örneğin Kelez, Dırbaz, Yamamlı gibi yerleşim yerlerinde yoğunlaşmışlardır. Nüfusları hakkında kesin rakamlar vermek zor olsa da, Suriye'deki en büyük Türkmen gruplarından birini oluşturdukları tahmin edilmektedir. Savaş öncesinde bu nüfusun on binlerle ifade edildiği düşünülüyor.
Suriye İç Savaşı ve Etkileri
Suriye İç Savaşı başladığından beri Bayır-Bucak Türkleri, en çok mağdur olan topluluklardan biri haline gelmiştir. Rejim güçlerinin ve Rusya'nın yoğun hava saldırıları, bu bölgeleri doğrudan hedef almıştır. Özellikle 2015 yılı sonrasındaki operasyonlar, bölgede büyük bir yıkıma yol açmış ve halkın kitlesel olarak yerinden edilmesine neden olmuştur.
Bu saldırılar sonucunda, on binlerce insan evlerini terk etmek zorunda kalmıştır. Birçoğu Türkiye sınırına yakın bölgelere sığınırken, bir kısmı da iç göçe zorlanmıştır. En acımasız saldırılardan biri, sivil yerleşim yerlerine yönelik gerçekleştirilen bombalamalardır. Bu saldırılar sonucu sadece binalar değil, hayatlar da yok olmuştur. Örneğin, yoğun bombardımanlar altında bulunan ve stratejik önemi olan Türkmen Dağı, kuşatılmış ve büyük kayıplar yaşanmıştır.
Savaşın getirdiği insani kriz, Bayır-Bucak Türkleri için gıda, barınma ve sağlık hizmetlerine erişimde ciddi sıkıntılara yol açmıştır. Birçok aile, temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmaktadır.
Kimliklerini Koruma Çabaları
Bu zorlu koşullara rağmen Bayır-Bucak Türkleri, kimliklerini, dillerini ve kültürlerini korumak için büyük bir çaba göstermektedirler. Sığınmacı kamplarında veya gittikleri yeni yerlerde bile geleneklerini yaşatmaya çalışırlar. Türkmen şivelerini, türkülerini, el sanatlarını ve mutfak kültürlerini nesilden nesile aktarmaya özen gösterirler.
Türkiye'deki sivil toplum kuruluşları ve devlet destekli kurumlar, bu topluluğun insani ihtiyaçlarının karşılanması ve kültürel miraslarının korunması konusunda önemli çalışmalar yürütmektedir. Eğitim desteği, gıda yardımı, sağlık taramaları gibi birçok alanda destek sağlanmaktadır. Ayrıca, Türkiye'de yaşayan Bayır-Bucaklı gençlerin eğitimine devam etmesi için burs imkanları da sunulmaktadır.
Ne Yapılabilir?
Eğer siz de bu topluluğa destek olmak isterseniz, öncelikle güvenilir sivil toplum kuruluşlarını araştırabilirsiniz. Yardımlarınız, gıda, giyim, battaniye veya eğitim materyalleri gibi acil ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olabilir. Ayrıca, bu topluluğun kültürel mirasını öğrenmek ve yaymak da bir tür destektir. Onların hikayelerini dinlemek, dilimize, kültürümüze zenginlik katacaktır.