Bismillâhirrahmanirrahim ne anlama geliyor?
Bismillâhirrahmanirrahim: Anlamı ve Hayatımızdaki Yeri
Her namazın başında, Kur'an-ı Kerim'in her suresinin başında (Tevbe Suresi hariç) ve daha nice önemli işe başlarken söylediğimiz o kısacık ama derin anlamlı ifade: "Bismillâhirrahmanirrahim". Bu kelime grubu, sadece bir başlangıç değil, aynı zamanda bir davet, bir sığınak ve bir hatırlatmadır.
- Anlamı: Rahman ve Rahim Olan Allah'ın Adıyla
Bu cümlenin kelime kelime anlamına baktığımızda şunları görüyoruz:
* Bismillâh: "Allah'ın adıyla" demektir. Burada "Bi" edatı "ile" anlamına gelir ve Allah'ın adını anarak bir işe başlandığını ifade eder. Bu, yaptığımız her şeyin O'nun izni ve yardımıyla olması niyeti taşır.
* Er-Rahmân: Sonsuz, sınırsız merhamet sahibi demektir. Bu merhamet, sadece Müslümanlara değil, tüm canlılara şamil olan genel bir merhamettir. Güneşin dünyamıza doğması, yağmurun yağması, nefes almamız hep bu Rahman sıfatının bir tecellisidir. Deneyimlerime göre, günlük hayatta karşılaştığımız güzellikler, yaşadığımız kolaylıklar aslında Allah'ın bu engin merhametinin bir yansımasıdır.
* Er-Rahîm: Karşılığını bekleyerek, özellikle iman edenlere merhamet eden demektir. Bu merhamet, daha özel, daha sıcak ve iman edenlere mahsus bir merhamettir. Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın bu iki sıfatı yan yana sıkça zikredilir. Nitekim, her namazın ilk rekatında okuduğumuz Fatiha Suresi'nin girişinde de bu ilahi isimler bize hatırlatılır. Bu, Allah'ın hem genel hem de özel olarak bize karşı ne kadar merhametli olduğunu sürekli olarak bilmemiz anlamına gelir.
Yani özetle, "Bismillâhirrahmanirrahim" demek, "Ben bu işe başlarken, her şeyi bilen, her şeye gücü yeten, bütün canlılara acıyan ve özellikle bana acıyan Allah'ın adıyla başlıyorum. O'nun yardımı ve merhametiyle bu işi yapmaya niyet ediyorum" demektir.
- Hayatımızdaki Pratik Yansımaları: Sadece Bir Kavram Değil
Bu kelime grubunu sadece dilimizde tekrar etmekle kalmayıp, hayatımıza nasıl yansıtabiliriz? Bu, bizim için ne ifade etmeli?
* Başlangıçlarımıza Bereket Katmak: Deneyimlerime göre, bir işe besmele ile başlamak, o işe bir disiplin ve huşu katıyor. Örneğin, bir sınava hazırlanırken veya önemli bir projeye başlarken "Bismillâhirrahmanirrahim" demek, sorumluluğumuzun farkına varmamızı ve işimizi daha ciddiye almamızı sağlıyor. Bu, sadece bir gelenek değil, aynı zamanda Allah'a bir teslimiyet ve O'ndan yardım dileme biçimidir.
* Unutkanlığı ve Hataları Telafi Etmek: Bazen bir işi yaparken besmele çekmeyi unutabiliriz. Bu durumda, hatırladığımız an besmele çekmek, o işe bereket ve hayır katılmasına vesile olur. Hatta, yapılan bir hata sonrasında bile besmele çekmek, Allah'ın rahmetini ummak ve işi yeniden doğru bir şekilde devam ettirmek için bir fırsattır. Bu, Allah'ın rahmetinin ne kadar geniş olduğunu ve O'na yöneldiğimizde hatalarımızın bile affedilebileceğini gösterir.
* Şeytani Etkilerden Korunmak: Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in hadislerinde belirttiği gibi, besmele çekilmeyen her iş bereketsiz ve güdük kalır. Bu, şeytanın o işe dahil olabileceği anlamına gelir. Dolayısıyla, besmele çekmek, bizi hem maddi hem de manevi olarak şeytanın vesveselerinden ve olumsuz etkilerinden koruyan bir kalkandır. Bir evi temizlerken, bir yemek yaparken veya bir ders çalışırken besmele çekmek, o ortama ve yapılan işe manevi bir koruma sağlar.
- Besmele Çekmenin Psikolojik ve Manevi Etkileri
Besmele çekmenin, sadece dini bir vecibe olmanın ötesinde, birey üzerinde önemli psikolojik ve manevi etkileri vardır.
* Güven Duygusunu Artırmak: Deneyimlerime göre, zorlu bir durumla karşılaştığımda veya önemli bir karar alırken besmele çekmek, içimde bir rahatlama ve güven duygusu oluşturur. Çünkü işi Allah'a havale etmenin huzurunu yaşarım. Bu, bireyin yalnız olmadığını ve her zaman destekleyici bir gücün var olduğunu hissetmesini sağlar.
* Dikkat ve Odaklanmayı Güçlendirmek: Bir işe başlarken besmele çekmek, zihni o işe odaklamak için bir başlangıç noktasıdır. Bu, dikkat dağınıklığını azaltır ve yapılan işe daha fazla konsantre olmayı sağlar. Örneğin, bir e-posta yazarken veya önemli bir konuşmaya hazırlanırken besmele çekmek, konuya daha hakim olmamıza yardımcı olur.
* Minnet ve Şükür Hissini Canlandırmak: Besmele, Allah'ın adıyla başlamak anlamına geldiği için, aslında O'nun bize verdiği nimetlere karşı bir minnet ve şükür ifadesidir. Bu, hayatımızdaki olumlu şeylere daha fazla odaklanmamızı ve sahip olduklarımız için Allah'a şükretmemizi sağlar.
Pratik Öneriler
* Günlük Rutinlerinize Entegre Edin: Sabah uyandığınızda, evden çıkarken, yemeğe başlarken, birine seslenirken... Her küçük başlangıcınızda besmele çekmeyi bir alışkanlık haline getirin.
* Zor Anlarda Sığınak Olarak Görün: Karşılaştığınızda sizi zorlayan, stres yaratan durumlarda besmele çekmek, size hem bir hatırlatma hem de bir güç kaynağı olacaktır.
* Çocuklarınıza Öğretin: Bu güzel alışkanlığı çocuklarınıza da küçük yaşlardan itibaren öğretin. Onlara besmelenin anlamını ve önemini anlatarak, bu kutsal ifadeyi hayatlarının bir parçası haline getirmelerine yardımcı olun.
"Bismillâhirrahmanirrahim" sadece bir kelime değil, hayatımıza anlam, bereket ve huzur katan bir anahtardır. Onu dilimizden düşürmeyelim, kalbimizden eksik etmeyelim.